Fecir

Malın Ayıbını Söylememek ve Satış Anında Gizlemek



Malın Ayıbını Söylememek ve Satış Anında Gizlemek
 
Rasûlullah (s.a.v.) bir yiyecek
yığının yanından geçer. Elini yığının içerisine daldırır ve parmaklarına
ıslaklık değer. Şöyle buyurur:
"Ey yiyeceğin sahibi! Bu
nedir?"
"Ya Rasulallah, yağmur değdi"
der. Rasûlullah (s.a.v.) şöyle buyurur:
"Islanan kısmı insanlar
görsün diye yiyeceğin üstüne koysaydın ya! Bizi kandıran bizden değildir."[1]
Bugün, Allah'tan korkmayan bir
çok satıcı; üzerini yapıştırarak, sandığın en altına koyarak veya malı güzel
gösteren kimyasal maddeler vb. kullanarak maldaki kusuru gizlemeye çalışır. İşin
başında motordaki bozukluğun sesini hissettirmeyen ancak müşteri malı alıp
uzaklaştıktan az sonra etkisini kaybeden kimyasal maddeler kullanılır. Bazıları
da malın son kullanma tarihini değiştirir. Müşterinin mala bakıp, incelemesini,
denemesini engeller. Araba ve alet satan kimselerin çoğu sattıkları malın
kusurlarını açıklamaz. Bu yaptıkları haramdır. Rasûlullah (s.a.v.) şöyle
buyurmuştur:
"Müslüman, müslümanın
kardeşidir. Kardeşine, kusurlu bir şeyi kusurunu ona açıklamadan satması helal
olmaz."[2]
Yine bazıları, açık artırmayla
yapılan satışta alıcıya "Bir yığın demir satıyorum, bir yığın demir..."
(şeklinde malın ayıbını açıklamayan genel şeyler) diyerek sorumluluktan
kurtulduğunu zanneder. Bu satış, bereketi olmayan bir satıştır. Rasûlullah
(s.a.v.) şöyle buyurur:
"Alıcı ve satıcı
ayrılmadıkları müddetçe vazgeçme hakkına sahiptir. Eğer doğru söyler ve gerçeği
açıklarlarsa satışları bereketli kılınır. Yalan söyler ve gerçeği gizlerlerse
satışlarının bereketi kaldırılır."[3]

 



[1]
Müslim: 1/99.




[2]
İbn Mace: 2/754; Bkz. Sahihu'l-Cami': 6705.




[3]
Buhari, Bkz. Fethu'l-Bari: 4/328.

Muhammed Salih el-Müneccid, İnsanların
Önemsemediği Sakınılması Gereken Haramlar, Karınca Yayınları: 40-41.