3
3) Veda Tavafı
Mikatların dışından gelenlerin, haccı
tamamladıktan sonra Mekke'den ayrılacakları zaman, son olarak Kâbe-i Muazzama'yı
tavaf etmeleri vâciptir. Hz. Ömer'den şöyle nakledilmiştir: "Kim, Beytullah'ı
haccederse, onun son niyeti Beytullah olsun. Ancak hayızlı kadın müstesnâdır.
Rasûlullah (s.a.s.) onlara ruhsat verdi." Buna göre vedâ tavafının şartları;
hacının Hicaz'a dışarıdan gelmiş olması, hayızlı veya nifaslı bulunmaması,
tavafa niyet etmesi ve ziyâret (ifâda) tavafından sonra yapılmasıdır.
[1]
Hac sırasında Mina'dan Mekke'ye inildiği vakit
yapılan tavaftır. Bu tavaf, Mâlikîlere göre mendup, diğer mezheplere göre ise
vâciptir. Mekke ve çevresinde oturanlar için veda tavafı, gerekli değildir.
Bununla hac ibâdetleri son bulmuş olur. Hacılar Kâbe-i Muazzama'ya vedâ ederek
ülkelerine dönmek üzere bulunurlar.
[2]
Kabe'ye veda etmek olduğundan dolayı bu tavafa
veda tavafı adı verilmiştir. Bu tavafın bir adı da sadr'dır. Yani dönmektir,
Hacılar Mekke'den çıkıp vatanlarına döndüğü için bu ad verilmiştir.[3]
Mekke'den çıkmak isteyen herkesin yerine getirmek zorunda olduğu bir tavaftır.
İbn Abbas diyor ki: "İnsanlara son beraberliklerinin Beyt ile olması
emredildi. Ancak adetli kadınlar bundan muaf tutulmuştur."[4]
"İnsanlara her taraftan ayrılmaktaydı. Resulullah (s.a.s.) "Son ayrılışınız
Beyt-i tavafla olsun (yani veda tavafı)"[5]
buyurdu.
İmam Şafii'nin yaptığı Mültezim duasını buraya
almayı uygun bulduk, dualarımızın "kendisine nimet verdiklerinin yoluna"
yani nebilerin, sıddıkların şehidlerin dualarıyla buluşup, rahmanın katına
ulaşması ve kabulü dileği ile:
"Allah'ım! Bu senin Beyt'indir, evin'dir,
Ben ise kulun ve kulunun oğluyum.
Yarattıklarından emrime verdiğin şey üzerinde
beni taşıdın,
Beni beldelerinde gezdirdin.
Nihayet beni Beyt'ine ulaştırdın.
Hac ibadetlerimi yerine getirme hususunda bana
yardım ettin.
Eğer benden razı isen rızanı artır.
Aksi halde evim evinden uzaklaşmadan önce bana
ihsanda bulun.
Eğer izin verirsen şimdi benim dönme vaktimdir.
Senden ve evinden vazgeçmiyor, yüz çevirmiyorum.
Allah'ım! Bedenimi afiyet, cismini sıhhat,
dinimi masumiyet ve dönüşümü de güzellik üzere kıl.
Beni yaşattığın sürece ve ebediyen itaatından
ayırma.
Bana dünyanın ve ahiretin hayrını ihsan et.
Şüphesiz, sen her şeye kadirsin."
Hz. Peygamber (s.a.s.) hacdan, umre veya gazadan
döndüğü zaman şöyle derdi:
"Dönerek, tevbe ederek, ibadet ederek, ve
Rabb'imize hamd ederek, Allah vaadinde doğru çıktı, kuluna yardım etti ve tek
başına kafir topluluklarını yenilgiye uğrattı."[6]
Kabe'den ayrılırken bedenin buradan ayrılsa
bile, sakın kalbini, gönlünü götürme, bazıları Kabe'den utandığını
gösterircesine gerisi gerisine gider, ama giden vücudu değil ruhu ve kalbidir.
Sakın sen bunu yapma Mücahid (rahmetullah aleyhi)'in tavsiyesine uy!
"Mescidi Haram'ın kapısından çıkmak üzereyken
dön ve Kabe'ye bak. Sonra da: "Allah'ım! Bunu son beraberlik, Kabe'yi son
görüşüm eyleme" diye dua et. niyazda bulun"
[7]
Mâlikî ve Hanbelîlere göre haccın rükünleri;
ihram, Safâ ile Merve arasında yedi şavtlık sa'y, Arafat'ta vakfe ve ziyâret
tavafı olmak üzere dört tanedir. Şâfiîler bu dört rükne, saçların tıraş
edilmesini veya kısaltılmasını ilâve ederler.
Bunların dışında tavaf çeşidi olarak nâfile ve
umre tavafı sözkonusudur. Nâfile (tatavvu) tavaf, Mekke'ye dış belde ve
ülkelerden gelenler için nâfile namaz kılmaktan daha fazîletlidir. Umre
tavafının dört şavtı, umrenin rükünlerinden olup, umrede kudüm veya vedâ tavafı
bulunmaz.
[8]
[1]
Ahmet Kalkan, Kur'an Kavram Tefsiri.
[2]
Ahmet Kalkan, Kur'an Kavram Tefsiri.
[3]
Zuhayli, IV/29
[4]
Müslim, Sahih, Kitabu'l-Hac, 379; Ebu Davud, Sünen,
2002; İbn Mace, Sünen, 3070
[5]
İmam Malik bu rivayete yakın bir şekilde zikretmiştir. Muvatta',
Kitabu'l-Hac, 120
[6]
Bkz., Tevbe, 9/112
[7]
Mehmet Peker, Hacc Nedir?
[8]
Ahmet Kalkan, Kur'an Kavram Tefsiri.
HAC
- ÖNSÖZ..
- Haccın Faydaları
- Hayız ve Nifaslı Kadının Durumu
- Haccın Vâcipleri
- Say' Yapmak.
- Şeytan Taşlama Eylemi;
- Niyet ve Hazırlık
- Konuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar
- GİRİŞ.
- Haccın Diğer İbadetlerden Farklı Özellikleri
- Haccın Engelleri
- Hac Nasıl Yapılır? (Hacla İlgili Uygulama Özeti)
- Safa İle Merve Arasında Sa'yin Önemi
- Hedy (Kurbanlık)
- 1) Dış Engel
- BİBLİYOGRAFYA.. Ana Kaynaklar
- HACC.. Haccın Sözlük Anlamı
- Haccın Sosyal Yönü.
- Haccın Sıhhatinin Şartları
- Mekke'ye Varış.
- Arafat'ta Vakfe.
- İslama Göre Hedy'nin Çeşitleri 1- Vacip olan Hedy (Kurban)
- 2) İç Engel
- Diğer Kaynaklar
- Haccın Istılahi Anlamı
- Kimler Haccetmelidir
- Hac İbadetine Yolculuk. Bu Yolculuğa Kişinin İstekli Olması ve Ona Hazırlanması Gerekir
- Ka'be Tarihi
- Arafat İsmi Nereden Gelmektedir?.
- 2- Nafile Olan Hedy;
- Yolculuk
- Hac; Anlam ve Mâhiyeti
- Haccın Farz Oluşunun Şartları
- Haccın Mikatı
- Kabe'yi İlk İnşa Edenler 1- Melekler
- Arafat'ta Vakfenin Hükmü
- Kurbanın Hikmeti
- İhrâm
- Kur'ân-ı Kerim'de Hac.
- Genel Şartlar 1- Müslüman Olmak
- 1) Mikat Zamanı (Hac Zamanı)
- 2- Hz. Adem
- Arafat'ta Vakfenin Sınırları
- Hac ve Kurban ilişkisi
- Mekke'ye Giriş ve Kâbe'yi Müşâhede
- Hadis-i Şeriflerde Hac ve Haccın Fazîleti
- 2- Buluğ ve Akıl
- 2) Hac ve Umre için Mikat Mahalleri (İhrama Girme Yerleri)
- 3- Hz. İbrahim ve Hz. İsmail
- Rahmet Dağında Vakfeye Durmak Farz mıdır?.
- Tıraş Olmak Veya Saçları Kısaltmak (Halk Veya Taksîr)
- Tavaf
- Hac Ne Zaman Farz Kılındı
- 3- Hür Olmak
- Haccın Rükünleri (Veya Şartları) 1) Niyet Etmek.
- Kabe'nin Çeşitli Zamanlardaki Onarımı
- Arafat'ta Vakfenin Zamanı
- Niçin Tıraş Olmalı?.
- Sa'y
- Haccetmenin Hükmü ve Delilleri
- 4- Vakit
- 2) İhram Giymek.
- Kabe'yi İlk Görünce.
- Arafat Vakfesinin Sünnetleri
- Medine Ziyareti
- Arafat ve Müzdelife Vakfesi
- Haccın Fevrî veya Ömrî Oluşu.
- 5- Yeterlilik Şartları
- Müslüman için İhram Ne Anlama Gelir?.
- Ka'be'de ilk Tavaf Tavaf
- Arafat Gününün Fazileti ve Hikmetleri
- Medine'nin Fazileti
- Şeytan Taşlama ve Kurban
- Umrenin Hükmü
- a- Bedeni Yeterlilik
- İhramda İken Neden Bazı Şeyler Yasaklanmıştır?.
- 1) Kudum Tavafı
- Müzdelefe'de Vakfe ve Maş'ari'l-Haram..
- Mescid-i Nebevinin Fazileti
- Medine ve Ravza Ziyâreti
- Haccı Geciktirmenin Hükmü.
- b- Mali Yeterlilik
- İhrama Girenlerin Yapması Gereken Hususlar
- 2) Ziyaret (İfada) Tavafı
- Mina.
- Medine ve Diğer Ziyaret Yerleri
- Hac So ası Hayat
- Hac Çeşitleri
- c- Emniyetin Sağlanmış Olması
- 3) Telbiye Getirmek.
- 3) Veda Tavafı
- Cemrelerin (Taşlama) Yeri
- Hacının Yolculuktan Dönerken Gözeteceği Adap
- Toplum Hayatında
- 1- Haccı İfrad
- Haccın, Yalnız, Kadınlarla İlgili Özel Şartları
- Niçin Telbiye?.
- Haceri'l-Esved.
- Cemrelerin Zamanı 1) Akabe (Büyük) Cemresi
- Haccın Hikmetleri
- Hac, Sadece Ferdî Bir İbâdet Değil; Ümmetin Yıllık Büyük Kongresidir
- 2- Haccı Temettü
- 1) Hacda Yol Arkadaşının Bulunması
- Haccın Menâsikı/Hac Fiilleri
- Makam-ı İbrahim (a.s.)
- 2) Teşrik Günleri
- Mü'minin Düşüncesinde Haccın Mânâsı
- Büyük Laboratuar
- 3- Haccı Kıran
- 2) İddetli Olmaması
- Haccın Rükünleri
- Zemzem Suyu.
- Cemre Atmanın Hikmeti
- Hac İbâdetinin Çekiciliği
- Malkom X Diyor ki "Amerika İslâm'ı Tanımalı".