Tevfîk

Tevfîk:

Vifāk kökünden tef'îl veznidir. "... Tevfîkım/başarım,
ancak Allah ('ın yardımı) iledir. Yalnız O'na tevekkül edip dayandım ve yalnız
O'na yönelirim!" (11/Hûd, 88). Tevfîk: Allah'ın, kulun yararına olan şeyi
yapmayı dilemesi ve kulu; kendisinin beğeneceği, râzı olacağı şeyleri sevmeye,
dilemeye ve yapmaya muktedir kılması; kendisinin beğenmeyeceği, gazap edeceği
fiillerden ikrâh ettirmesidir. Bu sevdirme ve nefret ettirme eylemi, Allah'ın
işidir. Kul, sadece bu eylemin ortaya çıktığı mahalden/yerden ibârettir. Nitekim
Yüce Allah: "Allah size imanı sevdirdi; küfrü, fıskı ve isyânı size kötü
gösterdi. İşte doğru yolda olanlar, öyle kimselerdir. Allah lütuf ve nimetiyle
onlara güzel şeyleri sevdirmiş, kötü şeyleri çirkin göstermiştir. Allah
bilendir, halîmdir." (49/Hucurât, 7-8)

Vifāk iki şey arasında uygunluk, mutâbakat
demektir. Nebe' sûresinde cehennemin azgınların varacağı yer olduğu, orada
serinlik ve içilecek bir şey olmadığı, orada sadece kaynar su ve irin
içirileceği vurgulanır ve bütün bunların, dünyadayken işledikleri amele uygun ("vifāk",
muvâfık) olduğu belirtilir: "Yaptıklarına uygun (vifāk) bir cezâ
olarak." (78/Nebe', 26). Yine vifāk kökünden iftiâl vezni olan ittifāk,
yapılan işlerin, kadere uygun düşmesidir ki, işte bu, başarıdır. İttifak, hem
iyi, hem kötü işlerde başarıyı belirtmek için kullanılmakla beraber, tevfîk,
sadece iyi işlerde başarılı olmayı belirtir.

İşte Hz. Şuayb; "... Başarım (tevfîkî), ancak
Allah ('ın yardımı) iledir. Yalnız O'na tevekkül edip dayandım ve yalnız O'na
yönelirim!" (11/Hûd, 88) sözüyle kendisini bu hayırlı işte başarıya
ulaştıracak olanın, sadece Allah olduğunu vurgulamaktadır.