Nişan
Nişan, Nişanlanma
Evlenme isteği üzerine verilen
söz ile yapılan akit ve merasimlere nişan denir. Nişan merâsimi nikâh sayılmaz.
Evlenecek kadınla erkeğin birbirini daha iyi tanımaları, eksiklerin
tamamlanması, öğrenim ve askerlik gibi bir kısım engellerin aşılması, resmî bazı
formalitelerin tamamlanması, belli bir zaman tahsisini gerekli kılar. Yani söz
kesilir kesilmez, hemen nikâh akdi yapmak çoğu zaman mümkün olmaz. İşte, sözle
nikâh arasında geçen bu döneme "sözlülük veya nişanlılık" denir. Arapçada
"hutbe" kelimesiyle ifade edilen bu müessese, sözlükte; kız istemek, söz vermek,
söz kesmek ve nişanlanmak anlamlarına gelir.
İslâm'da, ömür boyu beraber
yaşayacak olan eşlerin, evliliğe karar vermeden önce gereken tedbirleri alması,
iyi düşünmesi gerekmiş ve bunun için de evleneceklerin görüşmesi âdet hâline
gelmiştir. Ancak nişanlıların nikâhtan önce birbirlerine haram olduklarından
dolayı birbirlerinin vücutlarına dokunmaları, samimî ilişkileri câiz değildir.
Evlenecek eşlerin daha önceden birbirlerini görmeleri mümkün ve câizdir.
Bakılacak yerler ellerle, yüz ve ayaklardır. Muğîre (r.a.) bir kadınla evlenmek
istemiş, Hz. Peygamber (s.a.s.) kendisine: "O kadına bak, çünkü bakmak
yıldızınızın barışması için daha uygundur" buyurmuştur (Tirmizî, Nikâh, 5).
Yine Allah'ın Elçisi, Ensar kadınlarından biriyle evlenmek isteyen bir sahâbiye;
"Git ve ona bak, zira Ensar kadınlarının gözlerinde bazı göz kusurları
bulunabilir" (Müslim, Mesâi)
İslâm dini dünürcülük safhası
ile ilgili bazı düzenleyici hükümler getirmiştir. Bu yüzden, kadın, dünürcülere
müsbet cevap vermiş, söz kesilmiş, nişan yapılmışsa, artık bu kadına bir başka
erkek dünür gönderemez. Hz. Peygamber (s.a.s.) bu konuda şöyle buyurmuştur:
"Sizden biriniz din kardeşinin dünürlüğü üzerine dünürlük göndermesin. Ta dünür
gönderen ondan önce vazgeçinceye yahut kendisine izin verinceye kadar" (Buhârî,
Nikâh, 45). Teklif kadın tarafından reddedilmişse, bu takdirde ikinci bir isteme
câizdir. İlk teklif sahibi, ikincisine izin vermişse, bu takdirde ikinci teklif
serbesttir.
İslâm hukuku, nişanlıları
evlenmeye mecbur etmemiştir. Ancak meşrû bir sebep olmaksızın nişanı bozmak
mekruh veya haram sayılmıştır. Nişanın bozulması halinde, daha önce mehir
verilmiş ise, bunun iâdesi gerekir. Nişanlıların birbirlerine verdikleri
hediyelere gelince... Bu konuda hîbeden dönme hükümleri uygulanarak, bunlar
mevcutsa aynen iade edilir. Kullanılmış ve artık mevcut değilse bir şey
gerekmez. Şâfiîlere göre, hediyeler duruyorsa aynen, kullanılmış ve yok olmuşsa
bedeli bakımından iade edilirler. Mâlikîlere göre ise, nişanlanma ve evlenme örf
ve âdetin çok rol oynadığı bir saha olduğu için, hediyeler konusunda o beldenin
örfüne uyulur. Örf kaidesi yoksa ve nişanı erkek bozmuş olursa, kadın verilen
hediyeleri iâde etmek zorunda değildir.[1]
[1]
Şamil İslâm Ansiklopedisi, c. 5, s. 111.
NİKÂH VE TALÂK
- NİKÂH VE TALÂK.. Nikâh; Anlam ve Mâhiyeti
- İslâm'da Nikâh İbâdeti
- Nişanlılık Döneminde Kıyılan Nikah.
- Nişan Bozma
- 1- Mehirden Sayılması İçin Verilen Hediyeler
- 2- Mehirden Sayılmayan Hediyeler
- Nikâhın Önemi
- I) Koca Hâkimiyetine Dayanan Evlilik
- 2) Eşlerin Eşitliği Esasına Dayanan Evlilik
- 3) Ortalama Sistem
- İslam'daki Durum
- Evlenmenin Hükmü
- Eş Seçimi
- Nikâh'ın Rükünleri
- İcap ve Kabulde Bulunurken Uyulacak Şartlar
- Evlilik Akdinde Velînin Rolü
- Evliliğin Tek Kişi Tarafından Akdedilmesi
- Nikâh Akdinde Özel Şartlar Belirlemek
- Evliliğin Sıhhat Şartları
- Nikâh Şâhidinde Aranan Nitelikler
- Karı Koca İlişkisi
- Mehir
- Mehrin Üst ve Alt Sınırı
- Mehrin Konusu
- Mehrin Çeşitleri
- 1) Mehr-i Müsemmâ
- a) Mehr-i Muaccel
- b) Mehr-i Müeccel
- 2) Mehr-i Misil
- Mehr-i Mislin Takdiri
- Mehrin Sahibi
- Kadının, Mehrin Tamamına Hak Kazandığı Haller
- 1) Sahih Halvet
- 2) Zifaf
- 3) Eşlerden Birinin Ölümü
- Mehrin Yarısının Ödeneceği Haller
- Kadına Mehir Vermenin Gerekmediği Durumlar
- Mut'a Nikâhı
- Mut'anın Yasaklandığını Bildiren Sünnet Delili
- Mut'a Konusunda Sahâbe Uygulaması
- İbn Abbas'ın Mut'aya İlişkin Görüşü
- Mut'a Nikâhı Hakkındaki Hadisler
- Şianın Görüşü
- Râzi'nin Şi'anın Delillerine Cevabı
- Kur'ân-ı Kerim'de Nikâh Kavramı
- Hadis-i Şeriflerde Nikâh.
- Cennet Bahçesi veya Cehennem Çukuru Âile Hayatı Aile; Bireyden Cemaate, Düzensizlikten Nizama, Günahlardan İbadete Geçiş
- Çocuk Cennet Kokusu, veya...
- Çocuğun Ana Baba Üzerinde Hakları (Ana Babanın Görevleri) 1- Güzel İsim
- 2- İyi Terbiye
- 3- Evlendirme
- 4- Eşit Muâmele
- Diğer Görevleri
- Tahnîk
- Kulağına Ezan Okuma
- Akika kurbanı
- Sünnet (Hıtân)
- Saçını Tıraş Edip Ağırlığınca Sadaka Vermek
- Ailede Haklar ve Görevler
- 1- Kadının Ailedeki Görevleri
- 2- Kocanın Ailedeki Görevleri
- 3- Çocukların Anne ve Babalarına Karşı Görevleri
- 4- Kardeşlerin Birbirlerine Karşı Görevleri
- Ana-Babanın En Büyük, En Kutsal Görevi Çocuklar, Çocuklar, Çocuklar!
- Çocuk Eğitimi
- Kadının En Saygın, En Mübarek Konumu; Annelik
- İslâm Aile Hukukunun Özellikleri
- Evlenme, Evlilik.
- Kefâet/Küfüv; Evlenecekler Arasında Denklik ve Uyum..
- 1) Dindarlık
- 2) İslâm
- 3) Hürriyet
- 4) Neseb
- 5) Mal
- 6) Meslek
- Başlık Parası
- Nişan, Nişanlanma.
- Düğün; Nikâhın İlânı
- Velîme; Düğünde İkrâm..
- Nesil Emniyeti
- Teaddüd-i Zevcât/Poligami
- Birden çok Kadınla Evlenmenin Şartları
- 1- Eşler Arasında Adâletli Davranmak
- 2- Eşlerin Geçimini Sağlamaya Gücü Yetmek
- Çok Evliliğe İslâm'ın İzin Vermesinin Hikmetleri
- Genel Sebepler
- Özel Sebepler
- Doğum Kontrolü.
- Düşük Yapma.
- Talâk/Boşanma; Allah'ın Hoşlanmadığı Mubah.
- Talâkın Hikmeti
- Talâkın Hükmü
- Talâk Yetkisi
- Talâkın Çeşitleri
- 1- Sünnî Talâk
- 2- Bid'î Talâk
- 3- Ric'î Talâk
- 4- Bâin Talâk
- Talâkta Şâhit Bulundurma
- Boşama Mehri
- Yemin Kasdıyla Talâk
- Muhâlaa
- Tefviz-i Talâk
- Hâkim Kararıyla Boşanma (Tefrik)
- 1- Hastalık ve Kusur
- 2- Nafakayı Kesmek
- 3- Kayıplık
- 4- Şiddetli Geçimsizlik ve Kötü Muâmele
- Hakem Yoluyla Boşanma
- Kur'ân-ı Kerim'de Talâk Kavramı
- Hadis-i Şeriflerde Talâk.
- Erkeğin Yöneticiliği ve Dövme Yetkisi
- Konuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar