Fecir

Rasyonalizm



Rasyonalizm:



 

Rasyonalizm, Akılcılık demektir. Modern arapçada
"el-Aklaniyye" te­rimiyle ifade edilir. Rasyonalizm'in özetle açıklaması şudur:

İnsanın, bilinçli olarak yaptığı iş ve eylemler
rastgele değil, bilakis il­ke­lere dayanır. İlkeler ise insan aklının
ürünüdürler.

Buna göre deneyin konusu olan "Madde", "Neden"
ve "Yargı" bile akıl tarafından üretildikleri için gerçeğin saptanmasında esas
olan de­ney değil, akıldır. Dolayısıyla insanın en gizli duygularında bile
mate­matiksel ilişkile­rin bulunduğunu savunan ve aynı zamanda deneyi de hiçe
saya­cak kadar yargıyı soyut bir nedenselliğe dayandıran rasyona­lizme göre
"Allah, melek, ruh, cin, kıyamet, cennet, cehennem ve mu­cize gibi ger­çekler,
inanılacak şeyler değildir."

Şu halde vahyi bir çırpıda inkâr eden
rasyonalizm, sonuç itibariyle ma­teryalist bir düşünce akımıdır ve yorum
gerektirmeyecek bir kesin­likle kü­fürdür.

Vakıa İslam da akla gerektiği kadar önem
vermiştir. Akıl elbette ki belli sınırlarda ölçü olabilir. Bu sınırlar içinde
"Akılcı" olduğunu, ya da "Akılcı hareket etmek" gerektiğini söyleyen müslümanı
materyalist an­lamda akıl­cılıkla suçlamanın imkanı yoktur. Ancak akılcılığın -
bi­limsel anlamda- söz konusu olduğu her yerde İslam'ın ölçüleri
hatır­lanmalıdır.

[1] 




 




[1]
Ferit Aydın, İslam'da İnanç Sistemi, Kahraman Yayınları: 65.