Arabistan Câhiliyyesinde Hayvanlarla İlgili İnançlar
Arabistan
Câhiliyyesinde Hayvanlarla İlgili İnançlar
Arabistan yarımadasında dişi ilâhların
etkinliğine (Lât, Menât, Uzzâ, Aster/Zühre) ve uzak geçmişteki ana ağırlıklı
aile yapısına bakılarak, ortak Semitik dinî kültürün ana soylu bir aile
sistemiyle yakından ilişkili olduğu söylenebilir. Böylece câhiliyye toplumundaki
"kızların tanrılara kurban edilmesi" ve adak merasimlerinde özellikle dişi
hayvanların seçilmesi (bahîre, hâm, vasîle...) geleneği daha açık biçimde
anlaşılır. Öte yandan bazı itirazlar olsa da ortak Sâmî mirasın bir başka önemli
özelliği de totemizmdir. Buna göre her kabile özellikle hayvanlardan seçilen
totemler etrafında yapılanmıştır. Bununla birlikte eski İbrânîler'de olduğunun
aksine câhiliyye Araplarının bu totemlerden türediğine dair hiçbir inanç yoktur;
bu totemler ortak hayvan-ata değil; daha ziyade bir işaret ya da kabile sembolü
niteliğindedir. Bu tip totemik inançlara Kur'an da îmâda bulunur. Nûh kavminin
önemli tanrılarından (71/Nûh, 23) Yeğûs (aslan), Yeûk (at) ve Nesr'e
(kerkenez kuşu, kartal, akbaba) câhiliyye Arapları da tapıyorlardı.
Bunlardan Nesr, Talmut ve bazı meşhur eserlerde Arap tanrısı Neshra diye geçer;
Nesr, akbaba (Türkçe Kitab-ı Mukaddes'te "kartal") anlamıyla Eski Ahid'de sıkça
anılır (Meseller, 30/17; Hoşea, 8/1).
Bu inancın etkisiyle pek çok Arap kabilesinin
totem hayvan adıyla adlandırıldığı görülmektedir. Benî Esed (aslan oğulları),
Benî Kureyş (köpek balığı oğulları) gibi. Ayrıca Nabatîler arasında balıklardan
seçilme çok sayıda totem mevcuttu ve özellikle bunların en çok sevileni olan
yunus adına tapınaklar inşâ edilmişti. Ayrıca kişi adları arasında pek çok
hayvan adı bulunuyordu.
Kur'an'da ve câhiliyye şiirinde rastlanan
bilgilerden, kurban veya adak olarak kullanılan hayvanların başında deve
ve koyunun geldiği öğrenilmektedir. İlk doğan hayvanların kurban
edilmesine "fera'" adı verilirdi. Ayrıca receb ayında putlara "atîre" denilen
bir kurban sunulurdu. Kur'an'da işaret edilen develer ve koyunlar adak
özelliklerine göre bahîre (deve), sâibe (deve), vasîle (koyun) ve hâm (deve)
adını alırdı (5/Mâide, 103; 6/En'âm, 139, 143, 144). İslâm öncesi şiirlerden
anlaşıldığı kadarıyla hayvanlar bazı maddî ve mânevî değerlerin sembolü olarak
düşünülüyordu. Meselâ baykuş ölümün habercisi veya intikam için yeryüzüne
dönmüş bir insanın ruhu idi. Horoz cömertliğin, kertenkele
ihânetin, toy kuşu aptallığın, aslan cesaretin, koç
kahramanlığın, karga gecenin ve kederin, deve sabır ve
dayanıklılığın, at savaşçılığın ve gücün sembolüydü. Deve, at,
koyun, inek ve arıda bereket (uğur) vardı; köpek, kedi, karga
ise uğursuz hayvanlardandı.
Câhiliyye döneminde pek çok hayvan, kehânet ya
da falcılıkta kullanılıyordu. Câhiliyye Araplarının özellikle hayvan
hareketlerinin gözlenmesi türünden kehânetlerde usta oldukları bilinmektedir.
Mekke'de bu amaçla çok sayıda kuş yetiştirilirdi. Câhiliyye folklorunda belki de
mesh inancının bir uzantısı olarak gûl veya cinlerle ilgili bazı hikâyeler
bulunmaktadır. Buna göre bir nevi cin olan gûlün zaman zaman hayvan kılığına
girerek ıssız yerlerde insanlara saldırdığına inanılırdı. Gûl (gûlyabâni) ile
ilgili bâtıl inançlar, sonraları bazı müslümanların kültüründe de varlığını
sürdürmüştür.
[1]
[1]
Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, c. 17, s. 83-84
PUT VE PUTA TAPMA
- PUT VE PUTA TAPMA..
- Put; Anlam ve Mâhiyeti
- Putlara Tapınmanın Sebepleri
- Putperestlik
- Tarihten Günümüze Put ve Putlaştırma
- İlâh Nedir; Putlaştırıp İlâhlaştırma Nasıl Olmaktadır?.
- İlâh'ın Kur'an'daki Iki Mânâsı
- İlâh Düşüncesi
- Putlaştırılıp İlâh Haline Getirilen Bâtıl Ta ı Anlayışları
- Kur'ân-ı Kerim'de Put Kavramı ve Puta Tapma.
- Kur'ân-ı Kerim'de Her Çeşit Puta Tapma ve Şirk, Şu Şekillerde Tanımlanır
- Hadis-i Şeriflerde Put Kavramı ve Puta Tapma.
- Tevhid Penceresinden Günümüz ve İnsanımız.
- Tevhidin ve Putçuluğun Amelle İlişkisi
- Muvahhid; Tüm Putları Her Şekilde Reddeden Mü'min.
- Endâd; Bir Şeyi Allah'a Denk Tutma ve Putlaştırılan Sevgi
- Endâd Edinmenin İki Yansıması a- Endâdı (Bir Şeyi) Allah'ı Sever Gibi Sevmek
- b- Endâda Tâbi Olup Allah'a İtaat Eder Gibi İtaat Etmek
- Şirk; Putlaştırmanın Genel Adı
- Şirk ve Küfür İlişkisi
- Şirk En Büyük Zulümdür
- Şirk İnancının Bir Temeli Yoktur
- Allah (c.c.) şirk günahını affetmez
- Şirk koşmadan ölenlerin affedileceği umulur
- Şirkin ve Putperestliğin Çağdaş Yansımaları
- Güncel Câhilî Eğitimde Şirk
- Şirkin Sebepleri
- 1-) İnsanın Kendisini/Hevâsını (Basit Arzu ve Şehvetlerini) Ta ılaştırması
- 2-) Ataların Yolunu Körü Körüne Tâkip Etmek, Gelenekleri, Örf ve Âdetleri Yüceltmek, Irkçılık
- 3-) Aşırı Hürmet ve Saygı; Diğer Varlıkları Allah ve Rasûlünden Çok Sevmek
- 4- Kibir, Büyüklenme (İstikbar)
- 5- Haddi Aşmak (Taşkınlık)
- 6- Utuv ve Tuğyan (Çılgınlık, Azgınlık)
- 7- İstiğnâ (Kendisini Yeterli Görmek), Zenginlik ve Refahla Şımarma, Dünyevî Endişeler
- 8- Cebbarlık
- 9- Çoğunluğa, Sürüye Uymak; Zanna Tâbi Olmak
- Şirkin Çeşitleri
- 1-) Şirk-i İstiklâl
- 2-) Şirk-i Teb'iz
- 3-) Şirk-i Takrib
- 4-) Şirk-i Taklid
- 5-) Şirk-i Esbâb
- 6) Şirk-i Ağrâz
- Şirk ve Putlaştırma İçin Bazı Örnekler
- Allah'ın Sıfatları Konusunda Şirke Düşmek.
- Hâkimiyet Şirki;
- Allah'tan Başka İlâh Kabul Etmek
- Allah'tan Başka Rabler Edinmek
- Yakınlaştırma ve Vâsıta Anlayışıyla; Şefaatçi Kabulü ile Düşülen Şirk
- Allah ile insanlar arasında, İbâdetleri Allah'a çıkaran ve aracılık/arabuluculuk yapan varlıklar olduğuna inanmak
- Velî/Dost Edinme Şekliyle Şirk; Mü'minleri Bırakıp Kâfir ve Münâfıkları Velî/Dost Edinmek
- Herhangi Bir İbâdet Şekliyle, Özellikle Duâ Hususunda Şirke Girmek, İbâdeti Allah'tan başkasına yapmak.
- Allah ve Rasûlü'nden Geldiği Kesinlikle Sâbit Olan Nasslara, Hükümlere Bir Bütün Olarak Tümüne İnanmamak
- Kur'an'la, Sünnetle, Dinle, Peygamberle Alay Etmek, Onlara Hakaret Etmek
- Allah'tan Başkasına Tevekkül Etmek, Mutlak İtimad ve Güven Duymak
- Sevgi, Hürmet ve Bağlılık Yönüyle Şirk. Bir İnsanı veya Nesneyi, İdeolojiyi Aşırı Şekilde Severek Putlaştırmak
- Allah'tan Başkasının da Gaybî Yollarla Fayda ve Zarar Verebileceğine İnanmak
- Allah'ın Âyetlerinden Yüz Çevirmek
- İtaat ve İttibâ Yoluyla Şirk. Tâğutların Hükmünü Allah'ın Hükmüne Tercih Etmek, İslâm'ın Yaşanıp Kur'an'ın Hâkim Olmasını İstememek, Rasûlullah'ın Örnek ve Önder Olduğunu Kabullenmemek.
- Kötülüğü Hoş Karşılayıp Yayılmasına Seyirci Kalmak, Kötülüğü Emretmek
- Korku Yönüyle Şirk
- Cibt ve Tâğuta da İnanmak
- Tasarruf ve Hulûl Yoluyla Şirk.
- İttibâ Şirki
- Ef'âl-i Küfür; İnsanı Küfre Düşüren, Puta Tapma Sayılan Davranışlar a- Puta tapmak
- b- Mushafı pisliğe atmak gibi saygısızca davranmak
- c- Gayr-i müslimlerin tapınaklarına İbâdet kasdıyla gitmek
- d- İbâdet kasdıyla herhangi bir şahsa secde etmek
- e- Ölülerden duâ ederek bir şey istemek, kabirleri tapınak yapmak
- f- Haç takınmak
- g- Ğıyar ve zünnâr
- h- Mecûsî ve yahûdi şapkası
- i- Sihir
- Her Çeşit Putperestliğin ve Şirkin Zararları
- Şirk, Allah'ın asla affetmediği bir günahtır.
- Tasvîr (Putlaştırılan Heykel ve Resim); Putçuluğun Genel Görüntüsü.
- Haram Kılınışının Hikmetleri
- Çocuk Oyuncakları
- Boyutsuz resimleri mubah görenlerin dayandıkları deliller
- Ulemânın Görüşleri
- Resmin mekrûh olduğunu ileri sürenlerin delilleri
- Haram olduğunu söyleyenlerin delilleri
- Heykelcilik, Ressamlık, Fotoğrafçılık
- Tasvirin Kazancı
- Varlıklara 'Sûret' Veren Allah'tır
- Heykel
- Heykelin yasaklanma nedeni
- Resim..
- Tasvîrin (Resim ve Heykelin) İtikad, Fıkıh ve Sanat Açısından Hükmü.
- Atalar Kültü; Sosyal Çevre ve Geleneğin Putlaştırılması Sosyal Çevre
- Atalar Kültü
- Taklit ve Taklitçilik.
- Yozlaştırılan Din; Halkın Dini ve Hakkın Dini
- Çağdaş Bir Putlaştırma Örneği; Atatürk'e Ta ı veya Peygamber Diyenler
- Hevânın Putlaştırılması
- Hevânın İlâh Haline Getirilmesi
- Hevâsına Uyanların Özellikleri
- Allah'tan Başkasına İbâdet
- Allah'tan Başka Tapılan Varlıklar
- Allah'tan Başkasına İbâdetin Anlamı
- Putlara, Heykellere İbâdet İnsanlara Fayda ve Zarar Vermeyen, İşitmeyen, Görmeyen Putları ve Heykelleri İlâh Edinmek ve Onlara İbâdet Etmek
- Tâğuta İbâdet/Tapınma.
- Bilginleri ve Din Adamlarını Putlaştırma; Onlara İbâdet
- Şeytana ve Cinlere İbâdet
- Cinlere İbâdet
- Sanatın Putlaştırılması Sanat İçin Sanat
- Sanatın Putlaştırılması
- Sanat Dallarına Bakış Açımız
- Gök Cisimlerinin Putlaştırılıp Bâtıl Ta ı Kabul Edilmesi a- Güneşe Tapılması
- b- Aya Tapılması
- c- Yıldıza Tapılması
- d- Gök'e Ta ılık İsnâdı, Eski Türklerin Gök Ta ısı
- Günümüzde Gök ve Gök Cisimlerinin Putlaştırılması
- Günümüz ve Modern Müneccimlik
- Günümüz ve Yıldız
- Günümüz ve Felek
- Günümüz ve Arzın Kutsallaştırılıp Putlaştırılması
- Müneccimlik ve Falcılık; Gayb Bilme İddiâsı ve Yıldızları Putlaştırma.
- Burçlar
- Burç veYıldız Falının Hükmü
- Bilimin Putlaştırılması Bilgi Kaynakları ve Vahy
- Hayvanlara Tapma ve Bunun Menşei
- Yahûdilerin İneği Kutsallaştırması ve Buzağıyı Ta ılaştırması
- "Icl"in/Buzağının Putlaştırılması
- Kutsallaştırılıp Ta ılaştırılan Hayvanlar Sığır
- Boğa
- Öküz
- Apis Öküzü
- İnek
- Boynuz
- Aslan
- Yılan
- At
- Ayı
- Deve
- Kedi
- Maymun
- Kartal
- Çift başlı kartal
- Güvercin
- Köpek
- Kaplumbağa
- Eski Türkler'de Hayvanlarla İlgili İnançlar
- Kurt
- At
- Arabistan Câhiliyyesinde Hayvanlarla İlgili İnançlar
- Günümüzde Hayvanları Kutsallaştırma.
- Günümüzde Sığıra Tapma.
- Küfrün Şiarları/Sembolleri, Bâtıl Dinlerin Kutsalları; Heykel, Giyim... Şiar; Anlam ve Mâhiyeti
- Heykel
- Giyim-Kuşam, Şapka ve Kravat
- Sakal ve bıyık
- Haç (Salîb); Hıristiyanlığın Şiarı/Simgesi
- Mâbed/Tapınak.
- Putlara ve Putperestlere Karşı İbrâhimî Tavır
- Put Kıran İbrâhim (a.s.)
- Yalnızca Allah'tan Korkmak
- Putları Kırmak.
- Put ve Putperestlikle İlgili Kavramlar ve Anlamları Abbas'ın Eli
- Abd
- Abdâl
- Abhişeka
- Âb-ı Hayat
- Abradakabra
- Afrodit (Aphrodite)
- Alâim-i Semâ
- Alfabe
- Albasma
- Alkarısı
- Ali-İlâhîler (Aliyyullahîler)
- Altın Buzağı
- Ameni
- Anıtkabir (Anıt mezar)
- Animalizm
- Animizm
- Anka
- And (Yemin)
- And içme
- Arâis-i Hak
- Arbede
- Artemis
- Apollon (Apollo)
- Ariel
- Ârif
- Arrâf
- Asena
- Asya.
- Astroloji
- Astrolog
- Atalar Kültü
- Ateizm
- Ateşe Tapma
- Ateşgede
- Athene
- Atılan ok geri dönmez
- Atina
- Atlantis
- Atlas
- Avesta
- Avrupa
- Ay ata
- Ayazma
- Âyin
- Aziz (sint, saint)
- Bâtıl ve Bâtıl Dinler
- Bedîuzzaman
- Bekçi
- Bellona
- Beşler
- Bî-reng
- Brahmanizm
- Buda (Buddha)
- Budizm
- Büdelâ
- Burç
- Büt
- Cadı
- Câhiliyye
- Câhiliyye dönemi Arap Dini
- Cibt
- Cifr
- Cin
- Cincilik
- Çan
- Çaput
- Çarpmak
- Çelenk; Cenâzeye Çelenk Götürmek
- Çelîpâ
- Çevre; Sosyal Çevre
- Çokta ıcılık (Politeizm)
- Daktyl'ler ve Daktilo
- Darwinizm
- Dehriyye (Dehrîlik)
- Demirhan
- Demokrasi
- Deniz Han
- Destur
- Determinizm
- Dev
- Diana
- Dicle
- Dinadamlarını Putlaştırma Dogma
- Dörtler
- Dürzîlik
- Ekanim-i selâse
- Efendi
- Efes (Ephesos)
- Efrâd
- Efsâne (Mit, Mitos, Ustûre -ç. Esâtîr-)
- Ege (Aigeus)
- Ekstazi
- El
- Elf
- Elohim ve Elohist
- Elektra
- Ellât
- Ene'l-Hak
- Erlik Han
- Eros
- Esâtîr
- Europa (Avrupa)
- Evliyâ
- Evliyâiye
- Evtâd
- Fal
- Falcılık ve Fala Baktırmak
- Fakirizm
- Fallus Tapımı
- Fals
- Felek
- Fenâ fillâh
- Fenâ fişşeyh
- Fetiş
- Fetişizm
- Feyz
- Firâset
- Firavun
- Gavs
- Gaybı Bildiğini İddiâ Etmek ve Gaybdan Haber Vermek
- Gayb erenler
- Göz değmesi (Nazar)
- Gul ve Gulyabanî
- Habîbiye
- Hâcib-i Hak
- Haç
- Haçlı seferleri
- Hâtemu'l-Evliyâ
- Hatm-i Hâce
- Hayâl
- Hayzu'r-ricâl
- Hera
- Herakles
- Herkül
- Hıdırellez
- Hıfz
- Hızır
- Himmet
- Hinduizm
- Hesiod
- Homer (Homeros)
- Homeros-Hesiodos Dini
- Horoskop
- Hubel (Hübel)
- Hulûl
- Hulûliye
- Hurâfe
- Hurriyye
- Hüküm
- İbâdet
- İdeoloji
- İdol
- İhvân
- İkon
- İlhâm
- İlm-i Nücum
- İmâmân
- İnhinâ
- İnkâr
- İnkarnasyon (Hulûl)
- İnsân-ı Kâmil
- İrfân
- İrtidâd
- İsrâiliyyât
- Çağdaş İsrâiliyyât
- İstidrâc
- İstiğâse
- İstihâre
- İstimdâd
- Istişfâ'
- İşrâf
- Jubilee (Jübile)
- Jupiter
- Juventus
- Kâhin
- Kam
- Kapitalizm
- Kapitol
- Karnaval
- Keşf
- Kırklar
- Kıtmîr
- Komünizm
- Konfüçyüs
- Kral salonu
- Kul ve Kulluk
- Kurşun Dökmek
- Kutb (kutub)
- Kuzah
- Kült
- Kybele
- Laiklik
- İslâm'da Laiklik Yoktur
- Lât
- Maddîyyûn
- Marduk
- Mars
- Maske (Mask)
- Maskot
- Masonluk
- Materyalizm
- Meded
- Medyum
- Melek-i Tâvus
- Menât
- Merkür (Mercury)
- Metafizik
- Metapsişik
- Mevlânâ
- Mit
- Mitoloji
- Misyoner
- Mum Yakmak
- Muska (Nüsha)
- Muska ve Tılsımların Menşei
- Müneccim
- Müneccim başı
- Mürid
- Mürşid
- Nâz
- Nazar (Göz değmesi)
- Nazarlık Takmak
- Neptün
- Nigâr
- Niyâz
- Noel, Noel Baba
- Nusb (çoğulu; Ensâb)
- Nübüvvet
- Nücebâ
- Nükabâ
- Okyanus
- Olimpus
- Olimpiyat
- Ölülere Yalvarıp Duâ Etmek
- Örf ve Âdet
- Pîr
- Plutus
- Politeizm (Çokta ıcılık)
- Poseydon
- Putperest
- Râbıta
- Racül, ricâlü'l gayb
- Rûhânî
- Ruh çağırma (İspirtizmaa)
- Ruhçuluk
- Sağcılık
- Sanem
- Satürn
- Saygı Duruşu
- Sekr
- Sekizler
- Sekülarizm
- Selâm secdesi
- Septisizm
- Sfenks
- Sibel
- Siyonizm (Zionizm)
- Sofestâî (Sevfestâî)
- Sofizm
- Solculuk
- Sorumluluktan Kurtulmak Mümkün mü?.
- Sosyalizm
- Şaman (Kam)
- Şathiye
- Şeyh
- Tâğut
- Tahrif
- Tasarruf
- Taş Yapıştırmak
- Tayy-i mekân
- Tayy-i zaman
- Teberrük
- Tecellî
- Tecessüd
- Teferrüc
- Teslis
- Teveccüh
- Tılsım
- Titan
- Trakya (Thrakia)
- Türbe
- Türbelere adak
- Uğursuzluk
- Uknum-akanim
- Umay
- Uranüs
- Üçler
- Ülgen (Ülken)
- Vaftiz
- Vahdet-i şühûd
- Vahdet-i vücud
- Vahiy
- Vefk
- Velâdet
- Venüs
- Vesen
- Vesîle
- Vesvese
- Volkan (Volcanus)
- Yahova
- Yahova şâhitleri
- Yatır
- Yediler
- Yemin
- Yer altı Dünyası
- Yer-Su
- Yıldıznâme
- Zıllullah
- Ziyâret
- Put ve Heykel Konusuyla İlgili Âyet-i Kerimeler
- Konuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar