5
5) Pozitivizm
(Müsbet bilimcilik,
laboratuvarla isbatlanan bilimselcilik) Pozitivizm: İspatiyye, olguculuk.
Varlıkları müşahade edilebilir olanlardan ibaret sayan ve bilgi alanını
olgularla sınırlayan felsefi görüş.
Bilim alanında önemli
gelişmeler olurken, felsefî bir akım ortaya çıktı: Pozitivizm. Bu cereyan daha
önceki devirlerde de vardı, fakat cılız, sönük ve sessizdi. Bizim tefekkür
dünyamızda "isbâtiyyecilik" diye tanınırdı. Fennin çocukluk dönemlerinde bir
hırsız gibi dağlarda gezen bu görüş, şimdi okullara girdi, aramızda dolaşıyor.
"Fizik, kimya, biyoloji gibi
ilimlerin deneylerle ispatladığı fikirlerden başka şeye inanmayınız" diyen yarı
aydınlar türedi. "Fennin gösterdiği ışıklı yolda yürüyünüz" diyen istismarcılar
var. Nihayet, sayıları az da olsa, inanmak için laboratuvarların kapılarını
gözetleyen taklitçiler ortaya çıktı. İşin en acı tarafı da, bu kimselerin, fen
ilimleri adına dini inkâra cür'et etmeleridir. Çünkü dinin kaynağı vahiydir ve
ilâhî meseleler laboratuvara girmez.
Her şeyden önce şu sorulara
cevap arayalım: Fennin konusu nedir? Pozitif ilimlerin sınırı nerede başlar,
nerede biter? Şüphesiz, fen ilimlerinin konusu maddedir? Fizik, cisimleri ve
varlıklar arasındaki münasebetleri inceler. Kimya, eşyanın iç yüzünü keşfe
çalışır. Biyoloji, canlılar dünyasını aydınlatır. Astronomi ise, uzayı ve
uzaydaki cisimleri tetkik eder. Tıp ilminin sahası insan bedenidir. Diğer
pozitif ilimler de yine maddenin daha başka yönlerini anlamaya çalışır. Maddenin
bittiği yerde metafizik, yani fizik ötesi dünya başlar ki, o zaman fen adamı, bu
değişik âlemin eşiğinde durmaya mecburdur. Dış duyularımızla algılanamayan bu
âlemin de kendine has uzmanları vardır. Bu sahada söz onlara düşer.
Peki bir fen adamı mânevî
konulara dâir hükümler verirse ne olur? İşte o zaman haddini aşar ve mantığın
kırbacıyla kendi alanına kovalanır. Nasıl, bir mühendisin sözü tıp alanında kâle
alınmazsa, nasıl, bir ressamın fikri astronomide ölçü kabul edilmezse, öyle de
bir fizikçinin veya doktorun görüşü dinî konularda muteber değildir. Kiraz
ağacından süt sağılamıyacağı gibi, koyundan da kiraz üretmesi beklenemez. Ümit
eden mahrum kalır. Denizde yaşayan ve şehirleri göremeyen balıklar, belediye
kanunlarını ve görgü kaidelerini inkâra yeltenemezler. Gördüklerine inanan ve
tecrübesine güvenen kişilerin de bu balıklardan pek farkı yoktur.
Esasen, fen alanında çalışanlar
olmayanı var etmiyorlar. Yaptıkları mevcudu keşfetmekten ibarettir. Yer çekimi
Nevton'dan önce de vardı. Sular Arşimet'ten önce de cisimleri kaldırıyordu.
Galile doğmadan evvel de dünya dönüyordu ve yuvarlaktı. Vücut makinesi tıp ilmi
yokken de çalışıyordu.
Pozitif ilimlerin yaptığı,
madde dünyasını ve bu dünyanın kanunlarını anlamaya çalışmaktan ve yaratılan
eserlere isimler takmaktan ibarettir, dersek hiç de mübalâğa etmiş olmayız. Bu
keşifleri yapanlara "mucit" adı veriliyor ki, yanlıştır. Mucit, olmayanı var
eden demektir. Fen adamlarının yaptığı ise, keşiftir. Bundan dolayı "kâşif"diye
isimlendirilmeleri daha doğrudur.
"İspat edilmeyen, deneylerle
doğruluğu anlaşılmayan teorilere inanılmaz," sözü maddî sahaya münhasır kalırsa
doğru olabilir. Nitekim, insanların maymundan geldiği fikri ispatlanamamış ve
bir teori olarak kalmıştır. Fakat mezkur hüküm, dini de içine alacak kadar geniş
bir manada kullanılırsa yanlıştır ve reddedilmeye mahkûmdur.
Fen ilimleri, insanı, ilâhî
hakikatlârın inkârına değil, kabulüne götürür. Çünkü, mantık bize her eserin bir
ustasının olduğunu söyler, dumanın ateşe delil olması gibi. Fenlerin tetkik
ettiği kâinat da bir eserdir. Bundan dolayı, onun da sonsuz ilim, irade ve
kudret sahibi bir ustasının olması zarurîdir.
[1]
[1]
Ahmet Kalkan, Kur'an Kavram Tefsiri.
ALLAH (C.C.)
- ALLAH (C.C.) Allah Lafzı; Anlam ve Mâhiyeti
- Varlıkların Türleri
- 1) Vâcibu'l-Vücûd
- 2) Mümkinu'l-Vücûd
- 3) Mümteniu'l-Vücûd
- A) Aklî Deliller 1) Hudûs (So adan Varolma) Delilleriyle Allah'ın Varlığını İspat.
- a) Cisimlerin So adan Yaratılması Esasına Dayanan Delil.
- b) İhtirâ (İcat Etme) Delîli.
- c) Terkip Delili.
- 2) İmkân Delîli
- 3) İbdâ' ve İllet-i Gâiyye Delîli
- B) Naklî Deliller
- Allah'ın Varlığına İcmâlî Birkaç Delil
- 1- İmkân Delîli
- 2- Hudûs Delîli
- 3- Hayat Delîli
- 4- İntizâm Delîli
- 5- San'at Delîli
- 6- Hikmet Ve Gâye Delîli
- 7- Şefkat-Merhamet Ve Rızık Delîli
- 8- Yardımlaşma Delîli
- 9- Temizlik Delîli
- 10- Sîmâlar Delîli
- 11- Sevk-i İlâhî Delîli
- 12- Rûh Ve Vicdân Delîli
- 13- Fıtrat Ve Tarih Delîli
- 14- Duygular Delîli
- 15- İttifak Delîli
- 16- Kur'ân Delîli
- 17- Peygamberler Delîli
- "Allah" Kelimesinin İçerdiği Anlam ..
- Allah'a İman
- Allah Teâlâ'nın Birliği
- ALLAH TEÂLÂ'NIN SIFATLARI
- Kur'ân-ı Kerim Allah Teâlâ'yı Bize Nasıl Anlatıyor
- Kur'ân-ı Kerim'de Allah'a İman ve O'nun Bazı İsim ve Sıfatları
- Konuyla İlgili Hadis-i Şeriflerden Bazıları
- YÜCE ALLAH'IN İSİMLERİ "ESMA-İ HÜSNA" .
- SIFAT-I İLAHİYYE .
- 1- Sıfat-ı Nefsiyye
- 2- Sıfat-ı Selbiyye (Tenzihat)
- 3- Sıfat-ı Sübûtiyye (Sıfat-ı Zatiyye)
- 4- Esmaül-Hüsna'nın Delalet Ettiği Sıfat ve Manalar
- 5- Haberî Sıfatlar
- İstivâ
- Nüzul
- SIFÂT-I SELBİYYE .
- SIFAT-I ZÂTİYYE .
- 1) VÜCUT ..
- VACİBU'L-VÜCUD ..
- 2) KIDEM ...
- 3) BEKA ..
- 4) MUHÂLEFETÜ'N Lİ'L-HAVÂDİS .
- 5) KIYÂM Bİ-NEFSİHÎ
- 6) VAHDÂNİYET ..
- SIFÂT-I SÜBUTİYYE .
- 1) HAYAT ..
- 2) İLİM ...
- 3) SEMÎ'
- 4) BASAR ..
- 5) İRÂDE .
- İrâde-i Külliyye ve İrâde-i Cüz'iyye
- a- Tekvinî İrâde
- b- Teşriî irâde
- a) Yaratma İradesi (İrâde-i Tekviniye)
- b) Yasama İradesi (İrâde-i Teşriiye)
- 6) KUDRET ..
- 7) KELÂM ...
- 8) TEKVÎN ..
- Tekvin Sıfatının İsbatı
- RUYETULLAH .. Ru'yetullah; Allah'ın Görülmesi
- Rü'yetin Dünyadaki Cevazı
- Rü'yetin Âhiretteki Vücûbu
- Allah Teâlâ'yı Görmek Mümkün müdür ? .
- ALLAH'I İNKAR .. Allah'ı İnkar Etmede Önemli Olan Üç Etken . 1) Kibir ve İnat
- 2) Cehâlet
- 3) Tâğutların İfsadı
- Allah'sız Bir Dünyayı Kimler İster? .
- Allah İnancı Olmayan Toplum Modelinin Zararları
- Allah'ı Düşündüren Kâinat Ayetleri
- Yegâne Yaratıcı Allah'ı İnkâr Edenleri Düşünmeye Dâvet Bu Şiiri Kim Yazdı? .
- Fabrika .
- Tasvir
- Allah'ı İnkâra Dayalı Felsefî Akımlar 1) Ateizm; Allah Tanımazlık .
- 2) Darwinizm ..
- 3) Naturalizm ..
- Tabiat Nedir? .
- Tabiat (Doğa) Yaratıcı Olabilir mi? .
- 4) Pantheisme .
- 5) Pozitivizm ..
- Bilimlerin Dilinden .
- Bak ve Düşün!
- İlimler
- 6) İdealizm ..
- İslâm Felsefesi mi? .
- 7) Reenkarnasyon .
- 8) Hedonizm ..
- Niçin Yaşıyoruz? .
- Beşer ve İnsan
- Kitaplıktaki Kedi
- 9) Rasyonalizm ..
- Ne Akılla Olur, Ne de Akılsız!
- Allah Nerede? .
- Tesadüf Nedir? Bu Kâinat, Tesadüf Eseri Olarak Oluşabilir mi? .
- Allah Lafzı ve Günlük Hayatta Şiar Olarak Kullanım Alanları
- Bazı İsimler
- ALLAH LAFZIYLA YAPILAN KAVRAM VE DEYİMLER SÖZLÜĞÜ ..
- 1) Âdetullah
- 2) Allah'a Şükür
- 3) Allahu A'lem
- 4) Allahu A'lemu Bi's-Savâb
- 5) Allahu Ekber
- 6) Allahumme
- 7) Allah Râzı Olsun (Radıyallahu anh -r.a.-)
- 8) Allâmu'l-Guyûb
- 9) Âyetullah
- 10) Azîz Allah
- 11) Bârakâllah
- 12) Beytullah
- 13) Bi-İznillâh
- 14) Bismillâh
- 15) Cemâlullah
- 16) Cündullah
- 17) Elestü Bi-Rabbiküm (Elest Bezmi)
- 18) El-Hamdü Lillâh
- 19) El-Hukmü Lillâh
- 20) El-Iyâzu Billâh
- 21) El-Mülkü Lillâh
- 22) E'r-Rızku Alâllah
- 23) Estağfirullah
- 24) Esteıyzü Billâh
- 25) Eûzü Billâh
- 26) Evliyâullah
- 27) Eyyâmullah
- 28) Fenâ Fillâh
- 29) Fî Sebîlillâh
- 30) Habîbullah
- 31) Hablullah
- 32) Hafezanallah
- 33) Hasbünallah
- 34) Haşyetullah
- 35) Hizbullah
- 36) Huccetullah
- 37) Hudûdullah
- 38) Hukukullah
- 39) İlâh
- 40) İlâhî Kanun (Kanun-i İlâhî)
- 41) Îlâ-yı Kelimetullah
- 42) İnnâ lillâhi ve İnnâ İleyhi Râciûn
- 43) İnşâallah
- 44) İsbât-ı Vâcib
- a- Hudûs Delili
- b- İmkân Delili
- c- Gâye ve Nizam Delili
- d- İlk Sebep Delili
- e- Şehâdet-i Âmme Delili
- 45) İsm-i A'zam
- 46) Kelâmullah
- 47) Kelîmullah
- 48) Lâ Havle Ve Lâ Kuvvete İllâ Billâh
- 49) La Hükme İllallah
- 50) Lâ İlâhe İllâllah
- 51) Lillâh, Li-Rızâillâh
- 52) Maâzallah
- 53) Mâlikü'l-Mülk
- 54) Mâşâallah
- 55) Ma'rifetullah
- 56) Mehafetullah
- 57) Muhabbetullah
- 58) Nebiyyullah
- 59) Neûzü Billâh
- 60) Rabbi'l-Âlemîn
- 61) Rahmetullahi Aleyh
- 62) Rasûlullah
- 63) Rızâen Lillâh
- 64) Rızâ-yı İlâhî
- 65) Ru'yetullah
- 66) Sallâllahu aleyhi ve sellem (s.a.s.)
- 67) Sebîlullah
- 68) Sıbğatullah
- 69) Sünnetullah
- 1- Âdî Mümkin
- 2- Gayr-i Âdi Mümkin
- 70) Tekabbelallah
- 71) Veliyyullah
- 72) Yedullah
- 73) Zikrullah
- Elfâz-ı Küfür ve Allah Lafzı
- Allah'la İlgili Çevrede Çokça Duyulan Elfâz-ı Küfürden Bazıları
- Allah Hakkında Veciz Sözler