3
3- Fiilde Tevhid:
Allah'ın yaratmasına, bir şeyi
yokluktan varlığa çıkarmasına O'nun fiili denir. Yaratma yalnızca Allah'a
aittir. Çevremizde ve evrende gördüğümüz bütün olaylar ve oluşumlar, Allah'ın
yarattığı sebeplere bağlı olarak meydana gelmektedir. Asıl yaratıcı Allah'tır.
Âlemi, âlemin içindeki her şeyi, insanı ve insanla ilgili her şeyi yaratan
O'dur. O'nun bu yaratmasında bir ortağı, bir yardımcısı veya bunlara benzer bir
şeyi yoktur. Var eden de O'dur, öldüren de O'dur, varlığın devamını yaratan da
O'dur.
Fiilde Tevhid, Allah'ın tek
yaratıcı olmasına inanmadır, yaratma ve var etme sıfatını başka ilâhlara
vermemektir. O'nun yaratmada bir yardımcısı olmadığı gibi, alete, araca, zamana
da ihtiyacı yoktur.
"Bir şeyi dilediği zaman,
O'nun emri, ona yalnızca âol' demesidir; o da hemen oluverir." (Yâsin:
36/82).
Tevhid, Allah'ı
âulûhiyyette-ilâhlıkta' ve ârubûbiyyette-rablikte' tek ve bir bilmenin
ifadesidir. Allah (cc) hem yaratıcı olarak tek ilâhtır, hem de evreni ve
içindekileri yaratan, düzenleyen, idare eden ve insanlar için hükümler koyan bir
Rabdir.
Kimileri âAllah vardır ve
yücedir' derler ama, O'na bir takım şeyleri eş tutarlar. Bazı şeyleri Allah (cc)
gibi düşünürler. Veya Allah'a ait sıfatları onlara verirler. Onların tıpkı Allah
gibi saygı duyulacak, emirlerine itaat edilecek, önlerinde boyun eğilecek yüce
varlıklar olduğunu düşünürler. Ya da âAllah büyüktür' dedikleri halde
hayatlarına ilişkin temel hükümleri bir başka makamdan alırlar. Allah'ın koyduğu
helâl ve haram hükümlerini kabul etmezler, onların yerine
âtâğutların'hükümlerini benimserler. Bu gibi kimseler Tevhid'e iman etmemiş
sayılır. Çünkü Hz. Allah, hem eşi ve benzeri olmayan tek ilâhtır, hem de tek
Rabb'dir. Tek Rabb olmanın anlamı, yaratan, şekil verip terbiye eden, yöneten,
tek sahib ve hüküm koyucu demektir. Ilâhlığı Allah'a yakıştırıp ta rabb'liği
başkalarına tanıyanlar Tevhid'i bilmeyenlerdir. Böyle yapanlar âşirk' koşup
müşrik olanlardır.
Kur'an'ın ifadesi açık olmasına
rağmen, Allah'ın hükümlerine zıt olacak şekilde, onları beğenmeyerek, âbana
göre, bize göre, bizim sistemimize göre, çağımıza göre, falanca atamızın
ilkesine göre, falanca ilim adamına ve efendiye göre' gibi ölçüler Tevhid'e
uymaz. Böyle bir inanca sahip olanlar, Allah'ın Rabliğini tanımayanlardır.
"â¦Dikkat edin, hükmün tamamı
O'nundurâ¦" (En'âm: 6/62).
Burada söz
konusu edilen nokta, Allah'ın ölçülerine rağmen, sırf onların yerine geçmesi
için hüküm koymak ve Allah'ın dininin yerine başka dinler uydurmak mantığıdır.
Bu Tevhid'e aykırıdır.
Tevbe Sûresinin
otuzbirinci âyetini ve bu âyetle ilgili Peygamberimizin Adiyy b. Hatem'e
cevabını hatırlayalım: Âyet, bazılarının din adamlarını, hahamlarını ve Hz.
İsa'yı Rabb edindiklerini, yani onlara kulluk yaptıklarını söylüyor. Adiyy b.
Hatem, onların bu gibilere kulluk yapmadıklarını söyleyince, Peygamberimiz, işin
mantığını çarpıcı bir şekilde izah etti: Halk, onların helâl ve haram ölçülerini
kabul ediyorsa, bunun anlamı onları Rabb haline getirmektir.[1]
Öyleyse, Tevhid'e inanan bütün
mü'minler, bu inanmanın gereğine uymak zorundadırlar. Allah'ı hem ilâhlıkta tek
ve bir, hem de Rabb olmada tek ve bir bilecekler. O'nun emrinin, O'nun hükmünün,
O'nun büyüklüğünün üzerine hiç bir şey koymayacaklar. O'nu zatında,
sıfatlarında, fiillerinde âehad-tek' olarak tanıyacaklar. Bazılarının yaptığı
gibi gökleri Allah'a, yeryüzünü de insanlara bırakmak Tevhid değildir. Yani
onlara göre Allah, yer ve gökleri yarattı ve yönetmektedir. Tamam bu doğrudur,
âO Allah, gökleri yönetmeye devam etsin, canlıların rızkını versin, sıkışanların
da yardımına koşsun, ama yeryüzüne, toplumların ve devletlerin yönetimine
karışmasın. Toplumlara ve insanlara ait hükümleri biz O'ndan daha iyi biliriz'
şeklinde düşünürler ve inanırlar. İşte bu mantık âşirk' mantığıdır, tâğutluktur.
Dikkat edilirse, İslâm gelmeden
önce câhiliye insanları âAllah yoktur' demiyorlardı. Allah'ın var olduğuna
inanıyorlardı ama O'na putları ortak koşuyorlardı ve O'nun insanlar hakkında
koyduğu hükümleri tanımıyorlardı, ya da O'nun adına kendileri hüküm
koyuyorlardı.
[2]
[1]
nak. Muh. Ibni Kesir, 2/137.
Tirmizí, nak. Elmalı, 4 /317.
[2]
Hüseyin K. Ece, İslâm'ın Temel Kavramları, Beyan Yayınları: 721-722.
TEVHİD
- TEVHİD..
- Tevhid; Anlam ve Mâhiyeti
- Tevhid'in Amacı
- Tevhid'in Kapsamı
- Tevhid'in Kısımları
- 1- Zat'ta Tevhid
- 2- Sıfatta Tevhid
- 3- Fiilde Tevhid
- Allah'tan Başka İlâh/Ta ı Yoktur İfadesinin Anlamı
- Tevhidin Pratik Görüntüleri
- 1- Kâinattaki Tevhid
- 2- Siyasette Tevhid
- 3- Toplumda Tevhid
- 4- Kişide Tevhid
- 5- Yürekte ve Dilde Tevhid
- Tevhid
- Tevhid ve Ahlak
- Tevhid; Hayatın Anlamı
- 1) Rubûbiyet Tevhidi
- 2) Ulûhiyet Tevhidi
- İbâdet
- Tevhidin Yansımaları
- Evrendeki Tevhid.
- Tevhid ve Allah'ın Hâkimiyeti
- Tevhid ve Tâğutlarla Mücâdele.
- Tevhidi Bozan Durumlar
- Kur'ân-ı Kerim'de Tek İlâh/Tevhid Kavramı
- Kur'an'da Tevhidle İlgili Önemli Vurgular
- Kur'an Metodu
- Allah İnancının Fıtrî Oluşu
- Tevhidin Göstergesi; Kapsadığı Mânâ ve Sonuçları 1- Tevhid Bir Hayat Nizamıdır
- 2- Tevhid, Bir İnkılâp Projesidir
- 3- Tevhid, Kâinat Nizamıdır
- 4- Tevhid, Özel Bir Medenyet ve Kültür Oluşturur
- 5- Tevhide İnanmak, Gerçek üstünlüğü Doğurur
- 6- Tevhid, Bir Kurtuluş Reçetesidir
- Tevhid Penceresinden Günümüz ve İnsanımız.
- Amelde Tevhid.
- MUVAHHİD..
- KELİME. Kelime Nedir?
- Kelime'nin Kur'an'daki Anlamları
- KELİME-İ ŞEHÂDET..
- KELİME-İ TAYYİBE.
- KELİME-İ TEVHİD..
- LÂ İLÂHE İLLALLAH..
- LA İLAHE İLLALLAH'IN DİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ
- La İlahe İllallah'ın Fazileti
- La İlahe İllallah'ın İ'rabı
- La İlahe İllallah'ın Rükûnleri
- La İlahe İllallah'ın Şartları
- La İlahe İllallah'ın Manası Ve Gereği
- La İlahe İllallah Sözü Ne Zaman Fayda Verir?.
- La İlahe İllallah'ın Fert Ve Toplum Üzerindeki Etkisi
- ULÛHİYET..
- % KAÇ MÜSLÜMANIM...
- % Kaç Müslümansınız?.
- Kelime-i Tevhidin Tarihçesi
- İnsanoğlu Kendi Kendine Yeterli Midir?.
- Niçin Peygamberlerin Kendi Kavimlerine Davet Ettiği İlk Kavram Kelime-i Tevhiddi?.
- Nuh (a.s.)
- Kelime-i Tevhide Olan Tepkiler
- Kavmin Kelime-i Tevhid Anlayışı
- Ve Sonuç
- Hud (a.s.) (Ad kavmine Gönderilmiştir)
- Kelime-i Tevhid Ve İlah Anlayışları
- Kelime-i Tevhide Tepkiler
- Ve Sonuç
- Semud Kavmi
- Kelime-i Tevhide Tepkiler
- Ve Sonuç;
- Sonuç.
- Lâ İlâhe İllâllah Derken Ne Tür İlahları Red Ediyoruz.
- İlah Olmanın Vasıfları
- Kelime-i Tevhidin Şartları
- Kelime-i Tevhidi Bozan Durumlar
- Peki Nasıl Kandırıldık?.
- Kelime-i Şahadet Üzerinde Oynanan Oyunlar
- Peki Ne Yapmalı?.
- % Kaç Müslümanız?.
- 1. Müslüman İtaatkârdır
- 2. Allah Rızası İçin Sever
- 3. Kardeşlerine Küsmez, Onları Terketmez.
- 4. Hoşgörülü ve Affedicidir
- 5. Güler yüzlüdür
- 6. Nasihat Eder
- 7. İyilik ve Vefakârlık Müslümanın Tabii Halidir
- 8. Kardeşlerine Karşı Yumuşaktır
- 9. Gıybet Etmez, Kardeşlerini Çekiştirmez.
- 10. Haset Etmez.
- 11. Münakaşa ve Rahatsız Edici Şakalardan Çekinir, Sözünde Durur
- 12. Doğrudur, Hile Yapmaz,Aldatmaz, İhanet Etmez.
- 13. Cömerttir
- 14. Kardeşlerine Dua Eder
- 15. Merhametlidir
- 16. Hayâlıdır, Ayıpları Örter
- 17. Fedakârdır
- Konuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar
- ŞÜPHELERİ YOKEDEN TEVHİD GERÇEĞİ
- ÖNSÖZ..
- Besmele'nin Şerhi
- İlim ve İdrak.
- Rahmet ve Mağfiret
- Tevhid'in Çeşitleri
- Dinin Maksadı
- İlk Rasul
- Dinde Aşırılık.
- Salih Zat
- Son Rasul ve İsa.
- Rasûlullah'ın Kendilerine Gönderildiği Kafirler
- Müşrikler Rububiyyeti Kabul Ediyorlardı
- Müşriklerin Meleklere, Salihlere ve İsa'ya İbadeti
- İhlâs.
- Dua ve Türleri
- Kurban Keserek İbadet
- Adak.
- İstiğase (Yardım Dileği
- Rububiyyeti Kabul Yetmez.
- Tevhid "Lâ İlâhe İllallah" Sözünün Anlamıdır
- Aslolan Şehadet Kelimesinin Anlamıdır
- Kafirlerin En Cahilleri Bile "Lâ İlâhe İllallah"ın Manasını Kavrıyorlardı
- Allah Şirk'i Bağışlamaz.
- Mazeret Olmayan Cehalet
- Mazeret Olan Cehalet
- Aksine Delil Olmadıkça Kişinin Müslümanlığı Devam Eder
- Tekfir'e Mani Olan Şeyler
- Peygamberlerin Düşmanları
- Tevhid Düşmanları'nın Şüpheleri
- Muvahhid Olan Kimse Galiptir
- Kur'an-ı Kerim'in Batılı Yokedişi
- Batıl Ehline Cevap.
- "Biz Allah'a Ortak Koşmuyoruz, Salihleri Aracı Kılıyoruz..." Şüphesi
- "Onların Yalvardıkları da Rablerine Yakın Olmak İçin Yol Ararlar".
- "...Ben, Şefaat Edecekleri Ümidi İle Onlara Yöneliyorum..." Şüphesi
- "Salihlere Sığınmak Onlara Dua Etmek İbadet Değildir!?" Şüphesi
- Rasûlullah'ın Şefaati
- Salihlere Sığınmak Şirktir
- Şirki; Putlara Tapınmaktan İbaret Zannetmenin Yanlışlığı
- Eskilerin Şirki Şimdikilerden Hafifti
- Biz Allah'a, Rasûlullah'a ve Ahiret'e İnanıyoruz Diyerek Müşriklikten Sıyrılmak İsteyenlerin Şüphesi
- "Bize Bir İlah Yap Diyenler Kafir Olmadıklarına Göre..." Şüphesi
- "Kıyamet Gününde Rasullerden Yardım Dilenecek" Şüphesi
- Dua Talebi ve Selef-i Salih'in Tavrı
- Cebrail'in, İbrahim'e Bir İhtiyacın Var mı? Diye Sorması
- Tevhid Hususunda Önemli Bir Açıklama.
- ALTI ESASIN AÇIKLANMASI
- Birinci Esas Dini Allah'a Halis Kılmak ve Zıttı Allah'a Ortak Koşmak.
- İkinci Esas Dinin Etrafında Birleşmek ve Zıttı Dinde Ayrılığa Düşmek.
- Üçüncü Esas Yöneticilere İtaat
- Dördüncü Esas İlim ve Alimler, Fıkıh ve Fakihler
- İlmin Faziletleri
- Beşinci Esas Yüce Allah'ın Gerçek Dostları ve Onlara Benzemeye Çalışan Allah Düşmanları
- Altıncı Esas Kur'ân ve Sünnetin Terkedilip, Değişik Hevâ ve Görüşlere Uymaya Dair Şüphe