Allah
Allah'ın Veli
Oluşu
Allah'ın Sıfatı
Olarak el-Velî:
Allah'ın vasfı
olarak el-Velî: "Yardım eden, kâinatın ve mahlûkların işlerini tekeffül eden,
koruyan, sahip çıkan, seven, yardım eden" diye tanımlanır. Birine yardımcı
olmak, onun işini üzerine almak, şüphe yok ki, sevgi ile yakından ilgilidir.
"Velî"nin "dost, seven" anlamları dikkat çeker; Kur'an'ın da bazı kullanışları
bu mânâyı desteklemektedir. Meselâ: "Allah, mü'minlerin velîsidir; onları
karanlıklardan aydınlığa çıkarır" (2/Bakara, 257) âyetinin tefsirinde
el-Beydavî: "Onları seven ve işlerini deruhde eden" anlamını vermektedir. Birçok
âyette Velî ve Nasîr (yardım eden) vasıfları yan yana birbirine atfedilmiş
olarak zikrolunmuşlardır. Bu, az da olsa bu kelimeler arasında bir farklılığı
gerektirir.
Bu vasfın
Kur'an'da geçtiği muhtevâlara göz atmak faydalı olacaktır. 42/Şûrâ, 28'de
Allah'ın kullarını gözettiği ve O'nun nimetleri sıralandıktan sonra, ancak O'nun
hamde lâyık Velî olduğu bildirilir. Allah'tan başka Velî aramanın boşuna olduğu
bildirildikten sonra, ancak O'nun hamde lâyık Velî olduğu belirtilir,
"halbuki, Velî ancak Allah'tır" (42/Şûrâ, 9) denir. Kavminin buzağıya
tapmasından sonra, Allah'ın rahmet ve bağışlamasını isteyen Hz. Mûsâ, niyazında,
umduğu rahmeti "Sensin bizim Velîmiz!" (7/A'râf, 155) diye belirtir.
Melekler, kendilerine tapma iddiasında olanlardan teberrî edip kaçınırken
Allah'a hitâben: "Seni tenzih ederiz, Sensin bizim Velîmiz" (34/Sebe',
41) derler. Müşriklerin velî edindiği putların aczleri belirtildikten sonra, Hz.
Muhammed (s.a.s.)'in lisanından: "Benim Velî'm Kitabı indiren Allah'tır; O,
iyilere sahip çıkar (dost edinir -yetevellâ-)" (7/A'râf, 196) dediği
nakledilir. Allah'ın kendisine vermiş olduğu nimetlere şükreden Hz. Yûsuf:
"Dünyada ve âhirette benim Velîm (yardımcım ve işimi deruhde eden) Sensin"
(12/Yûsuf, 101) der. Allah, mü'minlerin (2/Bakara, 257; 3/Âl-i İmrân, 68),
muttakîlerin (45/Câsiye, 19) velîsidir. "Sizin velîniz, ancak Allah'tır,
Rasûlüdür ve iman edenlerdir." (5/Mâide, 55)
VELÎ
- VELÎ/ DOST..
- Velî; Anlam ve Mâhiyeti
- Allah'ın Mevlâ ve Vâli Oluşu
- Allah'ın Veli Oluşu. Allah'ın Sıfatı Olarak el-Velî
- el- Mevlâ
- el-Vâli
- Allah Kimlerin Velîsidir?.
- Allah Bazı Kimselere Dost Değildir
- Dostun Nitelikleri Velâyette/Dostlukta Aranan Özellikler
- Dost Olmak; Allah'a, Rasûlüne ve Mü'minlere. Allah ve Rasûlüne Dost Olmak
- Müslümanların Birbirleriyle Dostlukları
- Kur'ân-ı Kerim'de Velî ve Velâyet (Dost ve Dostluk) Kavramı
- Peygamber ve Onun Yolunu İzleyenler Dışındakileri Dost Kabul Edenler, Âhirette Büyük Pişmanlık Duyacaklar
- O Gün Dostlar, Düşman Kesilecek
- Başta Yahûdiler Olmak Üzere Ehl-i Kitab'ın Çoğu, Kâfirlerle/İnkârcı Ateistlerle Dostluk Ederler
- Tâğutları Velî/Dost Edinmek
- Allah'ın Düşmanlarını ve Mü'minlerin Düşmanlarını Dost Edinmek
- Zâlimlerle Dostluk
- Onursuz Kâfirleri Dost Edinenler, İzzet ve Şerefi Onların Yanında mı Arıyor?.
- Mü'minlerin Kâfirleri Velî/Dost Edinmesi
- Düşmanlıkta Aşırı Gidilmemesi, Düşman Bir Toplumun Bir Gün Dost Olabileceği
- Düşmanı Yakın Bir Dost Haline Getirmek İçin Güzel Tavır
- Hadis-i Şeriflerde Velâyet/Dostluk.
- Düşmanlık ve Dostluk; Tevhidin Gereğidir, İmanın Dışa Yansımasıdır
- Velîliği Gerekli Olanlar
- Velî Edinilmesi Yasak Olanlar
- Velâyetin Siyasî Görüntüleri
- Siyâsî Anlamda Velâyet-Kadın İlişkisi
- Müslüman Olmayan Akrabalarla Dostluk ve İlişki
- Evliyâullah / Allah'ın Velîleri Kimlerdir?.
- Tasavvuf Etkisiyle Velî ve Evliyâ Kavramlarında Anlam Kayması
- Tasavvuftaki Evliyâ Nasıl Bir Kişiliktir?.
- Velî Kültü Velî kültünün kaynağı ve mâhiyeti
- Velî Kavramıyla İlgili Bazı Tasavvufî Terimler Velî Kavramının Tasavvufî Yorumla Anlaşılmasına Yardımcı Olabilecek Bazı Tasavvufî Kavramlar
- Abdal
- Arâis-i Hak
- Arbede
- Ârif
- Atılan ok geri dönmez
- Azrâ
- Bed duâ
- Bekçi
- Beşler
- Bî-reng
- Büdelâ
- Cihad
- Çaput
- Çarpmak
- Derviş
- Destur
- Dörtler
- Efendi
- Efrâd
- Eren
- Evliyâ
- Evliyâiye
- Evtâd
- Fal
- Fenâ fillâh
- Fenâ fişşeyh
- Feyz
- Firâset
- Gavs
- Gayb erenler
- Habîbiye
- Hâce, hâcegân
- Hâcib-i Hak
- Hâtemu'l-Evliyâ
- Hatm-i Hâce
- Hayâl
- Hayzu'r-ricâl
- Hıfz
- Himmet
- Hulûl
- Hulûliye
- Hurriyye
- İlhâm
- İmâmân
- İnhinâ
- İnsân-ı Kâmil
- İrfân
- İhvân
- İstiğâse
- İstimdâd
- Istişfâ'
- İşrâf
- Keşf
- Kırklar
- Kıtmîr
- Kutb (kutub)
- Meded
- Mürid
- Mürşid
- Nâz
- Nazar
- Niyâz
- Nübüvvet
- Nücebâ
- Nükabâ
- Pîr
- Râbıta
- Racül, ricâlü'l gayb
- Rûhânî
- Sâlik
- Sekr
- Sekizler
- Selâm secdesi
- Şeyh
- Tarîkat
- Tasarruf
- Tayy-i mekân
- Tayy-i zaman
- Teberrük
- Tecellî
- Tecessüd
- Teferrüc
- Teveccüh
- Türbe
- Üçler
- Vahdet-i şühûd
- Vahdet-i vücud
- Vahiy
- Velâdet
- Vesîle
- Yatır
- Yediler
- Zıllullah
- Ziyâret
- Not
- Velâyet/Dostluk Konusuyla İlgili Âyet-i Kerimeler
- Velâyet/Dostluk Konusuyla İlgili Hadis-i Şerif Kaynakları
- Konuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar