Şirkin İçyüzü ve Müşrik Kişinin Psikolojisi
Şirkin İçyüzü ve
Müşrik Kişinin Psikolojisi:
Şirk, En Büyük Gerçeği,
seviyeli duyumsama ölçüleri içinde algılayamamaktır. Yani çok basit bir
idraksizliktir. En büyük gerçek ise hiç kuşkusuz Allah Teâlâ'dır. O'nu, yüce
sıfatlarıyla tanımaya ve O'na inanma mutluluğuna ermeye "Tevhid" denir.
"Şirk" ise tevhidin tam karşıtıdır.
Tevhid, kısaca Allah Teâlâ'yı
bir, tek, yegâne, eşsiz, benzersiz, eksiksiz, başlangıçsız, sonsuz, her şeyi
yaratan (yani yoktan var eden ve mevcut her şeyi tamamen yok edebilen), her
şeye egemen olan en üstün güç olarak bilmek ve böylece inanmaktır. Şirk ise,
özellikle Allah Teâlâ'nın birliği ve mutlak egemenliği inancından herhangi bir
yorumla sapmaktır. Onun için şirkin, gizli hastalıklar gibi kolay teşhis
edilemeyen sinsi ve habis türleri vardır.
Daha önce de belirtildiği üzere
insan denen yaratık, tüm canlılardan farklı olarak inanma duygusuyla doğar ve
büyüdükçe ondaki bu duygu da gelişir. Bunun açıklaması kısaca şudur: İnsan
kendisini yaratan gücün daima arayışı içindedir. Bu, insanda bir melekedir,
doğal bir karakterdir ve tıpkı akıl ve zekâ gibi insanın tabiatında vardır.
Dolayısıyla kişi yaratıcısını her an aramak ve onu bulmak için âdetâ ruhunun
derinliklerinden gelen itici dalgalarla hareket eder.
[1]
Allah Teâlâ insanın, sınırlı
akıl ve zekâsı tarafından kuşatılamayacak yücelikte olduğu için insanı, namaz,
oruç, hac, zikir ve dua gibi çeşitli ibadetlerle göreve çağırarak onun bu
arayışındaki isteklerini en uygun biçimde karşılamıştır. Dolayısıyla bu
anlamda tevhid mutluluğuna bir türlü erememiş olan müşrik insan, Allah Teâlâ'yı
sınırlı aklıyla ve zekâsıyla bulmaya çabalayan -yolunu şaşırmış- kimsedir.
İşte şirkin esasen içyüzünü burada yoklamak gerekir. Çünkü şirk, aslında bir
arayıştır. Ancak yanlış bir arayıştır. Hatta sapık bir arayıştır. Müşrik insan,
çok değerli bir şeyini yitirmiş ve bu yüzden sapıtmış birine benzer. Böyle bir
insanın yaşadığı telaş ve paniği bir an düşünün. Bu insana öğütte bulunmak,
ona yol göstermek, ona yardımcı olmak son derece zordur. Hatta bazen çok
tehlikelidir. Çünkü adam kendini kaybetmiştir. Mantığını bir kenara itmiştir.
Tamamen duygularıyla hareket etmektedir. Dolayısıyla ona öğüt ve yardımda
bulunursanız sizi hiç dinlemeyebilir; Hatta ısrar ederseniz size kötülük bile
edebilir. Özellikle Ona, gözleriyle göremeyeceği elleriyle tutamayacağı akıl ve
zekâsıyla kuşatamayacağı bir yaratıcıdan söz ederseniz aklınıza bile
gülebilir.
İşte Kur'ân-ı Kerim'de geçen
ünlü Nemrut olayı ve Hz. İbrahim'in O'na yaptığı öğütlerden sonra uğradığı
korkunç saldırı bu gerçeği kanıtlamaktadır.[2]
Şirkin içyüzünü ortaya sermesi bakımından bu olay son derece önemlidir. Müşrik
insanın inadı, mantıksızlığı ve anlaşılmaz halet-i ruhiyesi bu örnekte bütün
çıplaklığıyla meydana çıkmaktadır.
Şirk, uçsuz bucaksız bir
karanlık dehliz gibidir. Müşrik insan, bu karanlığın içinde, "Seni
kurtaracağız!" diye uzaktan haykıran şeytanların peşine takılmış, umudunu onlara
bağlamış bir kişiye benzetilebilir. O, peşlerinden gittikçe şeytanlar onu daha
korkunç karanlıkların içine çekmek için çeşitli aldatıcı vaatlerde bulunurlar.
Şirk illetini, şifası pek mümkün olmayan bir paranoya olarak da nitelemek
mümkündür. Öyleki bu hastalığın da aynen paranoya gibi çeşitli semptomları
vardır. Çünkü bazen bakarsınız ki müşrik adam gâyet aklıbaşında üstü başı
düzgün biri gibi görünür. Onu mantıklı ve dengeli bir insan zannedersiniz.
Ancak ona musallat olan şirk illeti, bir an gelir onu bir heykelin karşısına
kadar sürükleyip götürebilir. Biraz önce akıllı, mantıklı, üstü başı düzgün
olarak gördüğünüz bu zavallının oracıkta ne hale düştüğünü, içinde belki bir
avuç gübreden başka şey bulunmayan mezar, türbe, anıt ya da herhangi bir ad
verdiği fani yığınlar karşısında nasıl dikilip huşu içinde sünepeleştiğini
ibretle seyredersiniz.
İşte insanı, şirkten başka hiç
bir hastalık, hiç bir ihtiyaç bu hale düşüremez. Öğrenim derecesi, kültür
düzeyi ve sosyal mevkii ne olursa olsun bir insanı bu kadar pespayeleştirebilen
bu mendebur illetin ne tehlikeli bir şey olduğunu ise akıl ve imanla şereflenmiş
olan herkes tahmin edebilir.
[3]
[1]
Bk. Batıl Dinler.
[2]
Bu olay Kur'ân-ı Kerim'de: Enbiya Sûresi'nin çok kısa olan 51-70
ayetlerinde, son derece özet şekilde anlatılmıştır. Nemrut'un adı
ise Kur'ân-ı Kerim'de hiç geçmemektedir.
Eski çağlarda yaşamış olan bir topluluğa
peygamber olarak Allah tarafından gönderilen Hz. İbrahim'in yaşadığı bu
çok ilginç ve önemli olay hakkında yer, zaman, tarih ve adların Kur'ân-ı
Kerim'de verilmemesi bize aslında bu gibi şeylerin hiç de önemli
olmadığını anlatmaktadır; Daha çok şirk toplumlarının önem verdiği
mitolojilerin temelde hiç bir işe yaramadığını, insanların, genellikle
güçlü kimseleri, yani kralları, kahramanları, ruhanileri ve ozanları
olağanüstü vasıflarla yücelterek; onlara mitolojik birtakım nitelikler
vererek, bir zaman sonra bu kimseleri tanrılaştırdıklarını, ancak bir gün
gelip bütün bu adamların öldüğünü ve birer avuç gübre ya da toprak olduğunu
dolaylı olarak ortaya koymakta ve bu anlatımla da şirk denen pislikten
korunmamızı işaret etmektedir.
[3]
Ferit Aydın, İslam'da İnanç Sistemi, Kahraman Yayınları: 125-128.
ŞİRK
- ŞİRK..
- Şirk ve Küfür İlişkisi
- Şirk En Büyük Zulümdür
- Şirk İnancının Bir Temeli Yoktur
- Allah (c.c.) Şirk Günahını Affetmez
- Şirk Koşmadan Ölenlerin Affedileceği Umulur
- Şirkin Çağdaş Yansımaları
- Güncel Câhilî Eğitimde Şirk
- Şirkin En Belirgin Özelliği olarak Tarihten Günümüze Put ve Putlaştırma.
- Putlara Tapınmanın Sebepleri
- 1- Şefaat Düşüncesi Ve Allah'a Bu Aracılarla Güya Yakın Olma Arzusu
- 2- Aşırı Ta'zim
- 3- Aşırı Sevgi
- Putları Kırmak
- "İbrâhim / İçimdeki Putları Devir / Elindeki Baltayla / Kırılan Putların Yerine / Yenilerini Koyan Kim?".
- Ve Rasûlullah
- Kur'ân-ı Kerim'de Şirkin Tanım Ve Görüntüleri
- Kur'ân-ı Kerim'de Şirk, Şu Şekillerde Tanımlanır 1) Büyük Günah
- 2) Büyük Zulüm
- 3) Büyük Cehâlet
- 4) Apaçık Sapıklık
- 5) Büyük Alçaklık
- 6) Zanna Göre Hareket
- 7) Dünya Hayatına Düşkünlük
- 8) Halkı, Sağlam Temellerden Uzak Tutma
- 9) Şirk Koşanların Kalplerinin Korku ile Doldurulması
- 10) Cennetin Kapılarının Şirk Koşanlara Kapanması
- 11) Tevhid İnancında Olanlara Karşı Düşmanlık
- Şirkin Sebepleri
- 1) İnsanın Kendisini/Hevâsını (Basit Arzu ve Şehvetlerini) Ta ılaştırması
- 2) Ataların Yolunu Körü Körüne Tâkip Etmek, Gelenekleri, Örf ve Âdetleri Yüceltmek, Irkçılık
- 3) Aşırı Hürmet ve Saygı; Diğer Varlıkları Allah ve Rasûlünden Çok Sevmek
- 4- Kibir, Büyüklenme (İstikbar)
- 5- Haddi Aşmak (Taşkınlık)
- 6- Utuv ve Tuğyan (Çılgınlık, Azgınlık)
- 7- İstiğnâ (Kendisini Yeterli Görmek), Zenginlik ve Refahla Şımarma, Dünyevî Endişeler
- 8- Cebbarlık
- 9- Çoğunluğa, Sürüye Uymak; Zanna Tâbi Olmak
- 10- Aklı Kullanmamak, Allah'ı Yeterince Tanımamak; Câhillik, Allah'ı ve O'nun Tasarruflarını bilmemek.
- 11- Sadece Hissedilebilene, Beş Duyu ile Algılanılabilene İnanıp, Hissedilemeyeni İnkâr, Duyu Organlarının İlâhlaştırılması, Gayba İman Etmeme.
- 12- İnsanlara Tevhidî Dâvetin Yeterli Şekilde Yapılmaması
- 13- Yarını/Âhireti Uzak Görmek, Önemsemeyip İhmal Etmek, Bâtıl Umutlar
- 14- Şeytanın Aldatması, Şirk Düzenlerinin ve Müşrik Çevrelerin (İslâm'a Teslim Olmayan Ailenin, Arkadaş Grubunun, Medyanın, Eğitimin) Etkisi.
- Şirkin Çeşitleri
- 1) Şirk-i İstiklâl
- 2) Şirk-i Teb'iz
- 3) Şirk-i Takrib
- 4) Şirk-i Taklid
- 5) Şirk-i Esbab
- 6) Şirk-i Ağraz
- Şirk İçin Bazı Örnekler
- Allah'ın Sıfatları Konusunda Şirke Düşmek
- Hâkimiyet Şirki
- Allah'tan Başka İlâh Kabul Etmek
- Allah'tan Başka Rabler Edinmek
- Yakınlaştırma ve Vâsıta Anlayışıyla; Şefaatçi Kabulü ile Düşülen Şirk
- Allah İle İnsanlar Arasında, İbâdetleri Allah'a Çıkaran Ve Aracılık/Arabuluculuk Yapan Varlıklar Olduğuna İnanmak
- Velî/Dost Edinme Şekliyle Şirk; Mü'minleri Bırakıp Kâfir ve Münâfıkları Velî/Dost Edinmek
- Herhangi Bir İbâdet Şekliyle, Özellikle Duâ Hususunda Şirke Girmek, İbâdeti Allah'tan Başkasına Yapmak
- Allah ve Rasûlü'nden Geldiği Kesinlikle Sâbit Olan Nasslara, Hükümlere Bir Bütün Olarak Tümüne İnanmamak
- Kur'an'la, Sünnetle, Dinle, Peygamberle Alay Etmek, Onlara Hakaret Etmek
- Allah'tan Başkasına Tevekkül Etmek, Mutlak İtimad ve Güven Duymak
- Sevgi, Hürmet ve Bağlılık Yönüyle Şirk. Bir İnsanı veya Nesneyi, İdeolojiyi Aşırı Şekilde Severek Putlaştırmak
- Allah'tan Başkasının da Gaybî Yollarla Fayda ve Zarar Verebileceğine İnanmak
- Allah'ın Âyetlerinden Yüz Çevirmek
- İtaat ve İttibâ Yoluyla Şirk. Tâğutların Hükmünü Allah'ın Hükmüne Tercih Etmek, İslâm'ın Yaşanıp Kur'an'ın Hâkim Olmasını İstememek, Rasûlullah'
- Kötülüğü Hoş Karşılayıp Yayılmasına Seyirci Kalmak, Kötülüğü Emretmek
- Korku Yönüyle Şirk
- Cibt ve Tâğuta da İnanmak
- Tasarruf ve Hulûl Yoluyla Şirk.
- Kur'an'ın Zâhirî Mânâsına Ters Düşen Bâtınî Anlamlarının Olduğuna, Bunları da Ancak İlham Aracılığıyla Az Sayıda İnsanların Bilebileceğini İddia Et
- Tevhid Ehli Bir Mü'mini Haksız Yere Tekfir Edip Katlini Helâl Saymak.
- İttibâ Şirki
- Büyük ve Küçük Şirk; Açık Şirk ve Gizli Şirk.
- Gizli Şirk.
- Küçük Şirk.
- Gizli Şirk Örneği Olarak Riyâ.
- Riyânın Dereceleri
- Şirkin Zararları
- Bâtıla İman
- Hevânın Putlaştırılması
- Hevânın İlâh Haline Getirilmesi
- Hevâsına Uyanların Özellikleri
- İlâh Nedir?.
- İlâh'ın Kur'an'daki Iki Mânâsı
- İlâh Düşüncesi
- Putlaştırılıp İlâh Haline Getirilen Bâtıl Ta ı Anlayışları
- Elfâz-ı Küfür
- Çevrede Çokça Duyulan Elfâz-ı Küfürden Bazıları (Söyleyeni Şirke Düşürmesinden Korkulan Çirkin Sözler) Allah'la İlgili
- b- Dinle İlgili
- c- Cennet, Melek ve Kaderle İlgili
- Ef'âl-i Küfür
- a- Puta tapmak
- b- Mushafı Pisliğe Atmak Gibi Saygısızca Davranmak
- c- Gayr-i Müslimlerin Tapınaklarına İbâdet Kasdıyla Gitmek
- d- İbâdet Kasdıyla Herhangi Bir Şahsa Secde Etmek
- e- Ölülerden duâ ederek bir şey istemek, kabirleri tapınak yapmak
- f- Haç Takınmak
- g- Ğıyar ve Zünnâr
- h- Mecûsî ve Yahûdi Şapkası
- i- Sihir
- Hurâfe.
- Allah Teâlâ'nın Birliği ve Şirk.
- Tevhid ve Tâğutlarla Mücadele
- Şirk Ehli Müşriklerle Mücâdele
- Müşrik.
- Şirk İnancının Ortaya Çıkması
- Müşriklerin Özellikleri
- İrtidat ve Mürted.
- Mürtedin Kişiliği
- Mürtedliğe Yol Açan Sebepler
- Bir Müslümanı Mürted Yapan Tavırlar
- Mürtede Karşı Tavır
- Şirk Kavramı
- Şirkin İçyüzü ve Müşrik Kişinin Psikolojisi
- Şirkin Tarihsel Kökeni
- Şirk Çeşitleri
- 1-Animizm (Ruhlara Tapma İnancı)
- 2- Fetişizm (Büyü ve Korku Dini)
- Fetişizmin İçyüzü.
- Müslüman Toplumlarda Fetişist Eğilimler (Büyü, Fal, Havas, Astroloji, Rabıta, Meditasyon vs.)
- Batıl İnanışların Kaynakları ve Yayılma Şekilleri
- a) Her Türlü Büyü
- b) Fal Ve Her Türlü Kehanet
- c) Ermişliğe Bağlanan Kehanetler
- d) Ölüyü Ya Da Faniyi Ta ılaştırma
- e) Eşya ve Olaylarda Birtakım Kutsal Gizemler Bulunduğuna İnanmak
- 3- Düalizm (Seneviyye Çift Ta ıcı Din)
- Kur'ân-ı Kerim'de Şirk ve Müşrikler
- Kur'an-ı Kerim'e Göre Şirk Koşan İnsanın Ruhsal Yapısı
- Kur'ân-ı Kerim, Müşrik Anne Ve Babaların, Mümin Çocuklarına Ne Diyor
- Tevhid İnancının Terk Edilmesi Ve Çok İlahlı Dinlerin Ortaya Çıkışı
- Konuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar