Fecir

1



1) Kaçırma Yoluyla Kölelik:

 
İnsanların, hayvanlar ve diğer
ticaret malları gibi para ile alınıp satıldıkları zamanlarda, barış sırasında,
zorla kaçırılarak Osmanlı sınırları içinde esir diye satılan zavallı insanlarla
ilgili çok sayıda bilgi ve arşiv vesikasına sahibiz. Kafkasya'dan, Eflâk, Boğdan
ve Budin taraflarından böyle birçok hür insanın kaçırılarak satıldıklarının yanı
sıra, hür ve müslümanların bile zaman zaman haraç mezat satıldıklarına şâhit
olmaktayız. İslâm ve Osmanlı hukuklarında insan hürriyetinin asıl olmasına
rağmen, fütûhât dönemlerinde dahi, korsanların kaçırma yoluyla hür insanları
köle yaptıklarını bilmekteyiz. Bu insan avcılarına en ağır cezaların
uygulanmasına rağmen, kaçırma yoluyla köleliğin, saltanatın kaldırılmasına kadar
Osmanlı Devletinde devam ettiğini bilmekteyiz.
17. yüzyılda fetihlerin hemen
hemen tamamen sona ermiş olması ve Avrupa eyâletlerinin devşirme uygulamasına
tepki göstermeleri nedeniyle, köle elde etme yolu olarak yalnızca satın alma
kalmıştır. Bu yüzyıldan itibaren Mısır tarafından Bâb-ı âlî'ye vergi olarak
yapılan ödemeler arasında, Mısır vâlisinin Nübye veya Sudan'dan sağlayabileceği
siyah kölelerin mevcûdiyeti söz konusudur. Kaçırma yoluyla kölelik kaynakları
olarak başlıca üç bölge görülmektedir:
1) Macaristan, Eflâk,
Boğdan, Rusya, Polonya, Ukrayna; 
2) Kafkasya; 
3) Afrika.