Fecir

Fesad ve İfsâd




Fesad ve İfsâd;
Anlam ve Mâhiyeti
 
Fesad, "fe-se-de" fiil kökünden
gelir; bir şeyi itidal (denge) dairesinden az veya çok çıkarmak demektir. Bu
fiil, yiyecek ve içecekler için bozulma, kokma; ameller için geçersiz olma,
hükmü olmama; bunların dışındaysa gerek nefis gerekse bedende meydana gelen
maddî-manevî bozulma; toplumda ortaya çıkan kokuşma ve dengeden sapma
durumlarını ifade etmek için kullanılır.
Fesad, sözünü ettiğimiz fiilin
mastarıdır; bozulma, kokuşma, itidalden çıkma anlamlarına gelir. İfsad: Bozmak,
fesad çıkarmak, ifsad etmek, itidalden (dengeden, faydalı ve âdil olmaktan)
çıkarmak, kokuşturmak demektir. Faydalanılan bir şeyin bozulmasına fesad; bunun
zıddına da salah denir ki, bu da bir şeyin doğru bir hale getirilmesidir. Fesat
kelimesi, Kur'an'da çeşitli ayetlerde genellikle 'yeryüzünde fitne uyandırıp,
insanların durumunu ve yaşama yollarını doğruluktan saptırıp, dünyevî ve uhrevî
çıkarları zedelemek' anlamında kullanılır. Müfsid; bu fiilin ism-i fâili olup,
bozan, bozgunculuk yapan demektir. Fesadın zıddı salah; ifsadın zıddı ıslah;
müfsidin zıddı muslih ve fâsidin zıddı da sâlihdir.
Fesadın esasını varlık ve
oluştaki dengeyi bozmak, bozgun ve yozlaşmaya sebep olmak oluşturur. Bu da,
bazan insanın iç dünyasında, bazan bedenimizde, bazan da dışımızdaki dünyada
meydana gelir.