Fecir

1




1) Farz Oruç:

 
Farz olan oruç denince, Ramazan
orucu kastedilir ve zâten tâyin edilmiş, önceden belirlenmiş (muayyen) olan oruç
da budur. Mâzeretli veya mâzeretsiz olarak tutulamadığı zaman, başka bir zaman
kazâ edilmesi de aynı şekilde farzdır.
Bunun dışında, bir de keffâret
olmak üzere tutulan oruç vardır. Ramazan orucunun bozulması sebebiyle tutulması
gereken keffâret orucu yanında ayrıca, zıhâr, yanlışlıkla ve kazâ ile adam
öldürme, hacda ihramlı iken vaktinden önce tıraş olma (halk) ve yemin için
tutulacak olan keffâret oruçları da farz oruç kapsamında değerlendirilmiştir.
Keffâret orucu, yapılan bir hatânın cezâsı veya telâfisi anlamını taşıdığından
kişi için baştan belirlenmiş bir yükümlülük olmayıp, buna sebebiyet vermesi
halinde gündeme gelebilen ârızî bir yükümlülük niteliğindedir. Bu bakımdan
Ramazan orucu "muayyen farz", diğerleri ise "gayr-i muayyen farz" olarak
nitelendirilir. Ramazan orucu sadece belirli bir vakitte, yani Ramazan ayında
tutulabilirken; diğerleri, oruç tutmanın mubah olduğu her zaman tutulabilir.
Ramazan orucunun kazâsı da
istenilen mubah günlerde tutulabilir. Fakat İmam Şâfiî'nin kazâya kalan orucun
aynı yıl içerisinde kazâ edilmesi gerektiğine ilişkin görüşü de dikkate
alınarak, herhangi bir sebeple kazâya kalan orucu mümkün olan en kısa zamanda
tutmaya çalışmak uygun olur.