İnsanların Başına Gelen Belalar ve Bunlardaki Hikmetler
İnsanların Başına Gelen Belalar ve Bunlardaki Hikmetler
1) Bil ki, Allah'ın her kuluna has rahmeti, ihsanı ve keremi vardır. O, bunları
dilediğine verir. Bu, O'nun Rab oluşunun, ilâhlığının ve hikmetinin bir
gereğidir. Her iş, O'nun nezdinde ihsan ve adalet üzere taksim edilmiştir.
Dilediği kuluna merhamet eder, dilediğine azap eder. O, her iki durumda da hamd
edilmeyi hak eder. İyi kullar O'nun ihsan ve merhametini, kötü kullar ise
azabını hak eder. Her iki grubun da hikmet, belâ ve musibetten payları vardır.
Bu dünyada var olan her şey, onlar için yaratılmıştır. her şeyde mü'minler için
iyilik, yarar ve merhamet vardır. Allah, mü'minleri iyilikler için yaratmış,
onlar da bu iyilikleri yapmaktadırlar. Allah, onları bu yönde kullanmaktadır.
Ancak onlar bunu, O'nu tanıyınca idrak edebildiler. Allah'ın önceden dilemesi
ve taksimi olmasaydı, onlar hiçbir iyilik yapamaz ve sevabını alamazlardı.
Aynı şekilde Allah'ın dilemesi olmadıkça hastalıklar ve zehirler de onlara
zarar veremez. Düşmanları olan şeytan ne zaman onlara bir vesvese verse,
tuzağına düşürmek istese veya zarar vermeye çalışsa, bu iyi kullar hemen
Allah'ı hatırlar ve şeytanın tuzağını görüp ondan uzaklaşırlar. Oysa diğer
insanlar, şeytana aldanır, tuzağına düşer ve sapkınlıklar içinde bocalar
dururlar. Kendilerini kurtarmaları için onlara yardım eden de olmaz.
Bu iyi kullar büyük veya küçük bir günah işlediklerinde, hemen sağlam bir tevbe
ile bu günahlardan uzaklaşır ve iyilikler yaparlar. Böylece bu günahlar, onlar
için bir rahmete ve ilaca dönüşür. Yaptıkları iyilikler, günahlarını siler ve
yeniden Rablerine yönelirler. Allah, kendisini ve ihsanını onlara tanıtmıştır.
Kalplerinin kendi elinde olduğunu ve kendisinin onları koruduğunu onlara
bildirmiştir. İyi kullar, Allah'a isyan etmemeye azmetmişlerdir. Ancak bu
azimlerinin de Allah'ın elinde olduğunu bilirler. Allah, kaza ve kaderdeki
üstünlüğünü, af ve bağışlamadaki iyilik ve ihsanını onlara göstermiştir. Allah,
onlardaki eksiklikleri, zulüm ve cehaletleri kendilerine göstermiş ve bizzat
nefislerini onlara şahit tutmuştur.
İyi kullar, daima Allah'a muhtaç olduklarını ve O'na karşı boyun bükmek
gerektiğini bilirler. Eğer O, kendilerini bağışlamaz ve günahlarını af etmezse
asla bir kurtuluş yolu bulamayacaklarını çok iyi bilirler. Bu kullar, Allah'a
isyan etmemeye kesin karar verdikten ve bunu sözlerle sağlamlaştırdıktan sonra
Allah'ın dilemesi ile günah işlediklerinde, bununla Allah'ın üstün gücünü,
günahlarını gizlemesi ile güzelliğini, yumuşak huyluluğunu, geniş affını,
şefkatini, merhametini ve esirgemesini tanır, bilirler. O'nun acele etmeyen
Halîm ve merhameti öfkesini geçmiş Rahîm olduğunu daha iyi anlarlar.
Ne zaman tevbe ederek kendisine dönerlerse, O'nu bağışlayan, merhamet eden,
yumuşak ve ihsan sahibi, işledikleri kötülükleri affeden, kendilerini
yanılmalardan koruyan, tevbeden sonra kendilerini seven biri olarak bulurlar.
Bu yüzden O'na yalvarır ve içtenlikle dua ederler. Dualarını güzellikle kabul
etmesini, güzel şefkatini, kendilerine dua etmeyi ilham etmesini ve tevbeyi
kolaylaştırmasını vesile kılarak O'na yaklaşırlar. Her şeyden yüz çevirerek
bütün varlıkları, samimiyetleri ve kalpleri ile O'na yönelirler.
Kulların günah işlemeleri ve hata yapmaları, Allah'ın onlara şefkat
göstermesine, iyilikte bulunmasına ve nimetler vermesine mani olmaz.
Günahlarına ve isyanlarına rağmen kullar daha tevbe etmeden, O, kendilerine
yönelir, tevbelerini kabul eder. Kullar henüz bir talep ve istekte bulunmadan
onlara sayısız nimetler verir. Kullar, tevbe edip kendisine yöneldiklerinde ve
günahlarının bağışlanmasını dilediklerinde ise onlara daha farklı muamelede
bulunur. Onlara geniş merhametini gösterir; güzel nimetlerini, genel ve özel
bağışını, affını, iyiliğini ve geniş keremini tanıtır. Uzun süren kötü
amellerden, şiddetli nefretlerden ve günah bataklığına saplanmalarından
onları kurtarır ve tevbelerini kabul eder. Günah işlemelerine rağmen onlara
yaptığı iyilik ve ihsana, kendilerini şahit tutar; onlara büyük övgüye layık
olduğunu gösterir.
Onlar, Allah'ın verdiği nimet ve yardımlarla günah işlediklerini, ama buna
rağmen Allah'ın kendilerini günahlarla baş başa bıraktığını ve nimetleri
kesmediğini anlarlar. Sonra Allah'ın, kendilerini, kurtuluşu olmayan yıkım ve
felaketleri gerektiren günahlarla baş başa bırakmadığını, aksine şifa veren
ikinci bir ilaçla bu hastalıktan ve bataklıktan kurtardığını görürler. Eğer
Allah'ın yardımı olmasaydı bu kötü durum onları helâke götürecekti. Ancak
Allah, kalplerinde bir umut yeşertti, akıllarındaki tevbe düşüncesini
güçlendirdi ve kendisinin, onların kendisi hakkındaki zanları gibi olduğunu
bildirdi.
Eğer Allah, işledikleri günahların çirkinliğini ve büyüklüğünü, öfkesini ve
kızgınlığını isyan edenlere göstermiş olsaydı, bu, onların O'nun merhametinden
tamamen umut kesmelerine, kronik ve öldürücü bir hastalığa yakalanıp helak
olmalarına neden olurdu. Fakat Allah, felaketten önce onlara merhamet etti ve
günahların neden olduğu kötü izleri, çeşitli belâ ve sıkıntılar vererek sildi.
Bu, onlara olan merhametinin bir gereğiydi. Bu belâ ve sıkıntılar aynı zamanda
derecelerinin yükselmesine, kendisine daha yakın olmalarına ve katında daha
değerli bir konuma gelmelerine neden oldu.
Böylece onlara, günah işlemelerine rağmen rabliğinin üstünlüğünü ve kulluğun
ezilmişliğini gösterdi. Kendisine yakın mertebelere gelmelerini ve üstün
nimetlerine kavuşmalarını sağladı. Her halükarda kazanan, nimet ve ihsanından
geniş şekilde yararlanan, günah işledikten sonra pişman olup tevbe edenler
oldu. Allah'ın mü'min için verdiği her hüküm ve her takdir, O'nun hayrınadır. Ve
bu, Allah'ın keremine nail olmaya ve sevabını kazanmaya neden olular.[1]
2-
Allah'ın hikmeti, bütün varlıkları farklı şekillerde yaratmayı gerekli kıldı. Bu
yüzden her varlık ve her insan birbirinden farklıdır. Allah, nimet ve fazlının
üzerinde göründüğü kimselerin kendisine şükretmesi için varlıkları böyle
yarattı. Çünkü nimet verilenler, bu nimetlerin başkalarına değil de kendilerine
verilmesinin, kendilerine ayrı bir değer verildiğini ve ayrıcalık tanındığını
gösteren işaretler olduğunu bilip anlayacak ve bu nimetleri verene içtenlikle
şükredip hamd edeceklerdir. Eğer bütün insanlar nimet, sağlık ve esenlikte
eşit olsalardı, nimet verilen kimse, bu nimetin değerini bilmez, savurganlık
yapar ve onu verene şükretmek için çaba harcamazdı. Allah Teâlâ, kulun kendisine
yalvarmasından, boyun eğmesinden, ihtiyaçlarını kendisine iletmesinden ve
giderilmesini istemesinden daha fazla sevdiği başka bir şey yoktur.
3-
Allah'ın bir hikmeti gereği Hz. Âdem ve nesli, dinî hüküm ve emirlerin geçerli
olduğu bir dünyaya gönderildiler. Allah, emrinin ve beraberinde getirdiklerinin
burada ortaya çıkması için insanları ve tüm varlıkları yarattı. Allah'ın
fiilleri ve yarattıkları, en güzel isimlerinin ve üstün niteliklerinin bir
gereği olarak yaratıldığı gibi O'nun emir ve yasakları ve buna bağlı olarak
gerçekleşen sevap ve azabı da bu isim ve sıfatların bir gereği olarak
yaratılmıştır.[2]
Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: "Bizim, sizi boş bir amaç uğruna
yarattığımızı ve sizin gerçekten bize döndürülüp getirilmeyeceğinizi mi
sanmıştınız? Hak Melik olan Allah pek yücedir. Ondan başka ilâh yoktur; kerîm
olan Arş'ın Rabb'idir."[3]
Özetle; Allah'ın Hakîm ismi, bütün varlıklarla ve dinî emirlerle ilgili bir
isimdir. Gerek varlıkların yaratılışı, gerekse dinî emir ve yasaklar son derece
sağlam ve mükemmeldirler. O'nun kader, din ve ceza ile ilgili bütün kararları
doğru ve yerinde verilmiş kararlardır.[4]
[1]
İbn Kayyim, "Tarîku'l-hicreteyn", s.
225.
[2]
Miftâhu dâri's-sa'âde, s.
25-26.
[3]
Mü'minûn,
115-116.
[4]
Haku'l-vadihu'l-mübîn, s.
48;
es-Sa'dî, "Tefsir,
5/621.
Esmau'l-Husna
- Esmau'l-Husna
- İçindekiler
- Önsöz
- Kitap Hakkında
- ALLAH
- "Allah" Adının Bütün İsim ve Sıfatları Kapsaması
- "Allah" Kelimesinin Kökeni
- "Allah" Adı Türememiştir; Türediğini İddia Etmenin Amacı Nedir?
- "Allahümme" Kelimesinin Anlamı
- Basralı Dilbilimcilerin Cevabı
- EKREM-KERİM
- Ekrem'in Anlamı
- Kerîm'in Anlamı
- Ekrem Kerîm Arasındaki Fark
- Yüce Allah'ın Kerem Sahibi Oluşunun Göstergeleri
- EVVEL-AHİR-ZAHİR-BATIN
- Evvel ve'l-Âhir'in Anlamı
- Fahrüddin Râzî'nin Görüşü
- İbn Kayyim'in görüşü
- Bu İsimleri Bilmenin Sağladığı Yararlar
- BARİ
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- BASİT-KABIZ
- Bu İki İsmi Bilmenin Faydaları
- BAİS
- Bâ'is İsmini Bilmenin Faydası
- BAKİ
- Bâkî İsminin Anlamları
- BEDİ'
- BER
- Ber İsminin Çeşitli Anlamları
- Allah'ın İnsanlara Verdiği Özel Nimet Türleri
- Ber İsmini Bilmenin Faydaları
- BASİR
- Basar (Gözle Görmek) İle Basîret (Kalple Görmek) Arasındaki Fark
- Basîretin Dereceleri
- 1- İsim ve sıfatlarda basîret
- 2- Emir ve yasaklarda basîret
- 3- Sevap ve cezada basîret
- Allah'ın Basîr Adını Bilmenin Faydaları
- TEVVAB
- Tevvâb İsmini Bilmenin Faydaları
- Tevbeye Teşvik
- CAMİ'
- Bu İsmin Varlık Âlemindeki Delilleri
- Câmi' Adını Bilmenin Faydaları
- CEBBAR
- Kulun Ceberutlukla Nitelendirilmemesi
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- CEMİL
- Yüce Allah'ı En Güzel Bilmek
- Allah Güzeldir, Güzelliği Sever
- HAFIZ
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HASİB
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HAFİ
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- HAFİZ
- Hafîz İsminin Varlıklardaki Bazı Görünümleri
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HAK
- Allah'ın Kudretinin Görüntüleri Ve Hak İsmini Bilmenin Faydaları
- HAKEM
- Bu İsmin Birçok Yüce Anlama Gelmesi
- Hükmün Türleri
- 1- Dinî hükümler
- 2- Varlık âlemiyle ilgili hükümler
- 3- Kaderî-kevnî hükümler
- Hakem İsmini Bilmenin Faydaları
- HAKİM
- Kitap ve Sünnette Hikmet ve Bu Sıfatı Kabul Etmeyenlere Cevap
- İnsanların Başına Gelen Belalar ve Bunlardaki Hikmetler
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- HALİM
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HAMİD
- Allah'ın Kendi Zatını Övmesi ve Kulların O'na Hamd Etmesi
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HAYY-KAYYUM
- Kulun, Allah'ın Kayyûm Oluşunu Bilmesinin Etkileri
- HAYİ-SİTTİR
- İbn Kayyim'in Allah'ın Hayâ Sıfatını Kabul Etmeyenlere Cevabı
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HAFID-RAFİ'
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HALİK-HALLAK
- Allah'ın Tek Yaratıcı ve Tek İlah Olduğunun İspatı
- HABİR-ALİM
- Alîm, Habîr ve Hakîm İsimlerinin Varlıklardaki Görünümleri
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- ZÜ'L-CELALİ VE'L-İKRAM-CELİL
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- ZU'T-TAVL
- ZÜ'L-İNTİKAM-MUNTAKİM
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- RAZİK-REZZAK
- Allah'ın Kullara Verdiği Rızık
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- RAŞİD-REŞİD-MÜRŞİD
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- RAB
- Allah'ın Rab Oluşunun Çeşitli Görünümleri
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- RAHMAN-RAHİM
- Rahmân ve Rahîm'i Bir Arada Zikretmenin Faydaları
- Gerçek Rahmet ve Anlamı
- Dalalet ve Gazap
- "Allah'ın Rahmetinin Eserlerine Bak" Âyetinin Anlamı
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- REFİ'
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- REFİK
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- RAKİB
- Kulun Allah'ın Gözetiminde Olduğunu Bilmesi (Murakabe)
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- RAUF
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- SÜBBUH
- SERİU'L-HİSAB SERİU'L-İKAB
- SELAM
- Selâm Sözcüğünün Gerçek Anlamı
- Allah'ın Selâm Olarak Nitelenmesi
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- SEMİ'
- Allah'ın Semî' İsmine İnanmanın Gereği
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- SEYYİD
- ŞAFİİ
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- ŞEDİDÜ'L-BATŞ-ELİMU'L-AHZ
- ŞEDİDU'L-İKAB
- ŞEKÜR-ŞAKİR
- Bu ismi bilmenin faydaları
- ŞEHİD
- "Şâhid Olarak Allah Yeter." Âyetinin Anlamı
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- SADIK
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- SABUR
- Sabır ile Hilm (Yumuşaklık) Arasındaki Fark
- Allah'ın Kullarına Sabrettiğini Gösteren Bazı Görüntüler
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- SAMED
- İbn Kayyim'in Allah'ın "Samed" İsmi Hakkındaki Anlamlı Sözleri
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- DAR-NAFİ'
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- ADL
- Hüküm ve Kaza (Yargı) Arasındaki Fark
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- AZİZ
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- AZİM
- Allah'ın Büyüklüğünün Anlamı
- AFÜV
- Allah'ın Affının Çeşitli Görüntüleri
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- ALLAM-ALİM
- Allah'ın Bilgisi İle Kulların Bilgisi Arasındaki Farklar
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- ALİ-A'LA-MÜTEAL
- Allah'ın Üstünlük Sıfatı ve Bu Sıfatı Kabul Etmeyenlere Cevap
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- GAFİR-GAFFAR-GAFUR
- Kulun Günahtan Türeyen Üç İsmi Vardır
- Kur'an'da Mağfiret İle İlgili Bazı Âyetler
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- GANİ-MUĞNİ
- Fakirlik ve Zenginlikte İnsanın Durumu
- Allah Katında Mükemmel Olan Varlık
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- FATIR
- FALİKU'L-İSBAH-FALİKU'L-HARBİ VE'N-NEVA
- Bu İsimleri Bilmenin Faydası
- FETTAH
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- KAADİR-KADİİR-MUKTEDİR
- Allah'ın Kudretinin Bazı Görüntüleri
- Bu İsimleri Bilmenin Faydası
- KAHİR-KAHHAR-GALİB
- Allah'ın Varlıklar Üzerindeki Üstünlüğü
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- KUDDUS
- Kuddûs Hakkında İbn Kayyim'in Açıklamaları
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- KARİB-MUCİB
- Allah'ın Kullarına Yakınlığı
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- KAVİ-METİN
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- KEBİR-MÜTEKEBBİR
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- KAŞİF-KAFİ-KEFİL
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- LATİF
- Allah'ın Lütfünün Bazı Görüntüleri
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- MÜBDİ'-MUİD-MUHSİ-MUHİT
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MECİD
- Hamîd İle Mecîd Arasındaki Fark
- Hamîd ve Mecîd'in Etkileri
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- MUHSİN
- MUSAVVİR
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- MUHYİ-MÜMİT
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MELİK-MELİİK
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- MUİZ-MUZİLL
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MU'Tİ-MANİ'
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MUKADDİM-MUAHHİR
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MÜDEBBİR-MUKİT
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MENNAN
- Allah'ın Lütuflarından Bazı Örnekler
- Övülen ve Yerilen Minnet
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- MÜ'MİN-MÜHEYMİN
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MEVLA-VELİ
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- NASİİR
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- VAHİD-EHAD-VİTR
- el-Vâhidu'l-Ehad'in Çeşitli Anlamları
- Kulun, Allah'ın Birliğine Şahitlik Yapması
- Kulun Tek Bir İlâha İbadet Etme İhtiyacı
- HADİ-MUDİL
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- VARİS
- VASİ'
- VAKİ'
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- VEDUD
- Allah'ın Kulunu Sevmesi
- Kulun Rabb'ini Sevmesi
- Bu İsmin Bazı İnce Anlamları
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- VEKİL
- Kur'an ve Sünnette Tevekkül
- Tevekkülün Konumu
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- VEHHAB
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları