2
2- Fitnecileri Yalnız Bırakmak:
Çıkan fitnenin büyümesini önlemede ve ondan
gelecek zararlara karşı korunmada en isabetli tedbirlerden biri, fitneciyi
yalnız bırakmaktır. Haklı ve haksız tarafların belli olduğu durumlarda, haklı
tarafın desteklenmesi tavsiye edilmiş olmakla beraber, haklı veya haksızın belli
olmadığı durumlarda, hiçbir tarafa destek vermemek, bütün tarafları terketmek
esastır. Hz. Peygamber'den gelen rivayetlerden bu anlaşılmaktadır.
Müslim'de gelen bir rivayette Hz. Peygamber
(aleyhissalâtu vesselâm): "Ümmetimi Kureyş'ten şu kabile helak edecektir" diye
istikbalde gelecek bir fitneden haber verir. Yanındakiler: "O vakit ne yapmamızı,
nasıl davranmamızı emredersiniz?" diye sorarlar. Cevap şudur: "İnsanlar onları
terketmelidir."
Muhtelif tariklerden gelen şu rivayet,
fitne çıkaranların yalnız bırakılmalarının lüzumunu ve fitneye karışmamanın
gereğini herkesin anlayacağı bir üslubla, çok vazıh bir şekilde ifade eder: Ebu
Hüreyre, Hz. Peygamber'in şöyle dediğini bildirir: "Haberiniz olsun (benden
sonra) fitne çıkacak. O fitne sırasında uyuyan uyanıktan [yatan oturandan];
oturan ayakta olandan; ayakta olan yürüyenden, yürüyen koşandan daha hayırlıdır.
Kim böyle bir fitneye rastlarsa hemen geri dönsün. Kim de fitne anında sığınacak
bir kuytu bulursa oraya girsin."
İbnu Hacer, ed-Davudî'den naklen şu
açıklamayı sunar: "Hadisin zahirine göre, fitneye uzak veya yakından muhtelif
derecelerde teması olan kimseler burada dile getirilmektedir. Yani bu işte
bazıları bazılarına rağmen çok daha ileridir. Bunlardan en ileride olanı,
fitnenin artmasına sebep olacak şekilde koşandır. Sonra fitnenin sebeplerini
hazırlayacak şekilde ortaya çıkandır ki, hadiste bu, "yürüyen" diye ifade
edilmektedir. Sonra fitne ile alakadar olan gelir ki, ona da: "ayakta olan"
denmiştir. Ondan sonra fitneyi seyretmekle beraber mücadele etmeyen (karışmayan)
gelir, bu da "oturan" diye ifade edilmiştir. Sonra da kendisinden bu hususta
hiçbir ilgi, alâka sadır olmayan, ancak razı (ve memnun) olan gelir ki, bu da "uyuyan"
diye ifade edilmiştir."
İbnu Hacer, fitneye karışma hususunda
niyetlenenleri üç gruba ayırarak mesuliyet durumlarını belirtir:
1)
Arzu geçirenler: Bunlar fiilen karışmadıkça günaha girmezler.
2)
Arzuda kalmayıp fiile dökenler: Bunlar günahkârlardır.
3)
Azmedenler, iyice niyetlenenler: Bunların durumu münakaşalıdır.
İbnu Hacer'in bu açıklamasının ışığında, "uyuyandan"
maksadın fitneden hiç haberi olmayacak kadar kendi işine gücüne dalmış,
çolukçocuğunun rızkı ve terbiyesi ile meşgul kimse olduğunu söyleyebiliriz.
Nevevî de bu hadiste, "fitnenin zararının
büyüklüğüne dikkat çekildiğini, fitneden son derece çekinip kaçmaya, fitneye
götürecek herhangi bir şeye teşebbüsten imtina etmeye teşvik edildiğini, zira
fitnenin zararı ve şiddeti onunla olan alaka nisbetinde arttığını" belirtir.
Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm),
diğer birkısım hadislerinde de, dahilî birliğin kaybolduğu, ortaya çeşitli
hiziplerin çıktığı hallerde -ki hadiste Müslümanların cemaat ve imamı yoksa diye
ifade edilir- bu fırkaların hepsinin terkedilmesi emredilir.
Fitnecinin yalnız bırakılmasının fiilen
gerçekleşmesi için, Hz. Peygamber'in bunu tamamlayıcı başka tavsiyelerine de
rastlarız. Şimdi onları görelim:[1]
[1]
İbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Şerhi, Akçağ Yayınları: 13/377-378.
FİTNE
- FİTNE-FİTEN ..
- b- Sosyal ve Ahlâkí Fitne 1- İşkence ve Zulüm;
- Zulüm, İşkence ve Azap
- Modern Fitne Odakları
- 15- Cimrilik Artar
- 4- Öldürmektense Ölmeyi Tercih Etmek
- FİTNE. a- Fitne Kelimesinin Anlam Sahası
- 2- Belâ ve Sınama
- Fitne; Anlam ve Mâhiyeti
- FİTNENİN VASIFLARI
- 16- Asiller Öldürülür, Meydan Adilere Kalır
- * Fitnede Mudafa-i Nefis
- b- Olumlu Anlamıyla Fitne
- 3- Karışıklık ve Kargaşa
- Olumlu Anlamıyla Fitne
- 1- Fitne Yavaş Gelişir
- 17- Fitnede Gençler Rol Oynar
- 5- Dilini Tutmak
- c- Fitnenin Kur'an'daki Anlamları
- 4- Dünya Ni'metleri;
- Kur'an-ı Kerim'de Fitne Kavramı
- 2- Fitne Bir Kere Çıktı Mı Sonu Gelmez.
- 18- Katl (Öldürme) Vakaları Artar
- 6- Kalben Kerahet
- A- Allah'a Nisbetle Fitne
- 5- Mal ve Çocuk;
- Fitnenin Kur'an'daki Anlamları
- 3- Giren Çıkamaz.
- 19- Teşkilatlar Adına Öldürme.
- 7- Mal Ve Evlatça Hiffet
- 1- Peygamberlerin Denenmesi
- D- Hadislerde Fitne Kavramı
- Allah'a Nisbetle Fitne
- 4- Fitne , Fikrî Gruplaşmadır
- 20- Emniyet Ve Güven Kalmaz
- 8- Silah Edinmemek
- 2- Müslümanların Denenmesi
- E- Fitnenin Ortaya Çıkışı ve Zararları
- Peygamberlerin Denenmesi
- 5- Yalan Artar
- 21- Ölüm Aranır
- * SAHABE VE FİTNE HAREKETLERİ
- 3- İnsanların ve Toplulukların Denenmesi
- FİTNE.
- Müslümanların Denenmesi
- 6- Gerçeklerin İstismarı
- 22- Ganimet (Devlet Malı) Helal Addedilir
- Fitnede Sahabe'nin Tutumu.
- 4- Ni'met veya Külfetle Deneme
- FİTNE.
- İnsanların ve Toplulukların Denenmesi
- 7- Herkes Kendi Görüşünü Beğenir
- 23- Fitnenin Girmedigi Ev Kalmaz
- 1- Fitne Hâdiselerini Sahabeler Çıkarmadı
- 5- Sabır ve Sebat Fitnesi
- Yoldan Çıkarıcı Fitneler
- Nimet veya Külfetle Deneme
- 8- Cehalet Artar
- 1- Fitnede Sabır
- 2- Sahabeler Fitneye Katılmadı
- B- Şeytana Nisbetle Fitne
- Fitne ile Sapma
- Sabır ve Sebat Fitnesi
- 9- Şaşkınlık
- 2- Fitnecileri Yalnız Bırakmak
- Cemel Vakası
- C- İnsanlara Nisbetle Fitne
- İmtihan Olarak Fitne
- Şeytana Nisbetle Fitne
- 10- Din-Sultan Ayrılığı
- 3- Uzlet
- Fitneye Karışan Sahabeler
- 1- Münafıkların Fitnesi
- Fitneye Düşürme Gayreti
- İnsanlara Nisbetle Fitne
- 11- Din Lafta Kalır
- * Eve Çekilmek
- 3- Ashab'ın Katıldıgı Fitneler Üzerine Birkaç Mütalaa
- 2- İnkârcıların Fitnesi
- Fitne Çıkartmak ve Kuran'daki Karşılığı
- Kur'an'da Fitne Sayılan Davranışlar
- 12- Dinin Tatbikatı Zorlaşır
- * Dağa Çekilmek
- Sahabelerde Ölçü
- C- Fitne Sayılan Davranışlar a- Diní Açıdan 1- Küfür-Şirk;
- Müminlerin Çekişmesi Fitneye Sebep Olur
- Hadis-i Şeriflerde Fitne Kavramı
- 13- İrtidat Artar
- * Terk-i Diyar Etmek
- Sahabeler Arasındaki Muharebelerin Mahiyeti Ve Hikmeti
- 2- Allah'ın Hükümlerinden Yüz Çevirme
- Fitne Unsurları
- Fitnenin Ortaya Çıkışı ve Zararları
- 14- Zenginlik Artar
- İnziva Ve Uzletin Fazileti