Fecir

Yeni Sayfa 1



﴿



اَلْجاَمِعُ ﴾
CÂMİ'



Allah'ın bu ismi Kur'an'da tamlama olarak şöyle geçer:



"Rabb'imiz, kendisinde şüphe olmayan bir günde insanları muhakkak sen
toplayacaksın."

[1]



"Doğrusu Allah, münafıkların da, kâfirlerin de tümünü cehennemde toplaya­cak
olandır."

[2]



"Sizi toplanma günü için bir arada toplayacağı gün"

[3]



Bu isim, Ebû Hüreyre'nin rivayet ettiği değişik hadis-i şeriflerde de geçer.
Bütün İslâm âlimleri, Allah'ın böyle bir isminin olduğunda ittifak etmişlerdir.



Bu ismin insanlar için de kullanılması caizdir. Bu konuda, âlimler ara­sında
herhangi bir ihtilaf bulunmamaktadır. Zira Yüce Allah şöyle buyur­makta­dır:



"De ki: "Allah'ın bol ihsanıyla (fazlıyla) ve rahmetiyle, yalnız bunlarla
se­vin­sinler. Bu, onların toplayıp yığmakta olduklarından hayırlıdır."

[4]



Cem', sözlükte bir araya getirmek ve toplamak anlamına gelir. Bu sözcük
ci­simler için kullanılmaktadır. Şu âyetler bu tür kullanıma işaret etmektedir:



"Rabb'imiz, kendisinde şüphe olmayan bir günde insanları muhakkak sen
toplayacaksın."

[5]



"Doğrusu Allah, münafıkların da, kâfirlerin de tümünü cehennemde toplaya­cak
olandır."

[6]



Cem' sözcüğü, anlamlar için de kullanılmaktadır. Ancak Araplar kelime ya­pısı
açısından her ikisi arasında bazı ince farkların olduğunu söylerler. Ci­sim­ler
için kullanıldığında sadece üçlü fiil yapısıyla (sülâsî); anlamlar için
kul­lanıldığında ise, üçlü ve daha fazla fiil yapısıyla kullanılır.



Özetle cem', dağınık olan şeyleri toplamak ve insanların toplanması gibi
an­lamlara gelir. Ümmetin icma'ı (görüş birliği) sözcüğünde geçen icm'a bu
kök­ten türetilmiştir.



Câmi', Allah'ın zatî ve fiilî sıfatları arasında yer alır. Zatî sıfat olarak
Câmi', Allah'ın bütün faziletleri ve güzel nitelikleri kendinde toplaması ve
bun­lara sahip olması anlamına gelir. Çünkü tüm bilgiler, varolmadan önce O'nun
yanında bulunmaktadır. Böyleyken Allah'ın ilmi, kendi iradesi ve kud­retiyle
yarattığı varlıklarla ilgili bilgileri kuşatmaz mı? Fiilî sıfat olarak Câmi'
ismi, Kur'an'da daha çok bu anlamda kullanılır. O, gerçekten dağınık, benzer ve
birbirine zıt olan şeyleri bir araya toplayandır.[7]



Parçaları bir araya getirip birleştiren, özel bir terkip oluşturan, böylece
on­lara özel bir yapı kazandıran, şânı yüce olan Allah'tır.



Birbirini seven kalpleri bir araya getiren ve kaynaşmalarını sağlayan O'dur. Şu
âyet Allah'ın kalpleri birleştirdiğini bize haber vermektedir: "Ve onla­rın
kalplerini uzlaştırdı. Sen, yeryüzündekilerin tümünü harcasaydın bile, on­ların
kalplerini uzlaştıramazdın. Ama Allah, aralarını bulup onları uzlaş­tırdı."

[8]



Ölümden sonra dağılıp yok olan beden parçalarını tekrar dirilişle bir araya
getiren, ölümle birbirinden tamamen ayrılan ruh ve bedeni yeniden birleşti­ren
yine O'dur.



Kıyamet günü bütün insanları huzurunda toplayacak, zalim ile mazlumu bir araya
getirecek O'dur. Yüce Allah bu gerçeği bize şöyle haber veriyor: "Bu, hüküm
günüdür; sizi ve öncekileri bir arada topladık."

[9]
Bu hesaptan sonra insanların kimi ebedî esenlik ve mutluluk yurdunda, kimi de
ebedî azap yurdunda toplanacaklardır. Yüce Allah şöyle buyuruyor: "Doğrusu
Allah, müna­fıkların da, kâfirlerin de tümünü cehennemde toplayacak olandır."

[10]



İbn Kesir bu âyette geçen Câmi' ismini şöyle açıklar: "Allah Teâlâ, kıya­met
günü bütün insanları yeniden dirilttikten sonra huzurunda toplaya­caktır. Sonra
aralarında ihtilafa düştükleri şeyler konusunda hüküm verecek ve on­ları
birbirinden ayıracaktır. Herkese, dünyada yaptığı iyi veya kötü ameline göre
karşılık verecektir. İyilik yapanları cennetle ödüllendirecek, kö­tülük
yapan­ları da cehennemle cezalandıracaktır."[11]

 




[1]
    Âl-i İmrân,

9.






[2]
    Nisa,

140.






[3]
    Teğabün,

9.






[4]
    Yunus,

58.






[5]
    Âl-i İmrân,

9.






[6]
    Nisa,

140.






[7]
    Kurtubî, a.g.e.,

1/479-480.






[8]
    Enfal,

63.






[9]
    Mürselat,

38.






[10]
   Nisa,

140.






[11]
   Tefsiru İbn Kesir,

2/12.