Fecir | Konular | Kitaplar

İlk Mescidler

İlk Mescidler

İlk Mescidler:

Kur'an'ın belirttiğine göre
insanlar için inşâ edilen ilk mâbed Kâbe'dir (3/Âl-i İmrân, 96).
Hicretten önce, Hz. Peygamber İslâmiyet'i tebliğe başladığı zaman Mekke
müşriklerinin büyük bir tepki gösterdiği bilinmektedir. Kendisine yapılan baskı
ve hakaretlere rağmen Peygamberimiz, zaman zaman Mescid-i Harâm'da Hacerü'l-Esved
ile Rüknü'l-Yemânî arasında namaz kılardı. İlk müslümanlar Dâru'l-Erkam'ı
bir mescid haline getirmişlerdi. Ayrıca evlerinde, vâdilerde gizlice ibâdet
ediyorlardı. Hz. Peygamber'in, "mirbed" denilen ağılların, harmanların temiz
bölümlerinde namaz kıldığı rivâyet edilir (Buhârî, Salât 49; Müsned, II/178, III/404,
IV/85).
Hz. Ebû Bekir'in Mekke'de
evinin bahçesinde kendisi için yaptığı küçük mescid, özel olmakla beraber bir
müslüman tarafından inşâ edilen ilk mesciddir. Yanık sesiyle Kur'an okuyan Hz.
Ebû Bekir, müşrik çocuk ve kadınların İslâm'a sempati duymasına vesile oluyor,
bu da müşriklerin tepkisini çekiyordu. Bazı araştırmacılar, Ammar bin Yâsir'in
evinde yaptığı mescidin ilk özel mescid olduğu, Hz. Ebû Bekir'in mescidinin de
ikinci mescid olduğunu belirtirler (Bkz. Muhammed Hamidullah, İslâm
Müsseselerine Giriş, s. 46). Hz. Ömer İslâmiyet'i kabul ettikten sonra
müslümanlar Mescid-i Harâm'da açıkça namaz kılmaya başladılar (İbn Hişâm,
I/367).
Bazı rivâyetler, Hz.
Peygamber'in hicretinden önce Medine'de mescidler yapıldığını göstermektedir.
Akabe biatlarından sonra müslümanların sayısı artınca Medine'de mescide ihtiyaç
duyulmuştu. Akabe'de Rasûl-i Ekrem'e ilk biat eden Ebû Ümâme Es'ad bin Zürâre,
Mescid-i Nebevî'nin yapıldığı arazideki bir hurma kurutma yerinin etrafını
duvarla çevirerek mescid haline getirmişti. Kıblesi Kudüs'e doğru olan bu
mescidde Ebû Ümâme, arkadaşları ile birlikte namaz kılardı. Hicretten önce
burada Cuma namazı da kılınmıştır (İbn Sa'd, I/239). İlk muhâcirler Kubâ'ya
geldiklerinde burada bir mescid yapmış ve Ebû Huzeyfe'nin âzatlısı Sâlim'in
arkasında namaz kılmışlardı. Hz. Peygamber'in Medine'de ilk Cuma namazını Benî
Sâlim'in mescidinde kıldığına dair rivâyet de onların hicretten önce
mescidlerinin olduğunu göstermektedir.