Fecir

Sevginin Dereceleri



Sevginin Dereceleri 
 
Sevgi, kalpteki kuvvet ve zaaf
derecesine göre çeşitli isimler alır. Mahabbetin ilk derecesi "alâka"dır. Kalp,
sevilene yapışıp bağlandığı için, sevginin bu düzeyine alâka denmişir. Sevginin 
ikinci derecesi "irâde", yani kalbin sevdiğini istemesi, ona yönelmesidir.
Üçüncüsü: "sabâbet" yani sargın eğilim; kalbin, uzakta olan sevgiliye doğru,
suyun tepeden aşağı akması gibi akmasıdır. Dördüncüsü "ğarâm"dır. Bu da kalpten
hiç ayrılmayan, alacaklının borçluya yapışması gibi sahibine yapışan sevgidir.
Suçluya yapışacak cehennem ateşine de ğarâm denmiştir: "Onun azâbı ğarâmdır."
(25/Furkan, 65). Beşincisi: "Vedâd"dır. Bu da sevginin çok temiz ve hâlisine
denir. Bunun için Allah'ın en güzel isimlerinden biri de el-Vedûd'dur. Çünkü en
hâlis sevgi, O'nun yaratıklarını sevmesidir. Altıncısı "şeğaf"tır. Şeğaf, kalbi
istilâ eden, yahut kalbin içinden ta dış zarına kadar taşan sevgiye denilir.
Yedincisi "ışk"tır ki sahibinin sonucundan endişe edilen bir sevgidir. Türkçede
buna sevdâ, daha ileri derecesine kara sevdâ denilir. Sekizincisi "teteyyüm"dür.
Teteyyüm, tapmak, küçüklenmek, daha doğrusu taparcasına sevmek demektir.
Dokuzuncusu: "Teabbüd"dür. Teabbüd, teteyyümün üstünde bir sevgidir. Bu sevgi,
taparcasına sevmek değil, sevdiğine fiilen tapmaktır. Sevgilisi, onu tamamen
kendisine kul yapar. Artık onun, kendisine ait bir şeyi kalmaz. Açık ve gizlide
ne varsa hepsi sevgilisinin olur. İşte kulluğun hakikati, bu tür bir sevgidir.
Onuncusu, "hullet"dir. Bu da sevenin ruhunun içine, kalbinin hücrelerine
işleyen, orada sevgiliden başkasına hiç yer bırakmayan sevgidir.