Kâr
Kâr
Bir malı satarken, alış fiyatına veya mâliyeti
üzerine eklenen fazlalık. Arapça karşılığı ribâ olup, sözlükte, mastar anlamı;
kazanmak, kâr etmek demektir. Kur'ân-ı Kerîm'de şu şekilde kullanılmıştır:
"Onlar, doğruluğa karşılık sapıklığı satın
aldılar. Fakat bu ticaretleri onlara kâr getirmedi"
(Bakara: 2/16).
Alış-veriş genellikle kâr sağlamak veya ihtiyacı
karşılamak amacıyla yapılır. Ticaret meşrû olunca, kâr elde etmenin de meşrû
olması tabiîdir. Çünkü kâr, mal mübâdeleşinin semeresi olup, onsuz ekonomik bir
hayat düşünülemez. Bu yüzden İslâm hukuku kârı yasaklamamıştır. Âyet ve
hadislerde ticaret ve kazançtan genel olarak söz edilmiş ve ekonomik hayatın
belirli ölçülere uyularak, kendi tabiî kuralları içinde yürümesi amaçlanmıştır.
Kârın tabiî ve ahlâkî ölçüler içinde oluşması esas alınmıştır.
Bu prensibin bir gereği olarak alış-verişlerde
çeşitli mallara yüzde hesabıyla bir kâr haddi belirlenmemiştir. Genel olarak,
arz ve talep kanunlarına bağlı serbest rekabet esasları içinde kendiliğinden
oluşacak fiyatlar ölçü alınır. Ancak bu prensibi korumak ve insanların temel
ihtiyaçlarının istismarını önlemek için, birtakım tedbirler öngörülmüştür.
Ribânın yasaklanması, karşılıksız kazanç yollarının kapatılması ve gerektiğinde
narha başvurulması bunlar arasında sayılabilir.
Alış-verişlerde yalan, hile, aldatma, satılan
şeyin ayıbını gizleme veya onu mevcut olmayan vasıflarla övme yasaklanmış, açık,
gerçekçi ve ma'kul ölçüler geliştirilmiştir. Kur'ân-ı Kerîm'de şöyle buyurulur:
"Ey iman edenler, birbirinizin mallarını haram
yollarla yemeyiniz. Ancak karşılıklı rızâya dayanan, meşrû bir ticaret yoluyla
olması durumu müstesnâdır" (4/Nisâ,
29);
"Allah alış-verişi helâl, ribâyı ise haram
kılmıştır" (2/Bakara, 275).
Kâr durumuna
göre satım akdi şu kısımlara ayrılır:
FAİZ
- RİBÂ/FÂİZ .. Ribâ/Fâiz; Anlam ve Mâhiyeti
- Riba Türleri
- 1) Nesîe Ribası (Ribe'n-nesîe)
- 2) Fazlalık Ribâsı (Ribel-fadl)
- Asr-ı Saadette Ribâ Uygulaması Örnekleri
- Fâizsiz Ekonomi
- 1) Paranın Satın Alma Gücünün Sağlam Bir Esasa Bağlanması
- 2) Karz-ı Hasen'e İşlerlik Kazandırmak
- 3) Mudârebe Ortaklığı
- 4) Muşâreke (İnan) Ortaklığı
- Fâiz Parasından İkrâm ..
- Fâiz Parasının Verileceği Yer
- Fâizsiz Finans Kurumları
- Hanefî Fıkhına Göre Dâru'l-İslâm ve Dâru'l-Harpte Fâiz
- Kur'ân-ı Kerim'de Ribâ/Fâiz .
- Hadis-i Şeriflerde Ribâ/Fâiz .
- Açıklama
- Tefsirlerden İktibaslar
- Klasik Fıkıhta Ribâyı/Fâizi Câiz Gösteren Tavırlar a- Câiz Olan İşlemlerin İstismarıyla İlgili Örnekler 1- Âriyye Meselesi
- 2- Selem ve İstismar Edilip Fâize Benzetilmesi
- 3- Vâde farkı
- b- Hile Yoluyla Fâizin Ticaret Gibi Gösterilmesiyle İlgili Örnekler
- 1- Îne Bey'i
- 2- Menfaat Şartına Bağlı İkrâz
- a- İkraz İçin İkinci Bir Akdin Şartlarını Mukrize (Borçluya) Kabul Ettirme
- b- Hîbe Meselesi
- 3- Rehin Yoluyla Alınan Fâiz
- 4- Fâiz Almak ve Vermek Sevap mıdır? .
- Hilecileri (Ehl-i Hiyel) Tenkit
- 5- "Kır ve Öde" Kaidesi İskonto Fâizi (Senet Kırma)
- 6- Bey' bi'l-Vefâ
- 7- Bey' Bi'l-İstiğlâl
- 8- Zarûret ve İhtiyaç
- Günümüzde Fâiz Tartışmaları ve Fâizi Câiz Gören Yaklaşımlar
- 1- Üretim ve Tüketim Maksadıyla Alınıp Verilen Fâiz
- 2- Zenginin Verdiği Fâiz
- 3- Gayri Müslimlerden Dâr-ı Harbte Alınan Fâiz
- 4- Ekonomik Savaş
- 5- Banka Fâizlerini Kabul Edenler
- 6- Avârız Sandıkları/Avârız Vakfı
- Fâizle İlgili Fetvâlar Borçlarda Enflasyon .
- Vâde Farkı
- Taksitli Satışlar
- Borcu Dövize Çevirme
- Alışverişte Vâde Farkını Eklemek Câiz midir?
- Banka Reklâmı
- Bedelleri Açısından Alışveriş Şekilleri
- Sigorta Şirketi Kurulabilir mi? .
- Hayat Sigortası
- Dâr-ı Harpte Fâiz
- Dâru'l-Harb veya Dâru'l-Küfür Olan Bir Ülkede Bir Müslümanın, Gayr-ı Müslimden veya Bankalarından Fâiz Alması
- Emeklilik Maaşı, Üzerine Fâiz Eklendiği İçin Haram mıdır? .
- Enflasyon Karşısında Paranın Değer Kaybını, Fâiz Hadlerini Uygulayarak Karşılamak Câiz midir? .
- Haram Para İle Tahsil
- Hîle-i Şer'iyye .
- Hisse Senedi Alım-Satımı
- Kâr
- 1) Pazarlıkla (Müsâvemeli) Satış
- 2) Murâbahalı Satış
- 3) Tevliye
- 4) Vazîa (Zararına Satış)
- KDV (Katma Değer Vergisi)
- Konut Kredisi
- Kumar, Fâiz ve Meyhane İşletmeciliği Gibi Meşrû Olmayan Vâsıtalarla Elde Edilen Malların Zekâtları Verilir mi ve Bu Paralarla Hac Farîzası Yerine Getirilebilir mi? .
- Meşrû ve Gayrı Meşrû Ne Demektir
- Senet, Bono ve Çek Satmak veya Satın Almak Câiz midir? .
- Serbest Piyasadan, Banka Fiyatından Biraz Yüksek Fiyata Döviz Almak Câiz midir? .
- Döviz Alım Satımı
- Kâr Haddi Ve Aldanma
- Tahvil
- Tasarrufu Teşvik Fonu Fâizi
- Allah Teâlâ ve Rasûlüne Karşı Savaşanlar Fâizci Düzen ve Fâizciler!
- Konuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar