Fecir

Bî




Bî-reng:

 
Renksiz.
Tasavvufta; dinlerin birliği (vahdet-i edyân). Bütün renklerin aslı renksizlik
olduğu gibi, bütün dinlerin aslı da bir ve aynıdır. Bu da bütün insanların
"elest bezmi"nde kendilerinin kul, Allah'ın Rab olmasını kabul etmelerinden
ibâret olan tek ve bir dindir. Belli bir mertebeye ulaşan mutasavvıf, bütün din
mensuplarına aynı gözle bakar. Çünkü hepsinin aslı birdir. Bütün dinler ve
mezheplerde esas olan sözkonusu dinin renkleridir. Hallâc'a göre insanlar,
kendilerinin tercih ettikleri din üzere değil; kendileri için tercih edilen din
üzere bulunurlar. İbn Arabî'ye göre Allah, kendisinden başkasına ibâdet
edilmemesine ferman buyurduğundan, esasen Ondan başkasına ibâdet etmek mümkün
değildir, başka şeylere ibâdet edenler farkında olmadan Ona ibâdet ederler. (s.
102-103)