Fecir

Resmî Uygulamalarda Yemin




Resmî
Uygulamalarda Yemin/Andiçme

 

İslâm mahkemelerinde genellikle tanıklara yemin
ettirilmezdi. Yalan yere yemin etme yaygınlaştığı son zamanlarda gerekli
görüldüğü durumlarda yemin istenirdi. Bu yemin, Osmanlı devletinde Allah adına
"vallahi" şeklinde idi. Türkiye Cumhuriyeti kurulduğunda da önceleri Allah adına
yemin edilmeye devam edildi. Laiklik, devletin ilkeleri arasına girince Allah
adına yemin etme kaldırıldı, "namusum ve vicdanım üzerine yemin ederim" şeklinde
ifadeler kullanılmaya başlandı. Ceza mahkemelerinde tanıklar, bu şekilde yemin
ederek ifade vermek zorundadır. Yargıç, belirli durumlarda taraflardan birine
yemin teklif eder, buna re'sen teklif olunan yemin denir. Bir de taraf yemini
vardır; bu da, ispat yükü kendisine düşen tarafın karşı tarafa teklif ettiği
yemindir.

İlköğretim öğrencilerine, her sabah andiçme
törenleri uygulanır, çocuklara Atatürk'ün izinden gideceklerine, ilkelerini
sürdüreceklerine dair söz verdirilir, andiçirilir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 2670
sayılı kanunla değişik 6. maddesine göre, her memur ve memurluğa yeni başlayan
kişi, aşağıdaki yemin metnini imzalamak zorundadır: Devlet Memurları Yemin
Belgesi: "Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına, Atatürk inkilâp ve ilkelerine,
Anayasada ifadesi bulunan Türk Milliyetçiliğine sadakatla bağlı kalacağıma;
Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına, milletin hizmetinde olarak tarafsız ve eşitlik
ilkelerine bağlı kalarak uygulayacağıma; Türk Milletinin millî, ahlâkî, insanî
manevî ve kültürel değerlerini benimseyip, koruyup, bunları geliştirmek için
çalışacağıma; insan haklarına ve Anayasanın temel ilkelerine dayanan millî,
demokratik, laik bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyetine karşı görev ve
sorumluluklarımı bilerek, bunları davranış halinde göstereceğime namusum ve
şerefim üzerine yemin ederim." (Yemin sahibi; Adı ve imzası. Yukarıda yazılı
memura 657 sayılı yasanın 6'ncı maddesi uyarınca gerekli yemin yaptırılmış
bulunmaktadır; Yetkili âmirler, tarih)

Avukatların, mesleklerine başlarken benzer
yeminleri vardır. Yine, yeminli malî müşavirlik kurumu sözkonusudur.
Silahlı
Kuvvetler personeli içinse andiçme törenle yapılır. Silahlı Kuvvetler İç Hizmet
Kanunu 37. maddesinde bu yemin, şöyle düzenlenmiştir: "Barışta ve savaşta,
karada, denizde ve havada, her zaman ve her yerde milletime ve cumhuriyetime
doğruluk ve muhabbetle hizmet ve kanunlara ve nizamlara ve âmirlerime itaat
edeceğime ve askerliğin namusunu, Türk sancağının şanını canımdan aziz bilip
icabında vatan, cumhuriyet ve vazife uğrunda seve seve hayatımı feda
eyleyeceğime namusum üzerine aniçerim."