Yeni Sayfa 1
﴿
اَلرَّحْمٰنُ - اَلرَّحِيمُ ﴾
RAHMÂN
- RAHÎM
Yüce Allah şöyle buyurmaktadır:
"Hamd, yalnız âlemlerin Rabb'i olan Allah'a aittir. O, Rahmân'dır ve
Rahîm'dir."[1]
"(Bu Kur'an,) Rahmân ve Rahîm'den indirilmiştir."[2]
Tevbe sûresi dışında bütün sûrelerin başında Bismillâhirrahmânirrahîm "Rahmân
Rahîm olan Allah'ın adıyla" cümlesi bulunur.
"De ki: "İster Allah diye çağırın, ister Rahmân diye çağırın, ne ile
çağırırsanız; sonunda en güzel isimler O'nundur."[3]
"O, mü'minleri çok esirgeyicidir."[4]
Ebû Hüreyre'nin rivayet ettiği kudsî bir hadiste Hz. Peygamber, Yüce Allah'ın
şöyle buyurduğunu nakleder: "Ben, namazı kendimle kulum arasında böldüm. Kul, "Hamd,
yalnızca âlemlerin Rabb'i olan Allah'a aittir. dediğinde Ben, "Kulum bana
hamd etti" derim. Kul, "O, Rahmân'dır Rahîm'dir." dediğinde Ben, "Kulum beni
övdü" derimâ¦"[5]
Rahmân ve Rahîm isimleri aynı kökten türetilmiştir. Her ikisi de mübalağa ifade
eder. Ancak Rahmân'ın mübalağası Rahîm'den daha fazladır. Rahmân daha genel,
Rahîm daha özeldir.
Rahmân ve Rahîm isimleri, Yüce Allah'ın büyük ve geniş merhamet sahibi olduğunu
gösterir. Öyle ki, O'nun merhameti her şeyi kuşatmış ve bütün canlıları
kapsamıştır. Allah, bu kadar geniş merhametini âhirette yalnız peygamberlerin
izinden giden ve kendisinden korkan takva sahipleri için yazmıştır. Allah'ın
mutlak merhametini hak edenler bunlardır. Bunların dışındakiler ise Allah'ın
merhametinden sadece bir pay alanlardır.[6]
Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: "Azabımı dilediğime isabet ettiririm,
rahmetim ise her şeyi kapsamıştır. Onu korkup-sakınanlara, zekâtı verenlere ve
bizim âyetlerimize iman edenlere yazacağım."[7]
el-Hattâbî der ki: "Rahmân, genel olarak merhamet sahibi demektir. Bu, bütün
varlıkların rızıklarını, menfaatlerini ve ihtiyaçlarını kapsayan bir
merhamettir. İnanan inanmayan, iyi veya kötü herkes için geneldir. Rahîm ise
yalnız inananlara has merhameti ifade eder. Yüce Allah şöyle buyurur: "O,
mü'minleri çok esirgeyicidir."[8]
İbn Abbas, Rahmân isminin sadece Allah'a mahsus olduğunu ve O'ndan başka
kimsenin bu adla adlandırılmasının caiz olmadığını söyler.[9]
Yüce Allah şöyle buyurur: "Hiç O'nun adaşı olduğunu biliyor musun?"[10]
Âlimlerin çoğunluğu İbn Abbas'ın bu görüşünü destekler. Rahmân'ın yalnız Allah'a
ait bir isim olduğunu ve bu adı başkasına vermenin caiz olmadığını söylerler.
Yüce Allah'ın şöyle buyurduğunu görmez misin?
"De ki: "İster Allah diye çağırın, ister Rahmân diye çağırın, ne ile
çağırırsanız; sonunda en güzel isimler O'nundur."[11]
"Biz, Rahmân'ın dışında tapılacak birtakım ilâhlar kıldık mı (hiç)?"[12]
Bu son âyet, yalnız Rahmân'ın ibadet edilmeyi hak ettiğini haber vermektedir.
Rahmân'ın, Allah'ın en büyük isimlerinden (ism-i âzam) olduğu söylenmiştir.[13]
Rahmân, Yüce Allah'ın hem ismi hem de sıfatıdır. Bu isim, Allah lafzına bağlı
olarak zikredildiğinde sıfat anlamındadır. Ancak Kur'an'da bu şekilde değil,
özel isim olarak kullanılmıştır. Bu isim sadece Allah'a has özel isimlerden
olduğu için daha çok bir isme bağlı olarak değil; yalnız zikredilmesi hoş
karşılanmıştır. Allah isminin yalnız olarak kullanıldığı gibi. Rahmân'ın bu
şekilde kullanılması O'nun Rahmân sıfatına ters gelmez. Çünkü Allah ismi de
ulûhiyet sıfatına delalet ettiği hâlde hiçbir zaman başkasına ait bir sıfat
olarak zikredilmemiştir.
Oysa Alîm, Kâdir, Semî' ve Basîr gibi diğer sıfatlar böyle değildir. Bu gibi
sıfatlar daima başka isimlere sıfat olarak gelmişlerdir. Bu yüzden bu ve benzeri
sıfatlar yalnız olarak değil sıfat olarak kullanılırlar.[14]
[1]
Fatiha,
1-2.
[2]
Fussilet,
2.
[3]
İsrâ,
110.
[4]
Ahzab,
43.
[5]
Müslim,
395.
[6]
Teysiru'l-kerîmi'r-rahmân,
1/14.
[7]
A'raf,
156.
[8]
Ahzab,
43.
[9]
Beyhakî, a.g.e., s.
50-52.
[10]
Meryem,
65.
[11]
İsrâ,
110.
[12]
Zuhruf,
45.
[13]
Kurtubî, a.g.e.,
1/62.
[14]
Bedâiu'l-fevâid, s.
20.
Esmau'l-Husna
- Esmau'l-Husna
- İçindekiler
- Önsöz
- Kitap Hakkında
- ALLAH
- "Allah" Adının Bütün İsim ve Sıfatları Kapsaması
- "Allah" Kelimesinin Kökeni
- "Allah" Adı Türememiştir; Türediğini İddia Etmenin Amacı Nedir?
- "Allahümme" Kelimesinin Anlamı
- Basralı Dilbilimcilerin Cevabı
- EKREM-KERİM
- Ekrem'in Anlamı
- Kerîm'in Anlamı
- Ekrem Kerîm Arasındaki Fark
- Yüce Allah'ın Kerem Sahibi Oluşunun Göstergeleri
- EVVEL-AHİR-ZAHİR-BATIN
- Evvel ve'l-Âhir'in Anlamı
- Fahrüddin Râzî'nin Görüşü
- İbn Kayyim'in görüşü
- Bu İsimleri Bilmenin Sağladığı Yararlar
- BARİ
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- BASİT-KABIZ
- Bu İki İsmi Bilmenin Faydaları
- BAİS
- Bâ'is İsmini Bilmenin Faydası
- BAKİ
- Bâkî İsminin Anlamları
- BEDİ'
- BER
- Ber İsminin Çeşitli Anlamları
- Allah'ın İnsanlara Verdiği Özel Nimet Türleri
- Ber İsmini Bilmenin Faydaları
- BASİR
- Basar (Gözle Görmek) İle Basîret (Kalple Görmek) Arasındaki Fark
- Basîretin Dereceleri
- 1- İsim ve sıfatlarda basîret
- 2- Emir ve yasaklarda basîret
- 3- Sevap ve cezada basîret
- Allah'ın Basîr Adını Bilmenin Faydaları
- TEVVAB
- Tevvâb İsmini Bilmenin Faydaları
- Tevbeye Teşvik
- CAMİ'
- Bu İsmin Varlık Âlemindeki Delilleri
- Câmi' Adını Bilmenin Faydaları
- CEBBAR
- Kulun Ceberutlukla Nitelendirilmemesi
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- CEMİL
- Yüce Allah'ı En Güzel Bilmek
- Allah Güzeldir, Güzelliği Sever
- HAFIZ
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HASİB
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HAFİ
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- HAFİZ
- Hafîz İsminin Varlıklardaki Bazı Görünümleri
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HAK
- Allah'ın Kudretinin Görüntüleri Ve Hak İsmini Bilmenin Faydaları
- HAKEM
- Bu İsmin Birçok Yüce Anlama Gelmesi
- Hükmün Türleri
- 1- Dinî hükümler
- 2- Varlık âlemiyle ilgili hükümler
- 3- Kaderî-kevnî hükümler
- Hakem İsmini Bilmenin Faydaları
- HAKİM
- Kitap ve Sünnette Hikmet ve Bu Sıfatı Kabul Etmeyenlere Cevap
- İnsanların Başına Gelen Belalar ve Bunlardaki Hikmetler
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- HALİM
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HAMİD
- Allah'ın Kendi Zatını Övmesi ve Kulların O'na Hamd Etmesi
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HAYY-KAYYUM
- Kulun, Allah'ın Kayyûm Oluşunu Bilmesinin Etkileri
- HAYİ-SİTTİR
- İbn Kayyim'in Allah'ın Hayâ Sıfatını Kabul Etmeyenlere Cevabı
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HAFID-RAFİ'
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HALİK-HALLAK
- Allah'ın Tek Yaratıcı ve Tek İlah Olduğunun İspatı
- HABİR-ALİM
- Alîm, Habîr ve Hakîm İsimlerinin Varlıklardaki Görünümleri
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- ZÜ'L-CELALİ VE'L-İKRAM-CELİL
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- ZU'T-TAVL
- ZÜ'L-İNTİKAM-MUNTAKİM
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- RAZİK-REZZAK
- Allah'ın Kullara Verdiği Rızık
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- RAŞİD-REŞİD-MÜRŞİD
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- RAB
- Allah'ın Rab Oluşunun Çeşitli Görünümleri
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- RAHMAN-RAHİM
- Rahmân ve Rahîm'i Bir Arada Zikretmenin Faydaları
- Gerçek Rahmet ve Anlamı
- Dalalet ve Gazap
- "Allah'ın Rahmetinin Eserlerine Bak" Âyetinin Anlamı
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- REFİ'
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- REFİK
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- RAKİB
- Kulun Allah'ın Gözetiminde Olduğunu Bilmesi (Murakabe)
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- RAUF
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- SÜBBUH
- SERİU'L-HİSAB SERİU'L-İKAB
- SELAM
- Selâm Sözcüğünün Gerçek Anlamı
- Allah'ın Selâm Olarak Nitelenmesi
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- SEMİ'
- Allah'ın Semî' İsmine İnanmanın Gereği
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- SEYYİD
- ŞAFİİ
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- ŞEDİDÜ'L-BATŞ-ELİMU'L-AHZ
- ŞEDİDU'L-İKAB
- ŞEKÜR-ŞAKİR
- Bu ismi bilmenin faydaları
- ŞEHİD
- "Şâhid Olarak Allah Yeter." Âyetinin Anlamı
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- SADIK
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- SABUR
- Sabır ile Hilm (Yumuşaklık) Arasındaki Fark
- Allah'ın Kullarına Sabrettiğini Gösteren Bazı Görüntüler
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- SAMED
- İbn Kayyim'in Allah'ın "Samed" İsmi Hakkındaki Anlamlı Sözleri
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- DAR-NAFİ'
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- ADL
- Hüküm ve Kaza (Yargı) Arasındaki Fark
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- AZİZ
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- AZİM
- Allah'ın Büyüklüğünün Anlamı
- AFÜV
- Allah'ın Affının Çeşitli Görüntüleri
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- ALLAM-ALİM
- Allah'ın Bilgisi İle Kulların Bilgisi Arasındaki Farklar
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- ALİ-A'LA-MÜTEAL
- Allah'ın Üstünlük Sıfatı ve Bu Sıfatı Kabul Etmeyenlere Cevap
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- GAFİR-GAFFAR-GAFUR
- Kulun Günahtan Türeyen Üç İsmi Vardır
- Kur'an'da Mağfiret İle İlgili Bazı Âyetler
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- GANİ-MUĞNİ
- Fakirlik ve Zenginlikte İnsanın Durumu
- Allah Katında Mükemmel Olan Varlık
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- FATIR
- FALİKU'L-İSBAH-FALİKU'L-HARBİ VE'N-NEVA
- Bu İsimleri Bilmenin Faydası
- FETTAH
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- KAADİR-KADİİR-MUKTEDİR
- Allah'ın Kudretinin Bazı Görüntüleri
- Bu İsimleri Bilmenin Faydası
- KAHİR-KAHHAR-GALİB
- Allah'ın Varlıklar Üzerindeki Üstünlüğü
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- KUDDUS
- Kuddûs Hakkında İbn Kayyim'in Açıklamaları
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- KARİB-MUCİB
- Allah'ın Kullarına Yakınlığı
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- KAVİ-METİN
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- KEBİR-MÜTEKEBBİR
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- KAŞİF-KAFİ-KEFİL
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- LATİF
- Allah'ın Lütfünün Bazı Görüntüleri
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- MÜBDİ'-MUİD-MUHSİ-MUHİT
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MECİD
- Hamîd İle Mecîd Arasındaki Fark
- Hamîd ve Mecîd'in Etkileri
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- MUHSİN
- MUSAVVİR
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- MUHYİ-MÜMİT
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MELİK-MELİİK
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- MUİZ-MUZİLL
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MU'Tİ-MANİ'
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MUKADDİM-MUAHHİR
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MÜDEBBİR-MUKİT
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MENNAN
- Allah'ın Lütuflarından Bazı Örnekler
- Övülen ve Yerilen Minnet
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- MÜ'MİN-MÜHEYMİN
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MEVLA-VELİ
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- NASİİR
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- VAHİD-EHAD-VİTR
- el-Vâhidu'l-Ehad'in Çeşitli Anlamları
- Kulun, Allah'ın Birliğine Şahitlik Yapması
- Kulun Tek Bir İlâha İbadet Etme İhtiyacı
- HADİ-MUDİL
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- VARİS
- VASİ'
- VAKİ'
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- VEDUD
- Allah'ın Kulunu Sevmesi
- Kulun Rabb'ini Sevmesi
- Bu İsmin Bazı İnce Anlamları
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- VEKİL
- Kur'an ve Sünnette Tevekkül
- Tevekkülün Konumu
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- VEHHAB
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları