Kadının Okumasının Câiz Görülmeyişi
Kadının Okumasının
Câiz Görülmeyişi:
İslâm'a yapılan saldırılarda,
bu dinin kadınların okumasını uygun bulmadığı iddiâsı sıklıkla kullanılır. Bunun
için de Hz. Âişe'ye atfedilen şu hadis rivâyetine sıklıkla başvurulur:
"Kadınları göze çarpan mevkîlere oturtmayın, yazıyı da öğretmeyin. Dikiş öğretin
ve Sûre-i Nûr'u da iyi öğretin." (Râmûzu'l-Ehâdîs, c. 2, s 480). Kadınlara
okuma yazma öğretilmemesi, onların yanlış şeyler okuyup yazabileceği, yazı
vâsıtasıyla yabancılarla temas kurabileceği, mektuplaşabileceği gibi gerekçelere
dayandırılmıştır. Oysa, ilim öğrenmenin hem erkeğe hem kadına farz olduğu
bilinir/bilinmelidir. Kur'ân-ı Kerim'e göre, bilenlerle bilmeyenler hiçbir zaman
bir tutulmazlar (39/Zümer, 9). Ve Rasûl-i Ekrem, ilim için bir yola giren
kimseye Allah'ın cennet yolunu kolaylaştıracağını (Ebû Dâvud, İlim 1; Tirmizî,
İlim 19; İbn Mâce, Mukaddime 17) belirtmiştir.
Dindarlık adına veya dindarlığı
öne sürerek kadınlara ilim yolunu kapatmak isteyenler ise, İslâm'a saldıran yarı
aydınlara ve müşteşriklere hizmet etme yolundan, dine iftira atmak ve kadınların
cehâletinin vebaline ortak olmaktan öte gidememişlerdir.
Örneğin, müsteşrik Goldziher,
yukarıdaki hadis rivâyetini öne sürerek İslâm tarihinde kadınlara yazı öğretme
işine aralarında ahlâksızlığa yol açacağı gerekçesiyle kısıtlama getirildiğini,
kadınlara yazı öğretilmemesi konusunda resmî düzeyde tâlimatlar yayınlandığını
savunmuştur. Her ne kadar Goldziher bu görüş ve tutumların İslâm'ın temel
öğretilerine uygun prensipler olamayacağını ve zâten kadınlara yazı
öğretilmesine karşı yaygın olan görüşün Şam'ın birçok bilgin kadını tarafından
çürütüldüğünü kaydetse de; bu konudaki incelemesinde "kadınların işi ip
eğirmektir, bunun için ilme gerek yoktur" ve "yazı öğretilen kadın zehirli yılan
gibidir" tarzındaki halk arasında yaygınlıkla kullanıldığını belirttiği
deyişlere, atasözlerine itibar etmekten geri durmamıştır.
Kadınları fitne ve fesat
kaynağı telâkki eden, onlara okuma ve benzeri hakları çok gören yukarıda
örneklerini verdiğimiz sözlerin önyargılı bir yazar için nasıl kolay ve uygun
malzeme teşkil ettiğinin somut ve ibret verici örneklerinden biri, İlhan
Arsel'dir. Şeriat ve Kadın adlı bilimsel olmaktan uzak kitabında yazar, her
türlü kitaptan rastgele derlediği deyişlere hiçbir kayıt koymadan dayanarak ve
bazen de açıklamakta yetersiz kaldığı hadis ve âyet-i kerimeleri keyfince
yorumlamak sûretiyle İslâm'ın temel kaynaklarına ilişkin güvenleri sarsmak gibi
bir amaç taşıyor görünmektedir.
Kur'anî ruhla uyuşmayan,
çakışmayan tarihsel ve geleneksel bir anlayış; müslüman kadını hurâfelerin
belirlediği gibi yeniden câhiliyyenin karanlıklarında tanımlamak istiyordu.
Tebaaya hilâfet vesâyeti adına yaklaşan saltanat geleneği, âile içine de erkeğin
kadına vesâyeti adına, dayatmacı ve buyurgan bir hiyerarşi anlayışını
meşrûlaştırmıştı. Sonuç olarak Hz. Peygamber'in risâletiyle yeniden câhil ve
unutkan insanlığa hatırlatılan kadının insanî hak ve ödevleri, bir kez daha
"istismar ve fitne ihtimali" öne sürülerek sınırlandırılmış; böylece kadının
Kur'an'la ilişkisinin yok olmaya gittiği; âile içinde Kur'anî istişare anlayışı
yerine tek taraflı vesâyetin hâkimiyet kazandığı, eşlerin birbirine "dost,
arkadaş ve yardımcı" olacak yerde "efendi-kul" oldukları bir sürece girilmişti.[1]
Yüce Allah, ilk emrini
"Oku!" olarak indirirken, kadın-erkek ayrımı yapmamıştır. "Hiç bilenlerle
bilmeyenler bir olur mu?" (39/Zümer, 9) derken de cinsiyet ayrımı yok.
"Allah'tan ancak âlim kulları hakkıyla korkar" (35/Fâtır, 28) âyetinde Allah
"kulları" kelimesini kullanıyor; bu kelime de kadın ve erkeği içine
alıyor. Kur'an âyetlerini tefsir eden, hadis rivâyet eden, hukukî konularda
görüşüne mürâcaat edilen kadınlarımızın sayısı az değildir. Halife Hz. Ömer'in
halka konuşurken yaptığı hukukî bir hatayı düzelten kadın sahâbeyi hemen hepimiz
biliriz. "İlim, her müslüman erkek ve kadına farzdır." Hükmüne dayanarak
İslâmî bir devlette zarûrât-ı dîniyye dediğimiz ilimlerin beşikten mezara kadar
her ferde öğretilmesini zorunlu kılmıştır. Günümüzde hiçbir devlet on sekiz
yaşına kadar öğretimden kaçmayı başarmış birine bu yaştan sonra okumayı ve
eğitimi zorlayamaz. Ama İslâm devleti, her imkânını kullanarak ölüm ânına kadar
dinin gerekli bilgilerini insana ulaştırmak mecbûriyetindedir.
[1]
C. Aktaş, a.g.m. s. 246.
KADIN
- KADIN..
- Kadına Bakmak.
- Ailede Kadın.
- Kocanın Kadın Üzerindeki Hakları
- Kadın; Mâhiyeti
- Kur'ân-ı Kerim'de Kadın Konusu.
- Tesettürle İlgili Âyet-i Kerimeler
- Hadis-i Şeriflerde Kadın.
- Câhilî Düşünce ve Diğer Dinlerde Kadın.
- Batıda ve Batılılaşmış Toplumlarda Kadın
- İslâm'da Kadın.
- Aile Hayatında Kadın.
- Kadının Ailedeki Görevleri
- Kadının En Saygın, En Mübarek Konumu; Annelik
- Kadının Örtüsü/Tesettür ve Hicab.
- Avret Ne Demektir?.
- Tesettür İbâdeti
- Kadınların ve Erkeklerin Avreti
- Tesettür Kimlere Karşı Gerekir?.
- Yozlaşan Geleneksel Tavır
- Kadının Fitne ve Fesat Unsuru Oluşu
- Kadının Okumasının Câiz Görülmeyişi
- Toplumsal Hayatta Müslüman Kadın.
- Müslüman Kadının Toplumsal Hayata Katılma Âdâbı
- 1) Görüşme Ortamının Ciddî Olması
- 2) Gözü Çevirme
- 3) Genel Olarak Tokalaşmaktan Kaçınma
- 4) Kadın ve Erkek Arasını Ayırma ve Karışmaktan Kaçınma
- 5) Halvetten Kaçınma
- 6) Kocası Yanında Olan Kadının Yanına Girerken Kocasından İzin Almak Gereklidir
- 7) Tekrarlanan Uzun Görüşmelerden Kaçınmak
- 8) Şüpheli Yerlerden Kaçınma
- 9) Açık Ve Gizli Günahtan Kaçınma
- B- Kadınlara Âit Edepler 1) Mütevâzi Giysi
- 2) Güzel Kokudan (Parfümden) Kaçınma
- 3) Konuşurken Ciddî Olma
- 4) Hareketlerde Ağırbaşlı Olma
- Haremlik-Selâmlık; İhtiyattan Bid'ate.
- İslâmî Harekette Kadın.
- Kadın-Erkek Eşitliği mi, Adâlet, Uyum ve Birbirini Tamamlama mı?.
- Kadın-Erkek Farklılığı
- Erkeğin Yöneticiliği ve Dövme Yetkisi
- Kadın hakkında Meşhurların Yanlış ve Çarpık Sözleri; Saçmalardan Seçmeler
- Konuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar
- Kadının Dövülmesi Meselesi
- 1- Meşru Sebep
- 2- Cezanın Usûl Ve Miktarı
- MÜ'MİN HANIMLARA ÖZEL UYARILAR.. ÖNSÖZ..
- BİRİNCİ BÖLÜM GENEL HÜKÜMLER.. 1. İslamdan Önce Kadının Konumu
- 2. İslam'da Kadının Durumu.
- Kadının Haysiyetini Ve Haklarını Elinden Almak İsteyen Günümüzdeki İslam Düşmanları Ve Onların Maşaları
- İKİNCİ BÖLÜM KADININ BEDENSEL SÜSLENMESİNE AİT HÜKÜMLER..
- ÜÇÜNCÜ BÖLÜM AY HALİ, İSTİHÂZA VE LOĞUSALIĞA DAİR BAZI HÜKÜMLER.. 1- Ay Hali Hükümleri
- Kadının Ay Hali Yaşı
- Ay Hali Olan Kadın İle İlgili Hükümler
- Kadının Gördüğü Sarılık Ya Da Bulanıklığın Hükmü
- Kadın Ay Halinin Sona Erdiğini Nasıl Anlar
- Kadın Ay Halinin Sona Erdiğini Nasıl Anlar
- Kadın Ay Halinin Sona Erdiğini Nasıl Anlar
- 2- İstihaza ve Hükümleri
- İstihazalı Kadının Temiz Kabul Edildiği Hallerde Uyması Gereken Hususlar
- 2- İstihaza ve Hükümleri
- İstihazalı Kadının Temiz Kabul Edildiği Hallerde Uyması Gereken Hususlar
- 3- Loğusalık (Nifas) ve Hükümleri
- Nifas (Loğusalık) İle İlgili Hükümler
- Kanların Sebebi
- Ay Hali Kanının Akmasını Önleyen İlaç Almak.
- Düşük Yapmanın Hükmü.
- DÖRDÜNCÜ BÖLÜM GİYİM VE HİCABA DAİR HÜKÜMLER.. 1- Müslüman Hanımın Şer'î Giyiminin Niteliği
- 2- Hicap.
- BEŞİNCİ BÖLÜM KADININ NAMAZI İLE İLGİLİ HÜKÜMLER..
- 6- Kadınların Bayram Namazına Çıkmaları
- ALTINCI BÖLÜM CENAZELER İLE İLGİLİ HÜKÜMLER ARASINDA HANIMLARA ÖZEL HÜKÜMLER..
- YEDİNCİ BÖLÜM ORUÇ HUSUSUNDA KADINA AİT ÖZEL HÜKÜMLER..
- Ramazan Orucunu Tutmak Kimlere Farzdır
- Bazı Uyarılar
- SEKİZİNCİ BÖLÜM HAC VE UMREDE KADINLARA AİT ÖZEL HÜKÜMLER..
- Kadın, Tavaf'tan So a Ay Hali Olursa.
- DOKUZUNCU BÖLÜM EVLİLİĞE VE EVLİLİĞİN SONA ERDİRİLMESİNE DAİR BAZI HÜKÜMLER..
- Evlendirilmesi Hususunda Kadının Görüşünün Alınması
- Veli Şartı
- Nikâhı İlan Maksadıyla Kadınların Tef Çalmalarının Hükmü
- Kadının Kocasına İtaati Ve Baş Kaldırmasının Haram Oluşu.
- Kadın Kocasından Nefret Edip Onunla Birlikte Kalmak İstemiyorsa Ne Yapar?.
- Kadın Herhangi Bir Sebep Olmaksızın Kocasından Kendisini Boşamasını İsterse.
- Evlilik Akdinin Sona Ermesi Halinde Kadına Düşen Görevler
- İddet Bekleyen Kadın İçin Haram Olanlar
- İki Hatırlatma.
- 3- Kocasının Ölümü Dolayısıyla İddet Bekleyen Kadına Haram Olan Şeyler
- ONUNCU BÖLÜM KADININ ŞEREF VE HAYSİYETİNİ, İFFETİNİ KORUYAN BAZI HÜKÜMLER..
- Kadının Mahrem Olmayan Erkekle Tokalaşması
- Ve sonuç