31
31) Hablullah:
Allah'ın
ipi, zimmeti anlamındadır. Hablullah tâbiri Kur'ân'da Allah'a izâfe edilerek
yalnız bir yerde[1]
geçmektedir. Habl; ip mânâsınadır. Aynı zamanda bu kelime Allah'a verilen söz,
zimmet, güvenme, ağırlık, ulaşma, ulaştırma ve sebep anlamlarına gelir. Cenâb-ı
Hak, Hz. Peygamber'e birtakım emirler vermekle, Ehl-i Kitaba karşı tavrını
koymasını istemekte ve onlara cevap vermesini emir buyurmaktadır. Sonra Allah
(c.c) mü'minleri ele almakta, onların ehl-i kitab'tan bir gruba uydukları
takdirde tekrar küfre dönebilecekleri tehlikesine dikkat çekmektedir. Söz, ehli
kitabı ve mü'minleri hedef almakta ve neticede, "Hep birlikte Allah'ın ipine
(Kur'an'a, İslâm'a) sımsıkı yapışın, parçalanmayın" (Âl-i İmrân: 3/103)
denilmektedir. Bu âyetten açıkça anlaşılmaktadır ki, "hablullah"tan kasıt;
evvelemirde Kur'ân ve onun teklif ettiği din olan İslâm'dır. İnsanlar ancak
Kur'ân'a ve İslâm'a sımsıkı sarıldıkları takdirde parçalanmaktan uzak
durabilirler.
Dar
bir yolda, bir patikada yürüyen kimsenin ayağının kaymasından korkulur. Ama o
kişi, iki tarafı sâbitleştirilmiş bir ipe (bağa) tutunarak yürürse korkusuzca
yoluna devam eder. İşte aynı şekilde Hakk'ın yolu (sırât-ı müstakîm) da çok ince
bir yoldur. Birçokları o yolda yürürken kayabilirler. Hak yolda yürümek için de
Allah'ın açıklamasına ve O'nun rehberliğine ihtiyaç vardır. Öyleyse burada bağ (habl)
kavramı, din yolunu tâkip ederek kendisiyle amaçlanan yere ulaşmamız imkânını
bahşeden herşey için kullanılır.
"Meğer ki Allah'ın ahdine ve mü'minlerin ahdine sığınmış olsunlar"
(Âl-i İmrân: 3/112) âyetinde geçen "habl", ahd (söz),
bağ olarak tefsir edilmiştir. Çünkü ahd, bağ gibi amaçlanan yere giderken
kişiden korkuyu gidermektedir.[2]
Buradaki (habl) kelimesi bazılarına göre Allah'ın insanlara gönderdiği din
anlamına gelmektedir.[3]
Bundan başka, âyette "hablullah" ile kasdedilen şeyin Kur'ân-ı Kerîm olduğu
birçok müfessir tarafından beyan edilmiştir. Bu müfessirler görüşlerine delil
olarak şu hadîsleri zikrederler:
1- Zeyd b. Erkâm'dan gelen bir rivâyete
göre Peygamberimiz (s.a.s.) şöyle buyurdu:
"Dikkat edin, ben sizin aranızda iki ağır yük bırakıyorum. Bunların biri
Allah'ın kitâbdır. O, Allah'ın ipidir. Her kim ona tâbi olursa doğru yolda ve
kim de onu terkederse dalâlette (sapıklıkta) olur."[4]
2- Peygamberimiz (s.a.s.) Kur'ân hakkında
şöyle buyurmuştur:
"Bu Kur'an hablullahtır, nurdur ve faydalı bir şifadır. Kendisine yapışanı
korur; ona uyanı kurtuluşa götürür..."[5]
3- Diğer bir rivâyette de yine Kur'ân-ı
Kerîm'in Allah'ın ipi olduğu vurgulanarak şöyle denilmektedir:
"Allah'ın kitâbı (Kur'ân) gökten yere uzatılmış bir iptir, yani hablullahtır."[6]
Zemahşerî, âyetin anlamını, "Allah'a güveniniz de ve O'ndan yardım isteğinizde
bir olunuz, ayrılıp dağılmayınız" veya, "Allah'ın kullarına olan ahdine
sarılmada bir olunuz ki, bu ahd iman ve tâattir" şeklinde tefsir eder. Veya Hz.
Peygamber, "Kur'ân Allah'ın sağlam bir bağıdır" dediği için buradaki
habl'den maksat "Allah'ın kitabıdır, yani Kur'an dır."[7]
Üstad Mevdûdî de hablullah'ı, Allah tarafından belirlenen bir hayat tarzı olarak
ele almakta ve onun sâyesinde insanların Allah'la olan ilişkilerinin sağlam
olacağını ve aynı zamanda onları birbirine bağlayacağını açıklamaktadır.[8]
[1]
Âl-i İmrân: 3/103.
[2]
Fahreddin er-Razî, Mefatihu'l-Gayb, 8/162.
[3]
Tefsîru'l-Celâleyn.
[4]
Müslim, Fadâilü'l-Ashâb, 37.
[5]
Dârımî, Fezailü'l-Kur'an, 1.
[6]
Ahmed bin Hanbel, II/17, 26.
[7]
Zemahşerî, Keşşâf, I, 191.
[8]
Mevdûdî, Tefhim'ul-Kur'an, I, 218. Dursun Ali Türkmen, Şamil İslâm
Ansiklopedisi: 2/253-254.
ALLAH (C.C.)
- ALLAH (C.C.) Allah Lafzı; Anlam ve Mâhiyeti
- Varlıkların Türleri
- 1) Vâcibu'l-Vücûd
- 2) Mümkinu'l-Vücûd
- 3) Mümteniu'l-Vücûd
- A) Aklî Deliller 1) Hudûs (So adan Varolma) Delilleriyle Allah'ın Varlığını İspat.
- a) Cisimlerin So adan Yaratılması Esasına Dayanan Delil.
- b) İhtirâ (İcat Etme) Delîli.
- c) Terkip Delili.
- 2) İmkân Delîli
- 3) İbdâ' ve İllet-i Gâiyye Delîli
- B) Naklî Deliller
- Allah'ın Varlığına İcmâlî Birkaç Delil
- 1- İmkân Delîli
- 2- Hudûs Delîli
- 3- Hayat Delîli
- 4- İntizâm Delîli
- 5- San'at Delîli
- 6- Hikmet Ve Gâye Delîli
- 7- Şefkat-Merhamet Ve Rızık Delîli
- 8- Yardımlaşma Delîli
- 9- Temizlik Delîli
- 10- Sîmâlar Delîli
- 11- Sevk-i İlâhî Delîli
- 12- Rûh Ve Vicdân Delîli
- 13- Fıtrat Ve Tarih Delîli
- 14- Duygular Delîli
- 15- İttifak Delîli
- 16- Kur'ân Delîli
- 17- Peygamberler Delîli
- "Allah" Kelimesinin İçerdiği Anlam ..
- Allah'a İman
- Allah Teâlâ'nın Birliği
- ALLAH TEÂLÂ'NIN SIFATLARI
- Kur'ân-ı Kerim Allah Teâlâ'yı Bize Nasıl Anlatıyor
- Kur'ân-ı Kerim'de Allah'a İman ve O'nun Bazı İsim ve Sıfatları
- Konuyla İlgili Hadis-i Şeriflerden Bazıları
- YÜCE ALLAH'IN İSİMLERİ "ESMA-İ HÜSNA" .
- SIFAT-I İLAHİYYE .
- 1- Sıfat-ı Nefsiyye
- 2- Sıfat-ı Selbiyye (Tenzihat)
- 3- Sıfat-ı Sübûtiyye (Sıfat-ı Zatiyye)
- 4- Esmaül-Hüsna'nın Delalet Ettiği Sıfat ve Manalar
- 5- Haberî Sıfatlar
- İstivâ
- Nüzul
- SIFÂT-I SELBİYYE .
- SIFAT-I ZÂTİYYE .
- 1) VÜCUT ..
- VACİBU'L-VÜCUD ..
- 2) KIDEM ...
- 3) BEKA ..
- 4) MUHÂLEFETÜ'N Lİ'L-HAVÂDİS .
- 5) KIYÂM Bİ-NEFSİHÎ
- 6) VAHDÂNİYET ..
- SIFÂT-I SÜBUTİYYE .
- 1) HAYAT ..
- 2) İLİM ...
- 3) SEMÎ'
- 4) BASAR ..
- 5) İRÂDE .
- İrâde-i Külliyye ve İrâde-i Cüz'iyye
- a- Tekvinî İrâde
- b- Teşriî irâde
- a) Yaratma İradesi (İrâde-i Tekviniye)
- b) Yasama İradesi (İrâde-i Teşriiye)
- 6) KUDRET ..
- 7) KELÂM ...
- 8) TEKVÎN ..
- Tekvin Sıfatının İsbatı
- RUYETULLAH .. Ru'yetullah; Allah'ın Görülmesi
- Rü'yetin Dünyadaki Cevazı
- Rü'yetin Âhiretteki Vücûbu
- Allah Teâlâ'yı Görmek Mümkün müdür ? .
- ALLAH'I İNKAR .. Allah'ı İnkar Etmede Önemli Olan Üç Etken . 1) Kibir ve İnat
- 2) Cehâlet
- 3) Tâğutların İfsadı
- Allah'sız Bir Dünyayı Kimler İster? .
- Allah İnancı Olmayan Toplum Modelinin Zararları
- Allah'ı Düşündüren Kâinat Ayetleri
- Yegâne Yaratıcı Allah'ı İnkâr Edenleri Düşünmeye Dâvet Bu Şiiri Kim Yazdı? .
- Fabrika .
- Tasvir
- Allah'ı İnkâra Dayalı Felsefî Akımlar 1) Ateizm; Allah Tanımazlık .
- 2) Darwinizm ..
- 3) Naturalizm ..
- Tabiat Nedir? .
- Tabiat (Doğa) Yaratıcı Olabilir mi? .
- 4) Pantheisme .
- 5) Pozitivizm ..
- Bilimlerin Dilinden .
- Bak ve Düşün!
- İlimler
- 6) İdealizm ..
- İslâm Felsefesi mi? .
- 7) Reenkarnasyon .
- 8) Hedonizm ..
- Niçin Yaşıyoruz? .
- Beşer ve İnsan
- Kitaplıktaki Kedi
- 9) Rasyonalizm ..
- Ne Akılla Olur, Ne de Akılsız!
- Allah Nerede? .
- Tesadüf Nedir? Bu Kâinat, Tesadüf Eseri Olarak Oluşabilir mi? .
- Allah Lafzı ve Günlük Hayatta Şiar Olarak Kullanım Alanları
- Bazı İsimler
- ALLAH LAFZIYLA YAPILAN KAVRAM VE DEYİMLER SÖZLÜĞÜ ..
- 1) Âdetullah
- 2) Allah'a Şükür
- 3) Allahu A'lem
- 4) Allahu A'lemu Bi's-Savâb
- 5) Allahu Ekber
- 6) Allahumme
- 7) Allah Râzı Olsun (Radıyallahu anh -r.a.-)
- 8) Allâmu'l-Guyûb
- 9) Âyetullah
- 10) Azîz Allah
- 11) Bârakâllah
- 12) Beytullah
- 13) Bi-İznillâh
- 14) Bismillâh
- 15) Cemâlullah
- 16) Cündullah
- 17) Elestü Bi-Rabbiküm (Elest Bezmi)
- 18) El-Hamdü Lillâh
- 19) El-Hukmü Lillâh
- 20) El-Iyâzu Billâh
- 21) El-Mülkü Lillâh
- 22) E'r-Rızku Alâllah
- 23) Estağfirullah
- 24) Esteıyzü Billâh
- 25) Eûzü Billâh
- 26) Evliyâullah
- 27) Eyyâmullah
- 28) Fenâ Fillâh
- 29) Fî Sebîlillâh
- 30) Habîbullah
- 31) Hablullah
- 32) Hafezanallah
- 33) Hasbünallah
- 34) Haşyetullah
- 35) Hizbullah
- 36) Huccetullah
- 37) Hudûdullah
- 38) Hukukullah
- 39) İlâh
- 40) İlâhî Kanun (Kanun-i İlâhî)
- 41) Îlâ-yı Kelimetullah
- 42) İnnâ lillâhi ve İnnâ İleyhi Râciûn
- 43) İnşâallah
- 44) İsbât-ı Vâcib
- a- Hudûs Delili
- b- İmkân Delili
- c- Gâye ve Nizam Delili
- d- İlk Sebep Delili
- e- Şehâdet-i Âmme Delili
- 45) İsm-i A'zam
- 46) Kelâmullah
- 47) Kelîmullah
- 48) Lâ Havle Ve Lâ Kuvvete İllâ Billâh
- 49) La Hükme İllallah
- 50) Lâ İlâhe İllâllah
- 51) Lillâh, Li-Rızâillâh
- 52) Maâzallah
- 53) Mâlikü'l-Mülk
- 54) Mâşâallah
- 55) Ma'rifetullah
- 56) Mehafetullah
- 57) Muhabbetullah
- 58) Nebiyyullah
- 59) Neûzü Billâh
- 60) Rabbi'l-Âlemîn
- 61) Rahmetullahi Aleyh
- 62) Rasûlullah
- 63) Rızâen Lillâh
- 64) Rızâ-yı İlâhî
- 65) Ru'yetullah
- 66) Sallâllahu aleyhi ve sellem (s.a.s.)
- 67) Sebîlullah
- 68) Sıbğatullah
- 69) Sünnetullah
- 1- Âdî Mümkin
- 2- Gayr-i Âdi Mümkin
- 70) Tekabbelallah
- 71) Veliyyullah
- 72) Yedullah
- 73) Zikrullah
- Elfâz-ı Küfür ve Allah Lafzı
- Allah'la İlgili Çevrede Çokça Duyulan Elfâz-ı Küfürden Bazıları
- Allah Hakkında Veciz Sözler