İmam Tayini Farz
İmam Tayini Farz-ı Kifâyedir:
İmamın varlığı gerek nass
açısından ve gerekse akıl ve hikmet açısından zarurî olunca, ümmetin başına bir
imam seçilmesi farz olmuştur. Ancak bu, bir farz-ı kifâyedir. Bazıları biat
akdini yaparak birisini seçtiler mi diğerlerinden bu farz sâkıt olur.
Hz. Peygamber (aleyhissalâtu
vesselâm)'in vefatı sırasında Ashâb bu farzı, diğer farzlara takdim ettiler.
"Zira, âlemin bekâsı ancak ve ancak nizânın kaldırılması, mazlumun hakkının
zâlimden alınması, yeryüzünde fesad peşinde koşanların katli ile mümkündür...
bütün bunlar da başta bulunacak bir imamla gerçekleşir..."
İmam seçmenin gerekliliği
hususunda Ehl-i Sünnet, Mu'tezile, Zeydiyye fırkaları müttefiktirler. Ancak Ehl-i
Sünnet bunun rivayetle vâcib olduğunu söylerken Mu'tezile ve Zeydiyye aklen
vâcib olduğunu ileri sürmüştür. İmâmiye ve İsmâiliyye ise: "İmam seçimi bize
değil, Allah'a terettüp eden bir vecibedir" der. Hâricîlere göre, bu, bir vecibe
olmayıp câiz şeylerden biridir. Bazı Hâricîler sulh zamanında gerekli olduğunu
söylerken diğer bazıları ise fitne zamanında gerekli olduğunu söylemiştir.
İmamın lüzumuna inanmayan bir
kısım Mu'tezile ve bâzı Hâricîlerin mülâhazası şudur: "Bu bir vecîbe değildir.
Bilakis, insanlara vecîbe olan şey, Allah'ın Kitabıyla amel etmeleridir.
Kitâbullah kâfidir ve imama hacet bırakmaz. Öyle ise insanlara aralarından
birini imam seçmeleri terettüp etmez."
Hâricîler bu mevzuda şöyle de
mülâhaza yürütmüşlerdir: "İmam nasbında fitnenin tahrik edilmesi mevzubahistir.
Zira arzular muhtelif, fikirler zıddır. Her grup bir başka şahsa meyleder ve
böylece fitneler uyanır, harpler çıkar. Şe'ni bu olan bir şey vâcib olamaz.
Bilakis câiz olmaması gerekir..."
Ehl-i Sünnet "İmam olmayınca
insanlar muhtelif gruplara ayrılarak, kimse kimseye tâbi olmaz böylece fitne,
fesad ve kıtaller ortalığı sarar" şeklinde düşünmekle daha realist
değerlendirmede bulunmuş oluyor. İmam Mâlik, "İyi veya fâcir mutlaka bir imam
olmalıdır" derken Ehl-i Sünnet realizmini ifade etmiş olmalıdır.[1]
[1]
İbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Şerhi, Akçağ Yayınları: 2/283-284.
İMAM
- İMAM... İmam; Anlam ve Mâhiyeti
- Zâlim ve Fâsık İmama Karşı Kıyam Hakkı
- İMAMET VE İTAAT MESELESİ
- B- Bulunması Temenni Edilen Ve Fakat Fiiliyatta Her Zaman Bulunmayan İdeal Şartlar
- İmama İtaatin Hududu
- Kur'ân-ı Kerim'de İmam Kavramı
- Cemaat/Teşkilât İmamlığı
- Dinimizde İtaate Verilen Ehemmiyet
- C- İhtilaflı Olan Ve Bâtıl Olan Şartlar
- Körü Körüne İtaat Yok
- Hadis-i Şeriflerde İmam Kavramı
- 1- Sağlam Bir İman ve İstikamet
- İtaat Edilecek Üç makam
- Kureyşî Olması Meselesi
- İmama Ne Zaman İsyan?.
- İmam-ı Muntazar
- 2- Zihnî Yetenek ve Kültür
- Ululemr
- İmamete En Liyakatli Olan Kim?.
- Makam Hususunda Nizâ
- İmâmet-i Kübrâ.
- 3- Sosyal Kabiliyet
- Ululemr Etrafında Birlik
- Liyakatsızın İmamlığı
- Azli Gerektiren Tabiî Haller
- İmamet-i Kübra'da Aranan Şartlar
- 4- İstişâre ve Adâlet
- Biat Şartı İtaat
- Zorba İmam
- Azledilen Tekrar Seçilemez
- 1- İlim
- 5- Kararlılık, Cesâret ve Metânet
- Hoşa Gitmese de İtaat
- Fasık, Zalim İmam
- Sebepsiz Azl Mümkün Mü?
- 2- Adâlet
- 6- Problem Çözmede Mârifet
- Allah İçin Beyat
- İyi İmam
- İstifa
- 3- İktidar ve Ehliyet
- 7- İletişim ve Hitâbet
- İmametle Alakalı Hükümler
- Selefin Hassasiyeti
- Neden İtaatte Israr Ediliyor?.
- 4- Bünyesinin Sağlam ve Ârızasız Olması
- 8- İktisat, Kanaat
- İmametin Târifi
- Fasık Emîre İtaatle Alakalı Bir Hâdise
- İmamın Tayin Ve Tesbiti
- 5- Kureyşli Olması
- 9- Hürmet ve Muhabbet
- Akidedeki Yeri
- Fasık Ve Zalim İmama İtaati Emreden Hadisin Tam Metni
- Biat Akdi Alenî Olmalıdır
- İmâmet Sisteminin Temel Özellikleri
- Namaz İmamlığı
- İmamın Varlığı Dinen Zarurîdir
- Asi İmama İsyan Eden
- İmam Tektir
- İmâmetin Önemi
- İmam Olmanın Şartları
- İmamın Varlığı Hikmeten (Aklen) Zarurîdir
- Dikkat
- Asker De Sultana İtaat Etmelidir
- İzinden Gidilen Önderler; Takvâ İmamları ve Küfür İmamları
- Kimler İmam Olabilir?.
- İmam Tayini Farz-ı Kifâyedir
- Facirin Dine Hizmeti
- Ümerâya Karşı Dikkatli Olunmalı
- İmam ve Ümmet Münâsebeti
- Halkın Yaptığı Camilerin Durumu
- İmamda Aranan Şartlar
- Münkeri Takbih
- Zâlim ve Fâsığın İmâmeti
- Konuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar
- A- Mutlaka Bulunması Gereken Şartlar
- Hürmetsizlik Etmemek