Fecir

İhtilâs



İhtilâs

 

İhtilâs (hı, lâm, sin ile): Arapça'da; gafletten
istifâde ederek hile ile bir şeyi almak anlamındadır. Kapma, kapılma,
sirkat/çalma, aşırma anlamında kullanılır. Eskiden çalma, aşırma, para çalma,
çalıp çırpma, hırsızlık için ihtilâs kelimesi kullanılırdı. Normal hırsızlık
için değil; şimdi "yankesicilik" ve "kapkaççılık" denen, daha çok, el çabukluğu
ile alma, aşırma, çalma için kullanılırdı. Şimdi, zimmete geçirme suçunun hileli
hareketlerle işlenmiş biçimine ihtilâs denilmektedir. Zimmet suçunun ağırlaşmış
biçimidir. Yalnız memurların veya üst dereceli yetkililerin işledikleri suç
cinsi olarak kabul edilmektedir. İhtilâs suçunun en önemli unsuru, suçun ortaya
çıkmasını önlemek için hileli davranışlarda bulunmaktır.

Eski ifâdeyle "ihtilâs-ı vakt" olumlu, güzel bir
hırsızlıktır. Vakitten çalma demektir. Yoğun işler arasında vakit bulabilme
anlamında kullanılır. Bugünün insanları genellikle zamandan değil, zaman
kendilerinden çalmaktadır. Başka çalmalar konusunda uzman olanlar, bu tür güzel
hırsızlığı akıllarına getirmemekte, boş zamanlarını, teneffüs ve dinlenmelerini,
tatillerini de hayır ve güzellikte, faydalı çalışma alanlarında kullanamamakta.
Ashâbın, birisi konuştuğunda onu dinlerken dahi boş vakit geçirmemek için aynı
zamanda içlerinden Allah'ı zikrettikleri, duâ ettikleri rivâyet edilir. İnsanın
en faydalı dinlenmesi, farklı ve yorucu olmayan bir çalışmayla, faâliyetle olur.
Kur'ân-ı Kerim bu konuda şöyle buyurur: "İşlerinden boşaldığın vakit, tekrar
çalış ve yorul. Rabbine rağbet et! (O'na yönel, boş durma.)" (94/İnşirâh,
7-8). Hemen önceki âyetlerde de (5-6) "Muhakkak zorlukla beraber kolaylık
vardır" denilir, bu ifâde peşpeşe iki kez tekrarlanır. Bundan da, zorluk
bitince kolaylık ve hemen yine zorluğun başlayacağı, peşinden tekrar kolaylığın
geleceği... bu şekilde devr-i dâim olacağı anlaşılabilir.