Fecir

Yeni Sayfa 1



﴿



اَلْعَلاَّمُ - اَلْعَلِيمُ ﴾
ALLÂM
- ALÎM



Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: "Allah gaybları çok iyi bilendir."[1]



Allâm ismi, meşhur istihare duasında da geçer: "Şüphesiz sen, gaybları çok iyi
bilensin"[2]



Ebû Hüreyre'nin rivayet ettiği bir hadis-i şerifte Hz. Peygamber,
sabahla­dığında, akşamladığında ve yatağına girdiğinde Hz. Ebû Bekir'e şu duayı
okumasını tavsiye etmiştir: "Ey görüneni ve görünmeyeni bilen Allah'ım! Ey
göklerin, yerin ve her şeyin Rabb'i ve Maliki! Senden başka ilâh olmadığına
şehadet ederim. Nefsimin şerrinden, şeytanın şerrinden ve şirkinden sana
sığınırım. Nefislerimize bir kötülük yapmaktan veya onu bir müslümana zarar
vermeye sürüklemekten sana sığınırız."[3]



el-Halîmî der ki: "Alîm, eşyaların hakikatini idrak eden, bilendir. Önce­siz
olan Allah'ın bu isimle isimlendirilmesinin zorunlu olması, kendisinin
dı­şındaki bütün varlıkların O'nun bir fiili olması nedeniyledir. İrade ve emir
olmadan bir fiilin gerçekleşmesi ise mümkün değildir. Dolaysıyla fiilin
ger­çekleşmesi iradeye bağlıdır. İrade ise hayat ve bilgi sahibi olmayı
gerekti­rir."[4]



el-Halîmî, Allâm ismini ise şöyle tanımlar: "Allâm, farklı türdeki bü­tün bilgi
çeşitlerini bilendir. Buna göre Allah, şu an var olanı, var olmakta olanları,
var olduklarında nasıl olacaklarını, var olmayanları ve eğer var ol­salardı
nasıl olacaklarını bilendir."



İbn Abbas, "Şüphesiz O, gizliyi de, gizlinin gizlisini de bilmektedir."[5]
âyeti hakkında şunları söyler: "Allah, hem insanoğlunun kendi nefsinde
giz­lediklerini hem de henüz gerçekleşmeden kendisinin faili olduğu ve
insanoğ­lundan gizlediği gizlilikleri bilendir. Allah, bütün bunları
bilmektedir. Allah'ın geçmiş hakkındaki bilgisi ile gelecek hakkındaki bilgisi
aynıdır. Bütün varlıkla­rın bilgisi, O'na göre tek bir nefis gibidir."[6]

 




[1]
    Tevbe,

78.






[2]
    Buhârî,

1166.






[3]
    Tirmizî,

3389.






[4]
    Beyhakî, a.g.e., s.

20.






[5]
    Tâ-Hâ,

7.






[6]
    Beyhakî, a.g.e., s.

45.