Fecir

Rü




Rü'yet-i Hilâl;
Hilâlin Görülmesi

 
Kamerî aylar, adından da
anlaşıldığı gibi, başlangıcı ve bitişi ayın hareketlerine göre belirlenen
aylardır. Ramazan orucu, Ramazan ayında tutulduğundan ve Ramazan ayı da ay
takvimine göre her sene değiştiğinden, oruca başlayabilmek için öncelikle,
Ramazan ayının başladığını tesbit etmek gerekmektedir. İslâm dininin temel
ibâdetlerinden olan namazın vakitleri, güneşe göre; oruç ve hac ibâdetlerinin
vakitleri ise, ayın dünya etrafındaki dönüşlerine göre belirlenmiştir. Kur'an'da
şöyle buyrulmaktadır: "Sana hilâlleri soruyorlar. De ki: ‘Onlar, insanlar ve
hac için vakit ölçüleridir." (2/Bakara, 189). Kamerî aylar, hilalin batıda
görülmesiyle başlar. Hilalin tekrar batıda görünmesi bazen yirmi dokuz, bazen de
otuz gün sürdüğünden, kamerî ayın başlangıcını tesbit etmek, ancak onu izlemekle
mümkündür. İslâm'ın temel ibâdetlerinden oruç ve haccın tam zamanında
yapılabilmesi için hilalin izlenmesi gerekmektedir. Hilâli izleme, ibâdete bir
zemin hazırladığı için aynı zamanda bir ibâdettir. "Ramazan ayı, insanlara
yol gösterici, doğrunun ve hidâyeti/doğruyu eğriden ayırmanın (furkanın) açık
delilleri olarak kendisinde Kur'an indirilen aydır. Sizden her kim hilâli
(Ramazan ayının ilk hilâlini) görürse oruç tutsun (oruca başlasın)..."
(2/Bakara, 185). Bu âyet, oruç ibâdetinin başlangıcını hilâlin görülmesine
bağlamıştır. Dolayısıyla hilâlin rü'yeti/görülmesi ile oruca başlanır.    
Peygamberimiz "Hilâli
(Ramazan hilâlini) görünce oruca başlayın ve hilâli (Şevval hilâlini) görünce
bayram edin. Hava bulutlu olursa içinde bulunduğunuz ayı otuza tamamlayın" (Buhârî,
Savm 5, 11; Müslim, Sıyâm 3-4, 7-10) buyurmuştur. Bir başka hadiste de
"Hilâli görmedikçe başlamayın, hilâli görmedikçe bayram etmeyin. Hava bulutlu
olur da hilâli göremeyecek olursanız, ayı otuza tamamlayın" (Buhârî, Savm
11, 5, 13, Talâk 25; Müslim, Sıyâm 9; Ebû Dâvud, Savm 4; Nesâî, Savm 10, 11;
Muvattâ, Sıyâm 1) buyurulmuştur. Bunun için Şâban ayının 29. gününden itibaren
hilâli görmek için araştırmalar yapmak gerekmektedir. Aynı şekilde, Ramazan
ayının çıkıp Şevval ayının girdiğini anlamak, dolayısıyla bayram günü oruç
tutmuş olmamak için bu defa Ramazanın 29. gününden itibaren hilâl gözetlenir ve
görülmeye çalışılır. Şâban ayının yirmi dokuzunda hava bulutlu olur da ay
görülemezse, kamerî aylar bazen 29, bazen 30 çektiğinden, Peygamberimiz'in
direktifi doğrultusunda Şâban ayının otuz çektiği farzedilerek ona göre
davranmak gerekir.
Bir hadislerinde peygamberimiz
"Biz ümmî bir toplumuz; hesap ve okuma yazma bilmeyiz. Şunu biliriz ki ay, ya
29 ya 30'dur." (Buhârî, Savm 11, 13, Talâk 29; Müslim, Sıyâm 13-15; Ebû
Dâvud, Savm 4; Nesâi, Savm 17) buyurmuştur. Rivâyet edildiğine göre
Peygamberimiz hilâli gördüğü vakit Ramazanın bereketli ve huzurlu geçmesi için
duâ ederdi.