Odalık
Odalık:
İstifrâş edilen, yani
efendisinin yatak hizmetinde kullanılan câriye. Odalık, evin erkeğine ait hususi
hizmetler gördürülmek üzere alınan kadınlar hakkında kullanılan bir tâbirdir.
İstifrâş edilen, yani yatak hizmetinde kullanılan câriyeye, sadece hizmetçilik
yapanlardan ayırmak için odalık denirdi. Efendilerinin "firâşına dâhil olan"
(yatağına giren) odalıklar, "câriye" genel adını da taşırlardı. Bütün câriyeler
gibi odalıklar da son zamanlarda Kafkas tarafları halkından idiler. Bununla
beraber içlerinde başka halktan olanlar da vardı. Bunlar ilkin sırf bu işler
için eğitilir, esirciler tarafından güzellik ve câzibelerine göre
değerlendirilen fiyatlarla satılırlardı. İçlerinden bir kısmı odalıktan
efendilerinin meşrû zevceliğine (nikâhlı karılığına) geçenler olduğu gibi,
heveslerini aldıktan veya ihtiyaçlarından dolayı satılarak aynı maksatla
başkasının mülkiyetine transfer olanlar da vardı. Odalıklardan ömürleri boyunca
esirlik hayatı yaşayanlar, gençlik ve güzellikleri geçtikten sonra evlerin ağır
işlerinde kullanılanlar olduğu gibi, azledilenler ve efendileri tarafından
evlendirilenler de olurdu. Odalık kullanımı son zamanlara kadar devam etmiş ise
de ilk zamanlara oranla azalmış ve özellikle 1908'den sonra tamamen ortadan
kalkmıştır. Osmanlı sarayındaki hasekiler odalık idiler.
KÖLE-KÖLELİK
- KÖLELİK.. Abd/Köle; Anlam ve Mâhiyeti
- Köleliğin Tarihî Seyri
- Eski Türklerde
- Arap Câhiliyyesinde Kölelik
- Köleliğin Kaynakları
- 1- Savaşlar
- 2- Özellikle Beyaz Olmayanların Zulümle Köle Yapılması
- 3- Suçluların Kölelikle Cezalandırılması
- 4- İnsanın Kendini Veya Çocuğunu Köle Olarak Satması
- 5- Bulunan İnsanın Köleleştirilmesi
- 6- Borçluluk
- 7- Serflik/İşçilik
- 8- Köle Çocuğu Olmak
- 9- Ticaret Yoluyla
- 10- Haydutluk vb. Sebepler
- İslâm'a Göre Köleliğin Temel Kaynağı Olan Savaş Esirlerinin Köleleştirilmesi
- Kur'ân-ı Kerim'de Köle ve Kölelik.
- Hadis-i Şeriflerde Kölelik.
- Kölenin Hukukî Statüsü.
- Fıkhî Eserlerde Kölenin Hukukî Statüsü
- 1- İnanç ve İbâdet Hürriyeti Bakımından
- 2- Muâmelât ve Ukubât Bakımından
- Kölelerin Hak ve Görevleri
- Fıkhî Hükümlere Göre Câriyelerden Cinsî Yönde Yararlanma Şartları
- Kölelik Mantığı ve Naklî-Aklî Değerlerle Çatışması
- İslâmiyet'ten Önce Kölelik
- İslâm'ın Kölelik Kurumuna Bakışı
- 1) Köle Âzâdına Teşvik
- 2) Keffâret İçin Köle Âzâdı
- 3) Mükâtebe
- 4) Zekâttan Kölelerin Özgürlüğü İçin Pay Ayrılması
- Câriyelik ve Câriyeler
- Emevî ve Abbâsilerin Saltanat Döneminde Köle ve Câriye.
- Osmanlılar Döneminde Câriye.
- Gedikli Câriye
- Osmanlılarda Köle
- Câriyelerin Avret Yeri; Dine Bundan Büyük İftira Olamaz "Örtünmelerini Din Yasaklıyor!".
- Köle Âzâd Etme ve Önemi
- Kölelikle İlgili Bazı Kelime ve Terimler Kul
- Reâyâ
- Devşirme
- Esir (Esâret)
- Esirci
- Esir Pazarı
- İnsan Avcısı
- İstifrâş
- Halayık
- Câriye
- Gedikli Câriye
- Odalık
- Hasodalık
- Haseki
- Kadınefendi
- İkbal ve Gözde
- Hadım
- Akağa
- Haremağası
- Kızlarağası
- Ğulâm, Ğılman
- Mevâlî
- Tedbir (Müdebber)
- Mükâtebe
- Ümmü Veled
- Itk (Âzât)
- Pençik
- Forsa
- Kölelik Çok Önceleri Kalkmış Olmalı Değil miydi?.
- 1) Kaçırma Yoluyla Kölelik
- 2) Ailenin Satışı
- 3) Hediye Yoluyla Kölelik
- 4) Anlaşma Üzerine Köle Verme
- Kölelik Gerçekten Kalktı mı? Modern Kölelik ve Özgürlük Üzerine Düşünceler
- Konuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar