Fecir

Kâr Haddi Ve Aldanma



 

Kâr Haddi Ve Aldanma

 

Soru:
Bazıları diyorlar ki, İslam Hukuku alış-verişte belli bir kar haddi tespit
etmiştir. Bu, normal ticaret mallarında % 5, hayvan satışlarında % 10 ve
taşınmaz malların satışında da % 20 dir. Bundan fazla bir karla alış veriş
yapılırsa fahiş kazanç sağlanmış olur ve elde edilen kar haram olur. Bu konuda
ne dersiniz?

Cevap:
İslam Hukuku alış ve kar haddi tespit etmemiştir. Piyasa, dış müdahalelerden
uzak bir şekilde serbestçe oluşur ve mal piyasa fiyatına göre satılır. Kâr
oranının çok veya az olması önemli değildir. Satıcı, malını fahiş fiyatla
satamaz. Fahiş fiyat, piyasa fiyatının üstüne çıkan fiyattır. Fahiş fiyat, belli
bir orana çıkınca, aldatılan taraf, satışı bozabilir. Sorunuzda geçen oranlar.
Mecelle'nin 165. maddesinde belirlenmiş olan fahiş aldatma (gabn-ı fahiş) ile
ilgili oranlardır. Mesela bir kişi piyasa değeri 100 lira olan bir malı 105
liraya satın alır ve sonra aldatıldığım anlarsa malı geri verip parasını
alabilir. Yani bu kişinin alış-verişi bozma hakkı vardır.

Aldatılma sırf müşteri için değil, satıcı için
de söz konusudur. Mesela zamanımızda sık sık fiyatlar yükselmektedir. Piyasada
bir malın fiyatı yükseldiği halde bundan haberi olmadan malını piyasa fiyatının
altında bir fiyatla satan bir satıcı, daha sonra aldatıldığını iddia ederse
bakılır, eğer malını piyasa fiyatının %5 noksanına satmışsa yaptığı satışı
bozabilir. Mecelle'ye göre ticaret mallarında %5 olan aldatılma oranı, hayvan
satışlarında % 10, taşınmaz mal satışlarında da %20'dir.[1]




 



[1]
Abdulaziz Bayındır, Altınoluk Dergisi, 1989 Ocak, Sayı: 35, Sayfa: 19.